س426. کسی خانه ای را اجاره کرده است؛ آیا می تواند آن را به خاطر بدهی خود به فرد دیگری رهن بدهد؟
ج: با اذن و إجازه ی صاحب خانه، اشکال ندارد.
س427. خانه ام را در برابر بدهی خود، به طلبکار، به مدّت یک سال رهن دادم و خارج از عقد قرارداد، به طلبکار گفتم که خانه به مدّت سه سال در اختیار او باشد؛ آیا درباره مدّت رهن، آنچه در قرارداد نوشته شده است اعتبار دارد، یا مدتی که به صورت شفاهی به او گفته ام؟ و بر فرض بطلان رهن، راهن و مُرتهن[1] چه تکلیفی دارند؟
ج: در خصوص مدّت رهن، نوشته یا وعده و مانند آن ملاک نیست بلکه معیار اصل عقد قرض است؛ در نتیجه، اگر مشروط به مدّت معیّنی باشد، با حلول موعد آن منحل می شود و الا به صورت رهن باقی می ماند تا آنکه با پرداخت قرض یا چشم پوشی طلبکار از طلب خود، از رهن آزاد شود و درصورتی که آن خانه از رهن آزاد شود، یا معلوم گردد که عقد رهن از اصل باطل بوده، راهن می تواند مال مرهونه را از مُرتهن طلب کند و او حق ندارد از برگرداندن آن خودداری نماید و آثار رهن صحیح را بر آن مترتب کند.
س428. آیا راهن می تواند مالی را که به رهن گذاشته، قبل از آزاد شدن از رهن، نزد شخص دیگری به دلیل بدهی به رهن بگذارد؟
ج: تا زمانی که رهن قبلی آزاد نشده، رهن دوّم از طرف راهن بدون اجازه مُرتهن اوّل، حکم فضولی را دارد و متوقف بر اجازه ی اوست.
س429. شخصی زمین خود را نزد فرد دیگری به رهن گذاشته تا مبلغ معیّنی را از او قرض بگیرد، ولی مُرتهن عذر آورده که مبلغ یاد شده را ندارد و به جای آن ده رأس گوسفند به صاحب زمین داده است و اکنون دو طرف قصد دارند رهن را آزاد کنند و هر یک از راهن و مُرتهن، مال خود را بردارند، ولی مُرتهن اصرار دارد که عین ده رأس گوسفند به او برگردانده شود؛ آیا مُرتهن چنین حقّی را دارد؟
ج: رهن باید در برابر دین ثابت و محقّق باشد نه دین و قرضی که بعداً محقق می شود و در فرض سؤال زمین و گوسفندان باید به مالک آنها برگردانده شوند.
س430. مِلکی در برابر مبلغی در رهن و اجاره قرار گرفته است و پس از مدتی قیمت آن ملک خیلی بالا رفته؛ آیا مالک می تواند رهن بیشتری را مطالبه نماید؟
ج: اگر اجاره متعارفی با شرط قرض الحسنه انجام داده باشند باید پای بند بوده و تا پایان قرارداد صبر نمایند.
س431. شخصی که خانه اش در رهن بانک است، آیا حق تصرف در آن مانند فروش، اجاره و... را دارد؟
ج: تابع قوانین و مقررات بانک است.
[1] . رهن دهنده را « راهن » و رهن گیرنده را « مرتهن » و چیزی که به عنوان رهن به مرتهن داده می شود را « مرهون » می گویند.
