احکام کلی حج تمتع

مسأله 18ـ  شرایط صحّت حج تمتع عبارتند از:
شرط اول: نیت، یعنی از زمانی که می‌خواهد به احرام عمره‌ی تمتع محرم شود، قصد انجام حج تمتع را داشته باشد. در غیر این صورت حج او صحیح نیست.
شرط دوم: مجموع عمره و حج، در ماه‌های حج واقع شود.
شرط سوم: حج و عمره، هر دو در یک سال واقع شوند.
شرط چهارم: مجموع عمره و حج برای یک شخص و توسط یک شخص باشد. بنابراین اگر فردی دو نفر را اجیر کند که یکی از آن دو از طرف میّت حج تمتع به‌جا آورد و دیگری عمره‌ی تمتع، مُجزی نیست.

مسأله 19ـ  کسی که وظیفه‌اش حج تمتع است نمی‌تواند به اختیار خود و عمداً به حج اِفراد یا قران عدول کند.

مسأله 20ـ  کسی که وظیفه‌اش حجّ تمتع است و می‌داند که به علت تنگی وقت نمی‌تواند عمره را تمام کند و حج را درک نماید، واجب است از حج تمتع به حج اِفراد عدول کند و سپس بعد از تمام کردن اعمال حج، عمره‌ی مفرده به‌جا آورد.

مسأله 21ـ  زنی که بنا دارد حج تمتّع انجام دهد، چنانچه هنگام رسیدن به میقات، مبتلا به عادت ماهانه باشد، اگر احتمال بدهد تا پیش از ضیق وقت برای احرام حج تمتع، پاک می‌شود و می‌تواند پس از غسل کردن اعمال عمرة‌ی تمتع را انجام دهد، سپس با احرام حج، وقوف در عرفات را از اول ظهر روز عرفه درک کند، واجب است در میقات به عمره‌ی تمتع مُحرم شود، سپس اگر پاک شد و وقت کافی برای انجام اعمال عمره و درک وقوف اختیاری در عرفات را داشت، باید همین کار را بکند، و اگر اتفاقاً پاک نشد یا وقت کافی برای انجام اعمال عمره تا وقت درک وقوف در عرفات را نداشت، باید با همان احرام عمره‌ی تمتع عدول کند به حج اِفراد، و پس از آن عمره‌ی مفرده انجام دهد، و این عمل او مُجزی از حج تمتع است.
و اگر اطمینان دارد تا وقت احرام برای حج و درک وقوف عرفات پاک نمی‌شود یا اگر پاک شود، وقت کافی برای انجام اعمال عمره تا درک وقوف عرفات را نخواهد داشت، در این صورت باید در همان میقات به قصد ما فی‌الذّمه و یا حج اِفراد محرم شود، و پس از انجام اعمال حج، عمره‌ی مفرده به‌جا آورد، و عمل وی مجزی از حج تمتع خواهد بود.
ولی اگر هنگام احرام در میقات پاک بود، سپس در بین راه یا در مکّه‌ی مکرّمه پیش از انجام طواف عمره و نماز آن یا در اثنای طواف پیش از اتمام شوط چهارم، عادت ماهانه برایش عارض شد، و تا وقت انجام اعمال عمره و درک وقوف اختیاری عرفه پاک نمی‌شود، در این صورت، مخیّر است بین اینکه عدول نماید با همان احرام عمره‌ی تمتع به حج اِفراد، و پس از انجام حج اِفراد، عمره‌ی مفرده انجام دهد که این عمل او مجزی از حج تمتع است، و بین اینکه طواف عمره و نماز آن را رها کند و با انجام سعی و تقصیر از احرام عمره خارج شود، سپس با احرام حج و درک وقوفین و انجام اعمال مِنا، در مراجعت به مکه، طواف عمره و نماز آن را ـ پیش از انجام طواف حج و نماز آن و سعی، یا بعد از انجام آنها ـ قضا کند، و این عمل او نیز مجزی از حج تمتع است و چیز دیگری بر او نیست.
و چنانچه در اثنای طواف، پس از اتمام شوط چهارم، عادت شد، با رهاکردن بقیه طواف و نماز آن، سعی و تقصیر را انجام می‌دهد و از احرام عمره خارج می‌شود، سپس بعد از درک وقوفین و انجام اعمال مِنا، در مراجعت به مکه، پس از انجام طواف و نماز آن و سعی یا پیش از انجام آن، طواف عمره(1) و نماز آن را تدارک می‌کند، که این عمل او مجزی از حج تمتّع است و چیز دیگری بر او نیست.
 

مسأله 22ـ  تفصیل اعمال و احکام حج، در بخش سوم و در چندین فصل بیان خواهد شد.

1. برای روشن شدن نحوه تدارک به مسأله 286 مراجعه شود.