1 00:00:00,000 --> 00:00:02,330 بسم الله الرّحمن الرّحيم 2 00:00:02,800 --> 00:00:16,530 من خيلي خرسند شدم وقتي اطّلاع پيدا کردم که بنا است از مرحوم علّامه‌ي جعفري تجليل بشود 3 00:00:18,130 --> 00:00:27,800 علّت هم اين است که نسبت به اين بزرگوار که يک عنصر بسيار فعّال 4 00:00:28,400 --> 00:00:35,260 در زمينه‌هاي علمي و تبليغي و ديني و هنري و مانند اينها بودند 5 00:00:35,260 --> 00:00:44,060 بعد از درگذشت ايشان کار مناسبي متناسب با شخصيّت ايشان انجام نگرفت 6 00:00:46,730 --> 00:00:56,200 خب معمول اين است که بزرگان در يک جامعه‌اي -بهتر اين است که در زمان حياتشان 7 00:00:56,330 --> 00:01:04,060 اگرنه لااقل بعد از وفاتشان- ياد اينها، نام اينها به نحوي گرامي داشته ميشود 8 00:01:04,460 --> 00:01:16,660 که از هويّت علمي و ماهيّت وجودي حقيقي اينها که با مرگ از بين نميرود، ديگران استفاده کنند 9 00:01:18,330 --> 00:01:26,060 و اين سنّت در بين ما هم بحمدالله رايج است. من نميدانم چرا نسبت به مرحوم 10 00:01:26,400 --> 00:01:36,600 علّامه‌ي جعفري (رضوان‌الله‌تعالي‌عليه) ما به اين عادت هميشگي و رايج و دايرِ خودمان عمل نکرده‌ايم 11 00:01:37,200 --> 00:01:44,930 لذا وقتي شنيدم که بنا است نسبت به ايشان کنگره‌اي تشکيل بشود و 12 00:01:45,460 --> 00:01:54,530 تبريزي‌ها از سويي، فضلاي قم از سويي و مرتبطين علمي ايشان از سويي 13 00:01:55,400 --> 00:02:02,730 دست‌اندرکار اين کار هستند، خرسند شدم؛ واقعاً حق همين است و اين کار به‌جا است 14 00:02:03,660 --> 00:02:14,000 يکي از بارزترين خصوصيّات مرحوم علّامه‌ي جعفري، جامعيّت بود 15 00:02:15,730 --> 00:02:31,660 يعني ايشان در يک رشته‌ي خاص منحصر نشده بود. در کارهاي طلبگيِ ماها، ايشان هم در فقه و هم در فلسفه کار کرده بود 16 00:02:32,260 --> 00:02:44,530 در فقه، ايشان در تبريز شاگرد مرحوم آميرزا رضي تبريزي بودند. آميرزا رضي شاگرد آخوند بود؛ بنده ديده بودم مرحوم آميرزا رضي را 17 00:02:44,800 --> 00:02:54,530 شخص اوّل از علماي تبريز بود؛ در يک برهه‌اي از زمان، شخص اوّل روحاني تبريز بود 18 00:02:54,730 --> 00:03:03,800 آقاي جعفري در دوره‌ي جواني با ايشان مأنوس بودند، به درس ايشان ميرفتند و شاگرد ايشان بودند که خود ايشان قضايايي را 19 00:03:04,130 --> 00:03:11,200 در مورد ارتباط با مرحوم آميرزا رضي نقل ميکردند براي ما. بعد هم ايشان ميروند نجف 20 00:03:11,530 --> 00:03:20,060 خب چند سال در نجف به درس آقاي خويي، درس ديگر بزرگان و علي‌الظّاهر مرحوم آشيخ کاظم شيرازي ميرفتند 21 00:03:21,200 --> 00:03:30,400 اينها خب [از آدم] فقيه ميسازد ديگر؛ يعني با اين‌جور درسها، کساني که دست‌اندرکار مسائل علمي و ديني هستند 22 00:03:30,730 --> 00:03:37,600 حس ميکنند که اين فقيه [است]. بعد هم ايشان در زمينه‌ي مسائل فلسفي هم کار کرده بودند 23 00:03:38,060 --> 00:03:46,930 و ازجمله‌ي خصوصيّات ايشان در اين بخشِ مربوط به فلسفه، توجّه به نظرات فلاسفه‌ي غربي بود 24 00:03:46,930 --> 00:03:54,730 که از قديم، از همان دوره‌ي جواني که ما ايشان را در مشهد زيارت کرديم 25 00:03:54,730 --> 00:04:02,330 به همين مسائل -حرفهاي هگل و مانند آن؛ اين چيزهايي که آن‌وقت هنوز معمول نبود 26 00:04:02,330 --> 00:04:09,200 و از اينها هيچ‌کسي در حوزه‌هاي علميّه هيچ يادي نميکرد و بلد نبود يا 27 00:04:09,200 --> 00:04:12,930 مرتبط نبود با اين مسائل- ايشان وارد بود و بحث ميکرد 28 00:04:13,130 --> 00:04:22,860 من سال ۳۳ يا ۳۴ بود که ايشان را در مشهد ديدم؛ خب ما نوجوان بوديم 29 00:04:23,530 --> 00:04:32,000 و ايشان تازه از نجف آمده بودند. در مشهد يک خويشاوندي داشتند 30 00:04:32,260 --> 00:04:42,660 عمويشان در مشهد بود و به مناسبتي -که حالا [ذکر] جزئيّاتش لزومي ندارد 31 00:04:42,930 --> 00:04:52,600 ايشان و برادرانشان در مشهد به‌اصطلاح يک جاپايي داشتند، يک حقّ آب‌وگلي در مشهد داشتند 32 00:04:53,060 --> 00:04:59,060 به همين مناسبت ايشان آمدند مشهد و مدّتي -حالا يادم نيست چقدر- در مشهد بودند 33 00:04:59,260 --> 00:05:06,260 مدرسه‌ي نوّاب که ما بوديم، جايي بود که ايشان به‌طور مستمر مي‌آمدند، ميرفتند، مي‌نشستند، حرف ميزدند 34 00:05:06,400 --> 00:05:14,860 آن‌هم با آن بيان گرم و شيرين و لهجه‌ي زيبا؛ و کار ايشان جذّاب بود 35 00:05:14,860 --> 00:05:21,330 آن کتاب ايشان که ارتباط انسان - جهان [نام داشت] -ايشان اصرار داشتند که نگوييد «انسان و جهان»، بگوييد «انسان - جهان 36 00:05:21,530 --> 00:05:30,200 ايشان بخصوص اين را تأکيد کرد؛ خود من شنفتم از ايشان که ميگفت نه، «انسان و جهان» نيست 37 00:05:30,460 --> 00:05:38,000 تازه جلد اوّلش چاپ شده بود؛ ايشان مي‌آوردند مدرسه‌ي نوّاب و بعضي از طلبه‌ها جمع ميشدند، ايشان شرح ميدادند که 38 00:05:38,000 --> 00:05:41,260 اين کتاب اين است، اين را ميخواهيم بگوييم، اين کار را ميخواهيم بکنيم 39 00:05:41,660 --> 00:05:49,460 البتّه بيان علمي ايشان بيان آساني نبود، کمااينکه بيانِ علميِ مکتوبِ ايشان هم بيان آساني نيست 40 00:05:50,060 --> 00:05:57,060 لذا حالا بنده نميتوانم در مورد نظرات فلسفي ايشان حرفي بزنم و ادّعايي بکنم 41 00:05:57,060 --> 00:06:05,400 کساني از دوستان که بيشتر مرتبط بودند، بيشتر ميتوانند [نظر بدهند]، لکن ايشان خب وارد بود، مطّلع بود 42 00:06:06,000 --> 00:06:19,930 ايشان بسيار پُرکار بود. واقعاً شخصيّت آقاي جعفري (رحمة‌الله‌عليه) از‌اين‌جهت که هيچ بخشي از گستره‌ي عظيم علمي و فکري 43 00:06:19,930 --> 00:06:28,130 ايشان را از بخش ديگر غافل نميکرد [برجسته بود]. حالا ملاحظه کنيد ايشان در آنِ واحد، هم شرح‌مثنوي دارد، هم شرح‌نهج‌البلاغه دارد 44 00:06:28,930 --> 00:06:38,000 خب مثنوي و نهج‌البلاغه يک تفاوتهاي عمقي و جوهري با‌ هم دارند. ايشان يک شرح مفصّل براي مثنوي 45 00:06:38,400 --> 00:06:45,800 بعد هم يک شرح مفصّل براي نهج‌البلاغه نوشته‌اند، و در اختيار افکار عمومي گذاشته‌اند 46 00:06:46,930 --> 00:06:58,330 و از‌لحاظ ادبي و هنري هم همين‌جور بود؛ ايشان روحاً يک انسان هنرمند بود و هنر‌شناس 47 00:07:00,130 --> 00:07:05,530 من يادم هست اوايل انقلاب، يک جلسه‌ي کوچکي هفته‌اي يک بار يا دو هفته‌اي يک بار تشکيل ميشد 48 00:07:06,060 --> 00:07:15,200 که بنده هم با همه‌ي گرفتاري‌هاي فراواني که داشتم، سعي ميکردم شرکت کنم 49 00:07:15,530 --> 00:07:21,530 ايشان در تهران پاي ثابت آن جلسه بودند؛ شعرهايي خوانده ميشد 50 00:07:21,530 --> 00:07:26,130 شعرهاي مشکلي هم گاهي خوانده ميشد، [امّا] ايشان آن‌چنان مسلّط 51 00:07:26,460 --> 00:07:32,660 بر فهم شعر و شعرفهمي و شعرشناسي و مانند اينها بود که من تعجّب ميکردم 52 00:07:33,800 --> 00:07:42,930 معروف است کساني که حافظه‌ي خوبي دارند، ازلحاظ فکري عمق ندارند؛ آنهايي [هم] که از لحاظ فکري عمق دارند، حافظه‌ي خوبي ندارند 53 00:07:43,130 --> 00:07:49,530 ميگويند اين دو با هم نميسازد. آقاي جعفري غلط بودن اين فکر را اثبات کرده بود 54 00:07:49,860 --> 00:08:00,330 يعني آدم فکوري بود، متفکّر بود و حافظه‌ي فوق‌العاده‌اي [هم] داشت؛ يعني واقعاً و حقيقتاً حافظه‌ي ايشان جزو عجايب بود 55 00:08:01,460 --> 00:08:09,060 ما در مشهد يک سفر ييلاقيِ پياده‌رَوي‌اي داشتيم با 56 00:08:09,060 --> 00:08:16,200 مرحوم آقاي جعفري و سه نفر ديگر از دوستان -که پنج نفر بوديم 57 00:08:16,530 --> 00:08:24,200 يک نفر از آن دوستان حيات دارد و آن سه نفر ديگر که ازجمله خود ايشان باشند، از دنيا رفته‌اند 58 00:08:25,000 --> 00:08:32,400 در اين ييلاقات مشهد پياده‌رَوي ميکرديم روي اين کوه‌ها و صحبت [ميکرديم]؛ آقاي جعفري نميگذاشت آدم 59 00:08:32,400 --> 00:08:37,060 طول راه را حس کند، از بس خوش‌صحبت و گرم 60 00:08:37,060 --> 00:08:43,000 و مسلّط و حاضريراق در همه‌ي بحثها بود 61 00:08:43,530 --> 00:08:48,660 آن‌وقت ازجمله، حافظه‌ي ايشان [عجيب بود]. آدم يک اشاره به يک شعري ميکرد [بقيّه را ميخواند 62 00:08:50,000 --> 00:08:57,930 من يادم هست به يک مناسبتي صحبت منوچهري شد، من يک اشاره کردم، گفتم بله «الا کجاست جمْل بادپاي من 63 00:08:57,930 --> 00:09:03,660 يک مصرع از يک قصيده [را خواندم]. ايشان شروع کردند قصيده را از اوّل تا آخر خواندن؛ از حفظ 64 00:09:04,060 --> 00:09:12,660 عني ايشان اين‌جوري بود؛ حافظه، حافظه‌ي فوق‌العاده و همه‌چيزحاضر 65 00:09:13,130 --> 00:09:17,930 ازجمله‌ي خصوصيّات ايشان، احساس مسئوليّت نسبت به 66 00:09:18,260 --> 00:09:23,330 گستردن معارف اسلامي بود. ايشان اهل سخنراني [بود 67 00:09:24,260 --> 00:09:31,460 و خب لهجه‌ي شيريني هم داشت و زبان گويايي هم داشت 68 00:09:32,930 --> 00:09:40,260 از قبل از انقلاب من يادم هست ايشان دعوت ميشدند؛ ما آن‌وقت مشهد بوديم. مشهد گاهي بعضي از جلسات خاص 69 00:09:40,460 --> 00:09:47,130 ايشان را دعوت ميکردند و از تهران مي‌آمدند؛ در خود تهران، در جاهاي ديگر، بعد از انقلاب هم که فراوان 70 00:09:47,930 --> 00:09:55,400 ايشان جلسات داشتند براي جوانها، براي دانشجويان، براي اساتيد 71 00:09:55,730 --> 00:10:05,200 براي علما، براي عامّه‌ي مردم و به تبليغ و ترويج معارف ديني ميپرداختند 72 00:10:05,530 --> 00:10:19,530 يعني سطح علمي و جايگاه فکري و علمي ايشان مانع از اين نميشد که ايشان بيايد در سطح افکار مخاطبين خودش و بحث کند 73 00:10:19,800 --> 00:10:26,130 ازجمله‌ي خصوصيّات ايشان، که واقعاً خصوصيّات مثبت در ايشان خيلي زياد بود 74 00:10:26,730 --> 00:10:33,130 يکي آن تعصّب ديني بود. ايشان بشدّت نسبت به مسائل ديني 75 00:10:34,000 --> 00:10:53,600 متعصّب و پايبند بود و نسبت به انحرافاتي که در گفتار و افکارِ بعضي بُروز ميکرد، حسّاس بود و برخورد صريح ميکرد 76 00:10:54,000 --> 00:11:02,000 خب با ايشان هم زياد دشمني کردند و حتّي به ايشان اهانت کردند، امّا درعين‌حال ايشان در اين ميدان 77 00:11:02,460 --> 00:11:13,800 سخت ايستاده بود. و حقّاً و انصافاً آقاي جعفري (رضوان‌الله‌عليه) يک عنصر و يک شخصيّت برجسته‌اي بود 78 00:11:14,060 --> 00:11:19,330 انسان صبوري [هم] بود. با همه‌ي اين خصوصيّات روحي و ظرافتهايي که داشت 79 00:11:19,530 --> 00:11:26,330 انسان صبوري بود. مصائبي براي ايشان پيش آمد، صبيّه‌ي ايشان از دنيا رفت، [همچنين] همسر ايشان 80 00:11:26,330 --> 00:11:35,930 يعني مشکلاتِ اين‌جوري هم در زندگي داشتند، درعين‌حال ايشان قرص و محکم؛ مرد قوي و مرد صبور و پرمقاومتي بود 81 00:11:35,930 --> 00:11:42,330 اميدواريم ان‌شاءالله خداوند متعال به شماها توفيق بدهد که بتوانيد 82 00:11:43,400 --> 00:11:53,660 روي افکار ايشان کار کنيد. يعني اين را ما بايد ياد بگيريم از غربي‌ها که 83 00:11:54,130 --> 00:12:02,530 شخصيّت‌هاي فکري خودشان و برجستگان خودشان را رها نميکنند. حالا فقط شرح‌حال‌گويي نيست 84 00:12:02,800 --> 00:12:12,260 بلکه توصيف افکار و جوانب گوناگون افکار آنها مورد توجّه آنها است 85 00:12:12,460 --> 00:12:20,200 کتابهايي فراوان و متعدّد مينويسند درباره‌ي آنها، نقّادي ميکنند؛ بعضي مخالفت 86 00:12:20,400 --> 00:12:30,000 بعضي تأييد، بعضي استدلال؛ اين کارها بايد انجام بگيرد نسبت به بزرگان فکري ما ازجمله مرحوم آقاي جعفري 87 00:12:30,000 --> 00:12:36,060 که اميدوارم ان‌شاءالله اين بزرگداشتي که شما ترتيب داده‌ايد 88 00:12:36,330 --> 00:12:48,400 بتواند اين کار را، اين حرکت را به راه بيندازد و خود آقاي جعفري و افکار ايشان را از غربت خارج کند 89 00:12:48,860 --> 00:12:55,530 به‌هرحال ما، هم از همه‌ي شما آقايان محترمي که دست‌اندرکار هستيد تشکّر ميکنيم 90 00:12:55,530 --> 00:13:00,930 هم از تبريزي‌ها، هم از فضلاي قم، هم از فضلاي تهران 91 00:13:01,330 --> 00:13:05,130 از همه‌ي کساني که دست‌اندرکار اين کار هستند متشکّريم 92 00:13:05,330 --> 00:13:07,530 والسّلام عليکم و‌ رحمة‌الله و برکاته