1 00:00:00,400 --> 00:00:03,040 بسم الله الرّحمن الرّحيم 2 00:00:04,000 --> 00:00:13,840 و الحمدلله ربّ العالمين و الصّلاة و السّلام علي سيّدنا و نبيّنا ابي‌القاسم المصطفي محمّد 3 00:00:14,560 --> 00:00:22,960 و آله الطّيّبين الطّاهرين المعصومين سيّما بقيّة الله في الارضين 4 00:00:27,200 --> 00:00:44,960 امروز مراسم بزرگداشت امام بزرگوارمان به شکلي متفاوت از شکل معمول اين مراسم اجرا ميشود 5 00:00:49,520 --> 00:01:00,480 چگونگي برگزاري مراسم مهم نيست؛ اصل قضيّه و مهم، گفتگو از امام بزرگوار است 6 00:01:02,480 --> 00:01:12,560 که ما [براي] امروزِ کشورمان و فرداي کشورمان به اين احتياج داريم 7 00:01:14,400 --> 00:01:31,040 امام بزرگوار سالها پس از درگذشت ظاهري و و فقدان ظاهري او در بين ما زنده است و بايد زنده بماند 8 00:01:31,600 --> 00:01:43,680 و ما از حضور او و معنويّت او و فکر او و انگشت اشاره‌ي او بهره‌مند بشويم و استفاده کنيم 9 00:01:46,400 --> 00:02:00,000 امروز بنده ميخواهم درباره ي يک خصوصيّت مهمّي از خصوصيّات امام بزرگوار بحث کنم 10 00:02:01,280 --> 00:02:10,720 البتّه ايشان يک انسان ذوابعاد و داراي خصوصيّات برجسته‌ي متعدّدي بودند 11 00:02:12,560 --> 00:02:22,800 اين خصوصيّتي که امروز بحث ميکنيم، جزو مهم‌ترين و برجسته‌ترين خصوصيّات امام بزرگوار است 12 00:02:22,800 --> 00:02:36,240 و آن عبارت است از روحيه‌ي تحوّل‌خواهي و تحوّل‌انگيزي امام بزرگوار 13 00:02:39,760 --> 00:02:47,040 مام، روحاً، هم يک انسان تحوّل‌خواه بود، هم تحوّل‌آفرين بود 14 00:02:48,560 --> 00:02:59,840 در مورد ايجاد تحوّل، نقش او صرفاً نقش يک معلّم و استاد و مدرّس نبود 15 00:03:00,160 --> 00:03:11,920 نقش يک فرمانده داخل در عمليّات و نقش يک رهبر به معناي واقعي بود 16 00:03:17,440 --> 00:03:26,800 ايشان بزرگ‌ترين تحوّلات را در دوران خودشان، در زمان خودشان 17 00:03:27,280 --> 00:03:37,120 در حوزه‌هاي متعدّدي و در عرصه‌هاي متنوّع زيادي ايجاد کردند که من به مقداري [از آنها] امروز اشاره ميکنم 18 00:03:40,160 --> 00:03:50,000 اوّلاً روحيه‌ي تحوّل‌خواهي از ديرزمان در اين بزرگوار وجود داشته است 19 00:03:50,560 --> 00:04:04,160 اين چيزي نبود که در آغاز نهضت اسلامي در سال ۱۳۴۱ در ايشان به وجود بيايد؛ نه، ايشان از دوران جواني 20 00:04:04,960 --> 00:04:15,200 يک انسان تحوّل‌خواه بودند که نشانه‌ي آن عبارت است از همان يادداشتي و نوشته‌اي که ايشان 21 00:04:15,920 --> 00:04:27,280 در دوران جواني -‌تقريباً در دهه‌ي ۳۰ از عمرشان- در دفتر مرحوم وزيري‌يزدي نوشته‌اند 22 00:04:27,280 --> 00:04:37,120 که مرحوم وزيري عين آن نوشته را، دست‌خط ايشان را به من نشان دادند؛ ديده‌ام که بعد هم چاپ شده و در اختيار خيلي‌ها قرار گرفته 23 00:04:37,600 --> 00:04:40,480 در آن نوشته، ايشان آيه‌ي شريفه‌ي 24 00:04:40,480 --> 00:04:45,520 قُل إِنَّما أَعِظُکُم بِواحِدَةٍ أَن تَقوموا لِلَّهِ مَثنيٰ وَ فُراديٰ 25 00:04:46,880 --> 00:04:55,440 را ذکر ميکنند] که دعوت ميکند عموم را به قيامِ لله؛ يک چنين روحيه‌اي در ايشان وجود داشت 26 00:04:57,040 --> 00:05:05,280 اين روحيه را ايشان اِعمال کردند و همين طور که اشاره کردم تحوّل‌آفريني کردند 27 00:05:06,960 --> 00:05:14,560 مِيداني وارد مسئله‌ي تحوّل شدند، نه فقط گفتاري و دستوري 28 00:05:15,920 --> 00:05:25,920 از تحوّل‌آفريني روحي در يک مجموعه‌اي از طلّاب جوان در قم 29 00:05:26,960 --> 00:05:40,400 که من حالا عرض خواهم کرد شرحش را- تا تحوّل‌آفريني وسيع در عموم ملّت ايران 30 00:05:42,000 --> 00:05:54,400 آن مسئله‌ي قم عبارت است از درس اخلاق ايشان. ايشان ده‌ها سال پيش از شروع نهضت 31 00:05:54,720 --> 00:06:05,280 غير از درس فقه و اصول و معقول، سالها در قم درس اخلاق داشتند، جلسه‌ي اخلاق داشتند 32 00:06:05,680 --> 00:06:13,040 البتّه آن‌ وقتي که ما رفتيم قم، سالها بود که اين درس تعطيل شده بود،و وجود نداشت 33 00:06:13,520 --> 00:06:23,760 کساني که ديده بودند آن درس اخلاق را، نقل ميکردند ايشان -هفته‌اي يک بار جلسه‌اي داشتند در مدرسه‌ي فيضيّه‌ 34 00:06:23,760 --> 00:06:33,920 و طلّاب جوان جمع ميشدند در آنجا- وقتي که صحبت ميکردند، جلسه را منقلب ميکردند، دلها را منقلب ميکردند 35 00:06:34,960 --> 00:06:43,440 اين را البتّه ما هم، در درس فقه و اصول ديده بوديم. يعني ايشان حتّي در همين درسهاي فقه و اصولشان 36 00:06:44,000 --> 00:06:56,240 در يک مناسبتهايي صحبت اخلاقي ميکردند، طلبه‌ها زار زار گريه ميکردند؛ وقتي ايشان صحبت اخلاقي ميکرد، اشک ميريختند 37 00:06:56,240 --> 00:07:04,480 بيان ايشان اين ‌جور مؤثّر بود و انقلاب روحي ايجاد ميکرد. اين همان روش پيغمبران است 38 00:07:05,280 --> 00:07:18,400 پيغمبران هم آغاز همه‌ي حرکتهاي خودشان را از انقلاب روحي افراد شروع کردند. اينکه اميرالمؤمنين ميفرمايد 39 00:07:18,720 --> 00:07:29,040 لِيَستَأدوهُم ميثاقَ فِطرَتِه وَ يُذَکِّروهُم مَنسيَّ نِعمَتِه ... وَ يُثيروا لَهُم دَفائِنَ العُقول 40 00:07:29,840 --> 00:07:32,640 يَستَأدوهُم ميثاقَ فِطرَتِه 41 00:07:33,040 --> 00:07:41,600 يعني آن سرشت نهفته‌ي انساني را در اينها بيدار ميکردند 42 00:07:42,400 --> 00:07:51,760 و آن را وادار ميکردند به تحرّک و هدايتگري عمليّات و اقدامات انسانها 43 00:07:52,400 --> 00:08:01,920 امام اين جوري از اينجا شروع کردند. من البتّه نميتوانم قاطعاً ادّعا کنم که آن جلسات را ايشان تشکيل ميدادند 44 00:08:02,480 --> 00:08:08,800 براي اينکه بعدها به نهضت عظيم سياسي منتهي بشود؛ اين را من نميدانم 45 00:08:09,600 --> 00:08:21,840 لکن آنچه مسلّم است اينکه اين حرکت‌آفريني، اين تحريک غريزه‌هاي معنوي و فطرت و سرشت انساني 46 00:08:22,320 --> 00:08:30,960 از راه درس اخلاق و تذکّر و آماده کردن دلها، شيوه‌ي امام بزرگوار بود 47 00:08:31,440 --> 00:08:38,880 از اينجا ايشان شروع کردند تا ايجاد تحوّل در سطح وسيع يک ملّت 48 00:08:39,680 --> 00:08:47,600 چه در دوران مبارزات -که حالا من مقداري از نمونه‌هاي اين تحوّل را عرض ميکنم 49 00:08:47,600 --> 00:08:57,840 و چه بعد از پيروزي انقلاب، ايشان به معناي واقعي کلمه در ملّت ايران تحوّل ايجاد کردند 50 00:08:58,400 --> 00:09:06,240 توجّه کنيد که مخاطب ايشان در اين تحوّل، عبارت بود از ملّت ايران 51 00:09:06,240 --> 00:09:15,600 قبل از شروع نهضت امام مبارزاتي وجود داشت، مبارزات سياسي در ايران وجود داشت، ده‌ها سال بود 52 00:09:16,080 --> 00:09:23,680 که گروه‌هاي مختلف [مبارزه ميکردند]، منتها حوزه‌ي کار آنها حدّاکثر محدود ميشد مثلاً به يک تعدادي دانشجو 53 00:09:24,080 --> 00:09:32,480 اينها ميتوانستند فرض کنيد ۱۰۰ نفر، ۱۵۰ نفر دانشجو را تحت تأثير قرار بدهند، در يک مراسمي آنها را وارد کنند 54 00:09:33,600 --> 00:09:46,000 بحث امام، بحث يک گروه محدود يا يک جمع محدود يا يک حرفه‌ي معيّن نبود؛ بحث ملّت ايران بود 55 00:09:46,640 --> 00:09:55,760 ملّت مثل يک اقيانوس است؛ به طوفان درآوردن يک اقيانوس کار هر کسي نيست 56 00:09:56,480 --> 00:10:06,000 يک استخر را ميشود موّاج کرد امّا موّاج کردن يک اقيانوس، کار عظيمي است 57 00:10:06,480 --> 00:10:12,080 ملّت يک اقيانوس است و امام اين کار را انجام داد؛ تحوّلاتي را به وجود آوردند 58 00:10:12,480 --> 00:10:19,360 يک تحوّل، تحوّل در روحيه‌ي خمودگي و تسليم ملّت بود 59 00:10:19,840 --> 00:10:26,400 در دوران جواني ما، در دوراني که ما يادمان هست که اين نهضت شروع شد 60 00:10:26,960 --> 00:10:36,320 ملّت ايران يک ملّتي بود که با مسائل اساسيِ سرنوشت خودش هيچ سر و کاري نداشت 61 00:10:36,320 --> 00:10:43,200 مردم تسليم بودند، خمود بودند، نسبت به زندگي شخصيِ خودشان [بي‌اراده] بودند 62 00:10:43,840 --> 00:10:55,040 اين حالت تحرّک ميدان‌داري، وارد ميدان شدن، مطالبه کردن، آن هم مطالبه‌ي چيزهاي بزرگ و مهم 63 00:10:55,600 --> 00:11:02,880 در رفتار ملّت و در خُلق و خوي ملّت ما مطلقاً وجود نداشت؛ اين را امام ايجاد کردند 64 00:11:03,200 --> 00:11:12,160 همين ملّتِ خمود و تسليم را تبديل کردند به يک ملّتِ مطالبه‌گر 65 00:11:12,480 --> 00:11:21,840 آن سخنراني‌هاي پُرشور و توفنده‌ي امام، آن بيانهاي خروشنده‌ي امام 66 00:11:22,240 --> 00:11:35,280 آن چنان تکان داد اين ملّت را که اين ملّت تبديل شدند به يک ملّت مطالبه‌گر؛ نمونه‌اش قضاياي سال ۴۱ است 67 00:11:35,280 --> 00:11:45,120 که شروع نهضت، سال ۴۱ بود- نمونه‌اش اجتماعات عظيم مردم در شهرهاي مختلف است که بعد هم منتهي شد به پانزدهم خرداد 68 00:11:45,600 --> 00:11:51,120 و در پانزدهم خرداد [رژيم] با آن کشتار عظيم نتوانست اين حرکت را متوقّف کند 69 00:11:51,120 --> 00:11:57,280 باز هم اجتماعات مردم در طول زمان بود تا پايان دوران مبارزات 70 00:11:57,680 --> 00:12:01,680 اين يک تحوّل عجيبي بود که ايشان ايجاد کردند 71 00:12:03,600 --> 00:12:11,440 تحوّل ديگر، تحوّل در نگاه مردم به خودشان و به جامعه‌شان بود 72 00:12:11,840 --> 00:12:20,000 ملّت ايران نسبت به خود يک نگاه حقارت‌پندارانه داشت 73 00:12:20,320 --> 00:12:33,680 يعني اينکه اين ملّت بتواند بر اراده‌ي قدرتها، بر اراده‌ي ابرقدرت‌ها فائق بيايد، مطلقاً به ذهن احدي خطور نميکرد 74 00:12:34,240 --> 00:12:47,920 نه فقط حالا اراده‌ي قدرتهاي جهاني، حتّي اراده‌ي قدرتهاي داخلي، حتّي اراده‌ي فلان مسئول -فرض کنيد که- يک اداره‌ي امنيّتي 75 00:12:48,320 --> 00:13:02,320 يا انتظامي، اصلاً به ذهن مردم خطور نميکرد که بتوانند غلبه کنند بر اراده‌ي صاحبان اراده‌هاي تلخ و خطرناک 76 00:13:03,440 --> 00:13:15,920 احساس حقارت ميکردند، احساس توانايي نميکردند؛ امام اين را تبديل کرد به احساس عزّت، احساس اعتماد به نفْس 77 00:13:16,720 --> 00:13:25,120 و مردم را از اين حالت که حکومت استبدادي را يک امر طبيعي بدانند -که اين‌ جور بود 78 00:13:25,440 --> 00:13:33,840 آن زمان تصور ماها کأنّه اين بود که خب بالاخره يک شخصي در رأس مملکت هست 79 00:13:34,240 --> 00:13:41,360 و اراده‌ي او حاکم است؛ خب طبيعت مسئله همين است و اصلاً اين را يک امر طبيعي و عادّي ميدانستيم 80 00:13:41,360 --> 00:13:49,120 تبديل کردند به انسانهايي که خودشان نوع حکومت را تعيين ميکنند 81 00:13:49,600 --> 00:14:00,400 از شعارهاي مردم در انقلاب، اوّل، نظام اسلامي، حکومت اسلامي، بعد هم جمهوري اسلامي بوده 82 00:14:00,720 --> 00:14:10,000 مردم خودشان تعيين‌کننده بودند، مطالبه‌کننده بودند؛ بعد هم در انتخابات‌هاي گوناگون شخص حاکم را 83 00:14:10,400 --> 00:14:17,520 اشخاص مورد مسئوليّت در بخشهاي مختلف حکومت را مردم معيّن کرده‌اند 84 00:14:17,760 --> 00:14:29,440 يعني حالت خودحقيرپنداري که در مردم بود، بکلّي تبديل شد به حالت عزّت و اعتماد به نفْس ملّي 85 00:14:30,320 --> 00:14:42,080 يک تحوّل ديگر، تحوّل در مطالبات اساسي مردم بود؛ يعني اگر چنانچه فرض کنيد آن وقت يک گروهي از مردم 86 00:14:42,480 --> 00:14:50,240 يک مطالبه‌اي هم از دستگاه داشتند يا از قدرتمندان آن زمان داشتند اين بود که مثلاً اين کوچه آسفالت بشود 87 00:14:50,240 --> 00:14:59,920 يا اين خيابان اين جوري کشيده شود؛ مطالبات در اين حد [بود]؛ اين را تبديل کردند به مطالبه‌ي استقلال، آزادي 88 00:15:00,640 --> 00:15:11,280 يعني [آرمانهاي] عظيم. يا شعار «نه شرقي، نه غربي»؛ در خواسته‌هاي مردم آن چنان تحوّلي به وجود آمد 89 00:15:11,760 --> 00:15:21,360 که از اين چيزهاي حقير، کوچک، محلّي و محدود تبديل شد به يک امور اساسي، بزرگ، انساني، و جهاني 90 00:15:22,240 --> 00:15:27,920 يک تحوّل ديگري که امام به وجود آورد، تحوّل در نگاه به دين بود 91 00:15:28,320 --> 00:15:40,480 مردم، دين را فقط وسيله‌اي براي مسائل شخصي، مسائل عبادي، حدّاکثر احوال شخصي ميدانستند 92 00:15:40,480 --> 00:15:50,720 فقط براي همين مسئله‌ي نماز و روزه و فرض کنيد که وظايف مالي و ازدواج و طلاق؛ در همين حدود 93 00:15:50,720 --> 00:15:58,400 دين را، وظيفه‌ي دين و مسئوليّت دين و رسالت دين را محدود به اين چيزها ميدانستند 94 00:15:58,400 --> 00:16:17,280 امام براي دين، رسالت نظام‌سازي و تمدّن‌سازي و جامعه‌سازي و انسان‌سازي و مانند اينها تعريف کرد؛ مردم نگاهشان به دين بکلّي متحوّل شد 95 00:16:18,000 --> 00:16:28,480 يک تحوّل ديگر، تحوّل در نگاه به آينده بود. در آن دوراني که نهضت شروع شد و امام وارد ميدان شدند 96 00:16:28,960 --> 00:16:36,480 با همه‌ي شعارهايي که حالا بعضي از احزاب و بعضي و از گروه‌ها و گروهک‌ها ميدادند 97 00:16:37,040 --> 00:16:44,480 که خيلي محدود و کوچک هم بودند- در نگاه مردم آينده‌اي ديده نميشد 98 00:16:44,480 --> 00:16:54,080 يعني مردم يک افق و آينده‌اي در مقابل چشم نداشتند؛ اين تبديل شد به ايجاد تمدّن نوين اسلامي 99 00:16:54,080 --> 00:17:01,520 يعني شما امروز به ملّت ايران نگاه کنيد، اين دست مبارک امام است که اين حالت را به وجود آورده 100 00:17:01,520 --> 00:17:08,800 مردم دنبال اين هستند که تمدّن نوين اسلامي را تشکيل بدهند و به وجود بياورند 101 00:17:09,280 --> 00:17:19,120 اتّحاد عظيم اسلامي را به وجود بياورند، امّت اسلامي را تشکيل بدهند. نگاه عامّه‌ي مردم، توده‌ي مردم اين است 102 00:17:19,520 --> 00:17:28,320 در يک حوزه‌ي تخصّصي‌تر، تحوّل در مباني معرفتيِ کاربردي است 103 00:17:28,960 --> 00:17:35,600 امام اين را به وجود آوردند؛ که اين تخصّصي است، جزو مسائل حوزوي 104 00:17:36,240 --> 00:17:41,200 و کساني است که دستي در کار فقه و در کارِ علم اصول و مانند اينها دارند 105 00:17:41,760 --> 00:17:52,080 امام فقه را وارد عرصه‌ي نظام‌سازي کردند؛ فقه از اين مسائل دور بود 106 00:17:52,080 --> 00:17:59,680 البتّه مسئله‌ي ولايت فقيه، هزار سال [بود که] در بين فقها وجود داشت و مطرح ميشد 107 00:18:00,000 --> 00:18:06,640 امّا چون اين اميد وجود نداشت که اين ولايت فقيه تحقّق پيدا بکند 108 00:18:06,640 --> 00:18:15,280 هرگز به جزئيّات آن، به مسائلِ آن پرداخته نميشد. امام اين را وارد مسائل اصلي و فقهي کردند 109 00:18:15,760 --> 00:18:23,600 در حوزه‌ي علميّه‌ي نجف، اين را مطرح کردند و درباره‌ي آن بحث کردند 110 00:18:23,920 --> 00:18:35,520 بحثهاي علميِ متقنِ محکمِ کاملاً قابل توجّه براي افرادي که صاحب نظر در اين زمينه‌ها هستند 111 00:18:36,080 --> 00:18:46,000 يا مسئله‌ي مصلحتِ نظام را -که مصلحتِ نظام همان منافع عمومي است، منافع ملّي است، چيزي غير از آن نيست 112 00:18:46,480 --> 00:19:00,160 امام در فقه مطرح کردند. مسئله‌ي معروف اصولي و فقهيِ «تزاحم» و «اهمّ و مهم» را که در مسائل شخصي و مسائل کوچک به کار ميرفت 113 00:19:00,160 --> 00:19:12,560 وارد عرصه‌ي ميدان عمومي کردند که در عرصه‌ي اداره‌ي کشور، مسئله‌ي مصلحت نظام و مسئله‌ي «اهمّ و مهم» مطرح ميشود 114 00:19:12,880 --> 00:19:21,520 يعني در فقه، ايشان اين چيزها را وارد کردند که اين، فرصت خيلي بزرگي براي فقه به وجود مي‌آورد 115 00:19:22,160 --> 00:19:27,520 به نظر من حوزه‌ها بايد از اين خيلي قدرداني کنند و استفاده‌ کنند، استقبال کنند 116 00:19:27,760 --> 00:19:36,480 دست فقه را باز ميکند در گستره‌ي تصرّفاتي که ميتواند در مسائل گوناگون بکند 117 00:19:38,160 --> 00:19:45,520 البتّه اين کاري که امام در اين زمينه‌ي فقهي انجام داده‌اند، کاملاً روشمند و قانونمند است 118 00:19:45,520 --> 00:19:52,160 يعني طبق همان -به تعبير امام- فقه جواهري است؛ يعني بدعتي در فقه نيست 119 00:19:52,800 --> 00:20:00,560 يک استفاده‌ي صحيح از موازين متعارف فقهي است که در اختيار فقها است 120 00:20:01,680 --> 00:20:10,640 يک نمونه‌ي ديگر از اين تحوّل در نگاه به دين و مسائل ديني 121 00:20:11,120 --> 00:20:18,160 پافشاري بر تعبّد بود در عين نگاه نوگرايانه به مسائل 122 00:20:18,160 --> 00:20:30,400 يعني امام، يک فقيه نوگرا، يک روحاني نوگرا بود؛ به مسائل با چشم نوگرايانه نگاه ميکرد؛ در عين حال بشدّت پابند به تعبّد 123 00:20:30,800 --> 00:20:41,600 در آن روز و آن دورانها خب روحانيّوني بودند که در زمينه‌هاي مسائل روشنفکري وارد بودند و بحث ميکردند و حرف ميزدند 124 00:20:42,080 --> 00:20:51,040 اينها روحاني و عالم و دين‌شناس هم بودند [امّا] يک مقداري تحت تأثير برخي از شرايط 125 00:20:51,360 --> 00:21:00,080 نسبت به مسائل تعبّدي آن تقيّد لازم را [نداشتند] -در عمل شخصي چرا، مقيّد بودند 126 00:21:00,560 --> 00:21:05,040 ولي در تبليغاتشان خيلي روي مسئله‌ي تعبّد تکيه نميکردند 127 00:21:05,440 --> 00:21:14,400 امام آمدند در عين آن نگاه نويي که نسبت به مسائل فقهي و مسائل اسلامي و مسائل ديني و مانند اينها داشتند 128 00:21:14,400 --> 00:21:23,440 روي مسئله‌ي تعبّد محکم ايستادند؛ هم تعبّد در احکام، هم تعبّد در مراسم ديني 129 00:21:23,840 --> 00:21:32,080 مثلاً] اين مسئله‌ي تکيه‌ي عجيبي که ايشان بر روي مجالس عزاداري و مراسم عزاداري و مانند اينها کردند 130 00:21:32,080 --> 00:21:37,200 همه‌‌ي اينها نشان‌دهنده‌ي آن پايبندي و تعبّد بزرگ ايشان بود 131 00:21:37,840 --> 00:21:50,080 يک حوزه‌ي ديگر از تحوّلي که ايشان به وجود آوردند، تحوّل در نگاه به نسل جوان بود؛ نگاه به جوانان 132 00:21:51,040 --> 00:21:59,280 ايشان به فکر و عملِ جوانان اعتماد کردند؛ اين به معناي واقعي کلمه يک تحوّل بود 133 00:22:00,160 --> 00:22:09,680 يعني مثلاً فرض کنيد سپاه پاسداران که تشکيل شد، ايشان جوانهاي بيست و چند ساله را در رأس سپاه پاسداران پذيرفتند 134 00:22:10,080 --> 00:22:21,440 که اينها جوانهايي [بودند] که حدّاکثر مثلاً سي سال سنّشان بود؛ اينها در رأس سپاه پاسداران، فرماندهان لشکرها و فرماندهان کل [بودند 135 00:22:22,000 --> 00:22:27,680 اينها همه جوانهايي بودند که کارهاي بزرگ به اينها سپرده شده بود 136 00:22:27,680 --> 00:22:38,960 در زمينه‌هاي ديگر هم همين‌ جور؛ در بحثهاي قضائي، در جاهاي ديگر هم ايشان اعتماد عجيبي به جوانهايي که مورد قبولشان بودند [ميکردند 137 00:22:39,280 --> 00:22:44,720 ايشان [کارها را] محوّل ميکردند و به فکر جوان و به عمل جوان اعتماد ميکردند 138 00:22:45,200 --> 00:22:52,800 البتّه در عين اينکه ايشان ظرفيّتهاي غير جوان را نفي نميکردند 139 00:22:52,800 --> 00:23:01,120 اينکه حالا ما امروز بحث جوان‌گرايي را زياد مطرح ميکنيم، بعضي‌ها تصوّر ميکنند که جوان‌گرايي يعني 140 00:23:01,520 --> 00:23:12,000 انسان پيران را بکلّي از حوزه خارج کند؛ نه، نظر امام مطلقاً اين نبود؛ ايشان به جوانها اعتماد ميکردند به عنوان يک ذخيره براي نظام 141 00:23:12,320 --> 00:23:18,320 به عنوان يک ثروت براي نظام، به نيروهاي غير جوان هم به همان اندازه اعتماد ميکردند 142 00:23:18,720 --> 00:23:27,520 مثلاً فرض کنيد ايشان همان وقتي که اين حقير را -که نسبتاً آن وقت خيلي پير نبودم- به امامت جمعه‌ي تهران منصوب کردند 143 00:23:28,000 --> 00:23:36,640 همان وقت مرحوم آقاي شهيد اشرفي، مرد هشتادساله را به امامت جمعه‌ي کرمانشاه يا مرحوم دستغيب 144 00:23:36,640 --> 00:23:49,760 يا [ديگر] شهداي محراب را منصوب کردند؛ اينها همه مرداني بودند در حدود سنين شصت و هفتاد و مانند اينها 145 00:23:50,240 --> 00:24:02,800 يا در نيروهاي مسلّح؛ در سپاه مثلاً جوانها را گذاشتند؛ در ارتش شهيد فلّاحي يا فرض بفرماييد که مرحوم ظهيرنژاد 146 00:24:03,200 --> 00:24:12,800 که اينها افرادي بودند در سنين شصت و بالاتر از شصت؛ امام از اينها استفاده کردند، اين جور نبود که وقتي ميگوييم به جوانها تکيه کنند 147 00:24:12,800 --> 00:24:23,040 يعني نيروهاي غير جوان را بکلّي از حوزه خارج کنند. يا ايشان آن ‌وقت در کميته‌ي امداد مرحوم عسگراولادي را که خيلي جوان نبود گذاشتند 148 00:24:23,360 --> 00:24:32,080 پس اينکه ميگوييم ايشان به جوانها اعتماد ميکردند -و امروز هم ما همين عقيده را داريم که بايد به جوانها اعتماد کرد 149 00:24:32,480 --> 00:24:38,960 بايد از نيروي جوان در پيشبرد کشور استفاده کرد که من بعد هم به اين ميپردازم 150 00:24:39,280 --> 00:24:45,680 به معناي اين است که اين يک ذخيره‌‌اي است، يک ثروتي است براي کشور که از اين ثروت بايد استفاده کنيم 151 00:24:45,680 --> 00:24:55,920 معنايش اين نيست که اگر تجربه‌دارها و غير جوانها که آنها هم يک ثروتي هستند حضور دارند، از اينها استفاده نشود 152 00:24:56,560 --> 00:25:07,520 خب پس بنابراين اين تحولّات [را به وجود آوردند] لکن تحوّل مهم ديگري که به وجود آوردند که شايد از بعضي از اين تحوّلات مهم‌تر بود 153 00:25:07,920 --> 00:25:14,080 عبارت است از تحوّل در نگاه به قدرتهاي جهاني و ابرقدرت‌ها 154 00:25:14,480 --> 00:25:22,160 آن وقت هيچ‌ کس تصوّر نميکرد که بشود روي حرف آمريکا حرفي زد 155 00:25:22,480 --> 00:25:31,760 بر خلاف اراده‌ي آمريکا بشود حرکتي انجام داد؛ امام کاري کردند که خود رؤساي جمهور آمريکا گفتند که 156 00:25:33,440 --> 00:25:44,400 خميني ما را تحقير کرد؛ واقعاً هم همين بود؛ امام و کارگزاران امام و جوانهايي که با اشاره‌ي دست امام حرکت ميکردند 157 00:25:44,800 --> 00:25:55,200 به معناي واقعي کلمه تحقير کردند ابرقدرت‌ها را؛ اراده‌ي اينها را شکستند و اينها را از ميدان خارج کردند 158 00:25:55,200 --> 00:26:02,240 امام نشان داد که ابرقدرت‌ها ضربه‌پذيرند، شکست‌پذيرند که آينده هم همان را نشان داد 159 00:26:02,640 --> 00:26:11,680 ديديد سرنوشت شوروي سابق که آن جور شد، اين هم که آمريکاي امروز است و اين قضاياي آمريکا را که ملاحظه ميکنيد 160 00:26:12,080 --> 00:26:23,520 هيچ وقت تصوّر چنين چيزي نميشد؛ امام اين را از آن روز در دل مردم قرار داد که بدانند اينها شکست‌پذيرند و ضربه‌پذيرند 161 00:26:23,840 --> 00:26:33,280 خب، نکته‌ي مهم اين است امام بزرگوار که اين همه تحوّلات را به وجود آورد و به معناي واقعي کلمه امامِ تحوّل بود 162 00:26:33,760 --> 00:26:40,720 امّا اينها را از خدا ميدانست؛ امام اينها را به خودش نسبت نميداد، اينها را از خدا ميدانست 163 00:26:42,400 --> 00:26:54,480 همين تحوّل روحي‌ را که در جوانها به وجود آمده بود -‌که در همين صحيفه‌ي امام منتشر شده- ملاحظه کنيد 164 00:26:54,800 --> 00:27:04,640 ايشان] مکرّر در بياناتشان به آن توجّه ميکنند و اظهار تعجّب ميکنند 165 00:27:05,040 --> 00:27:12,320 براي ايشان اعجاب‌آور است؛ خود امام اين کار را کرده بود، دست خود او در اين کار بود امّا آن را از خدا ميدانست 166 00:27:12,320 --> 00:27:14,160 واقعش هم همين است که از خدا است 167 00:27:14,640 --> 00:27:17,280 لا حول و لا قوّة الّا بالله العليّ العظيم 168 00:27:17,600 --> 00:27:28,800 همه چيز و هر حول و قوّه‌اي از خدا است. و امام واقعاً اين [آيه‌ي] «ما رَمَيتَ اِذ رَمَيت» را به معناي واقعي کلمه معتقد بود 169 00:27:29,200 --> 00:27:39,120 ايشان به اين حرکت جوانها و تحوّل جوانها خيلي اهتمام مي‌ورزيد، خيلي مُعجب به اين حادثه بود 170 00:27:39,520 --> 00:27:51,840 يک جا ايشان ميگويند که تحوّلي که در روحيه‌ي جوانها وارد شده و واقع شده است، از غلبه‌ي بر رژيم طاغوت بالاتر است 171 00:27:52,480 --> 00:28:03,440 چون غلبه‌ي بر رژيم طاغوت، غلبه‌ي بر طاغوت بود، اين تحوّلي که در جوانها به وجود آمده غلبه‌ي بر شيطان است و شيطان از طاغوت بالاتر است 172 00:28:03,760 --> 00:28:18,080 يعني ايشان اين جوري به اين قضيّه نگاه ميکردند و مُعجب به اين معنا بودند. اين راجع به اين مسئله‌اي که عرض کرديم 173 00:28:18,400 --> 00:28:25,680 خب، پس بنابراين امام، امامِ تحوّل بود. اين بحثي که ما ميکنيم 174 00:28:25,680 --> 00:28:34,160 صرفاً نظر بر اين نيست که حالا مثلاً فرض کنيد يک اطّلاع بيشتري از شخصيّت امام داشته باشيم 175 00:28:35,200 --> 00:28:42,080 که اين هم البتّه در جاي خود مهم است- اين براي درس گرفتن است؛ بايد از امام درس بگيريم 176 00:28:43,600 --> 00:28:52,240 هر جامعه‌ي زنده و پويايي به تحوّل احتياج دارد؛ ما امروز به تحوّل احتياج داريم، در بخشهاي مختلف 177 00:28:52,720 --> 00:29:06,320 البتّه اين را عرض بکنم که بعد از رحلت امام، انقلاب و کشور از رويکرد تحوّلي فاصله نگرفته 178 00:29:06,720 --> 00:29:14,240 يعني ملّت ايران بحمدالله توانسته رويکرد تحوّلي امام را دنبال بکند و پيش برود 179 00:29:14,640 --> 00:29:24,800 ما در زمينه‌هاي گوناگوني به معناي واقعي کلمه، تحوّل پيدا کرده‌ايم و قدرتمندتر از گذشته شده‌ايم 180 00:29:25,280 --> 00:29:31,040 و در مواردي سرزنده‌تر از گذشته شده‌ايم؛ اينها هست 181 00:29:31,440 --> 00:29:36,320 همين تحوّل علمي‌اي که به وجود آمده چيز کوچکي نيست، چيز خيلي مهمّي است 182 00:29:36,320 --> 00:29:43,760 ما آن روز از لحاظ علمي در يک وضعي بوديم که اصلاً قابل اعتنا و قابل ذکر نبود 183 00:29:43,760 --> 00:29:49,760 امروز در دنيا مطرحيم به عنوان [پيشتاز در] حرکت علمي و تلاش علمي 184 00:29:50,160 --> 00:30:03,600 يا در توانايي‌هاي دفاعي؛ که امروز توانايي‌هاي دفاعي ‌ما در حقيقت و در واقع نزديکِ به حدّ بازدارندگي است 185 00:30:04,000 --> 00:30:15,600 اين چيز خيلي مهمّي است که کشور توانسته [به آن برسد]. يا در عرصه‌ي سياست؛ که چهره‌ي باابّهتِ کشور است در دنيا 186 00:30:15,600 --> 00:30:28,000 جمهوري اسلامي، امروز چهره‌ي باابّهت و قدرتمند را در دنيا از خودش نشان ميدهد، همه‌ي اينها تحوّلاتي است که اتّفاق افتاده‌ و قابل توجّه است 187 00:30:28,240 --> 00:30:39,840 در اين سي سال، حرکت کشور، حرکت تحوّلي‌اي که امام به وجود آورده‌اند، متوقّف نشده است و پيش رفته 188 00:30:40,080 --> 00:30:48,880 در بعضي از موارد هم زيرساخت‌هاي تحوّلي‌اي به وجود آمده است لکن هنوز به فعليّت و به تحقّق نرسيده است 189 00:30:49,200 --> 00:31:00,240 اينها هست لکن کافي نيست. آنچه من عرض ميکنم اين است که ما در يک مواردي تحوّل نداشتيم -در موارد مهمّي تحوّل نداشتيم 190 00:31:00,800 --> 00:31:14,720 و در مواردي عقب‌گرد داشتيم، که اين خيلي موضوع تأسّف‌بار و ناپسند و غير قابل قبولي است، و برخلاف طبيعت انقلاب است 191 00:31:14,720 --> 00:31:24,640 زنده ماندن انقلاب به اين است که پي‌درپي نوآوري داشته باشد، تحوّل داشته باشد، پيشرفت داشته باشد 192 00:31:24,960 --> 00:31:34,320 تحوّل يعني به حال برتري با شکل واضحي دست يافتن 193 00:31:34,800 --> 00:31:45,520 يعني يک جهش، يک حرکت بزرگ؛ در زمينه‌هاي مختلف، ما به اين احتياج داشتيم؛ در بعضي از زمينه‌ها مطلقاً توانايي اين را نداشتيم 194 00:31:46,080 --> 00:31:55,520 نقطه‌ي مقابل انقلاب، ارتجاع است. خيلي از انقلابهاي دنيا مبتلا به ارتجاع شدند 195 00:31:55,920 --> 00:32:01,040 يعني بعد از آنکه پنج سال، ده سال، پانزده سال از شروع انقلاب گذشت 196 00:32:01,600 --> 00:32:11,360 به خاطر بي‌اهتمامي‌هايشان مبتلا شدند به ارتجاع، به عقب‌گرد؛ اين ارتجاع، نقطه‌ي مقابل انقلاب است 197 00:32:11,680 --> 00:32:20,080 و هر دو -يعني هم پيشرفت انقلابي، هم پسرفت به معناي ارتجاع- بستگي دارد به اراده‌ي انسانها 198 00:32:20,360 --> 00:32:29,080 انسانها اگر چنانچه درست حرکت بکنند، درست پيش خواهند رفت؛ اگر چنانچه غلط حرکت بکنند 199 00:32:29,240 --> 00:32:37,000 پس‌رفت خواهند داشت، که در قرآن هم به هر دوي اينها اشاره شده. در سوره‌ي مبارکه رعد [ميفرمايد 200 00:32:37,200 --> 00:32:41,400 إِنَّ اللَّهَ لا يُغَيِّرُ ما بِقَومٍ حَتّيٰ يُغَيِّروا ما بِأَنفُسِهِم 201 00:32:41,560 --> 00:32:46,200 که سياق آيات نشان ميدهد که [اين آيه]، آن جنبه‌ي مثبت را بيان ميکند 202 00:32:46,480 --> 00:32:51,240 يعني وقتي که شما تغييرات مثبت در خودتان ايجاد کرديد 203 00:32:51,720 --> 00:33:01,600 خداي متعال هم براي شما حوادث مثبت و واقعيّتهاي مثبت را به وجود مي‌آورد. دوّمي در سوره‌ي انفال است 204 00:33:01,880 --> 00:33:09,040 ذٰلِکَ بِأَنَّ اللَّهَ لَم يَکُ مُغَيِّرًا نِعمَةً أَنعَمَها عَليٰ قَومٍ حَتّيٰ يُغَيِّروا ما بِأَنفُسِهِم 205 00:33:09,200 --> 00:33:19,480 اين جنبه‌ي منفي است، جنبه‌ي عقب‌گرد است، که اگر چنانچه خدا نعمتي به يک ملّتي داد و اين ملّت 206 00:33:19,720 --> 00:33:26,920 درست حرکت نکردند، درست عمل نکردند، خداوند اين نعمت را از اينها ميگيرد. شما در دعاي کميل هم ميخوانيد 207 00:33:26,920 --> 00:33:30,920 اللَّهُمَّ اغفِر لِيَ الذُّنوبَ الَّتي تُغَيِّرُ النِّعَم‌ 208 00:33:31,280 --> 00:33:38,560 اين تغيير نعمت، يعني سلب نعمت، چيزي است که ناشي از اراده است 209 00:33:38,560 --> 00:33:46,080 ما بايستي بشدّت مراقبت ميکرديم و مراقبت بکنيم که به اين حالت دچار نشويم 210 00:33:46,520 --> 00:33:54,800 پس بنابراين در نظام، اين معنا وجود داشته است، بعد از رحلت امام اين حرکت تحوّلي وجود داشته است 211 00:33:54,800 --> 00:34:04,600 منتها آن مقداري که وجود داشته، به نظر ما کافي نيست 212 00:34:05,000 --> 00:34:16,440 ما به دلايل گوناگون قادريم که در بخشهاي مختلفِ تمدّني کشور و تمدّني نظام، تحوّل ايجاد بکنيم 213 00:34:17,000 --> 00:34:28,320 وليکن خب نکاتي وجود دارد؛ يعني انتظار من از خودم و از جوانهايمان و از ملّتمان و از نخبگانمان اين است 214 00:34:28,320 --> 00:34:33,680 که در فکر ايجاد تحوّل در بخشهاي مختلفي که نياز هست باشيم 215 00:34:33,960 --> 00:34:39,120 حالا اين بخشهايي که بايد [در آنها] تحوّل ايجاد بشود چيست، اين يک بحث جداگانه‌اي لازم دارد 216 00:34:39,280 --> 00:34:45,400 من بعداً يک اشاره‌اي خواهم کرد، لکن در تحوّل نکاتي هست 217 00:34:46,600 --> 00:34:55,760 اگر بخواهيم تحوّل به معناي واقعي کلمه و به معناي صحيح کلمه اتّفاق بيفتد، به اين نکات بايستي توجّه کنيم 218 00:34:56,040 --> 00:35:03,120 يک نکته اين است که تحوّل‌خواهي لزوماً به معناي اعتراض نيست 219 00:35:04,120 --> 00:35:15,640 بلکه به معناي اين است: گرايش مستمر به بهتر شدن؛ تحوّل‌خواهي اين است 220 00:35:16,600 --> 00:35:23,480 يعني اکتفا نکردن به داشته‌هاي موجود؛ منشأ تحوّل ميتواند اين باشد 221 00:35:23,480 --> 00:35:29,200 البتّه ممکن است منشأ مواردي، اعتراض به وضع موجود باشد امّا هميشه اين جور نيست 222 00:35:29,640 --> 00:35:38,320 در موارد زيادي تحوّل به معناي اين است که ما به آنچه داريم، به داشته‌هايمان اکتفا نميکنيم 223 00:35:38,480 --> 00:35:44,240 يک قدمي بالاتر، يک مرحله‌اي جلوتر را دنبال ميکنيم 224 00:35:44,600 --> 00:35:52,800 حتماً لازم نيست يک جا احساس شکست کرده باشيم تا بخواهيم تحوّل ايجاد کنيم؛ نه، يک جاهايي احساس شکست هم نميکنيم 225 00:35:53,160 --> 00:36:01,400 من از اينجا چه نتيجه‌اي ميخواهم بگيرم؟ ميخواهم عرض بکنم در آنجاهايي هم که ما تحوّل مثبت ايجاد کرده‌ايم -مثلاً فرض کنيد در مقوله‌ي علم 226 00:36:02,080 --> 00:36:11,120 ديگر کسي نگويد که خب ما ديگر تحوّل کرده‌ايم و احتياجي نيست؛ نه، ما به آنچه داريم نبايد قانع باشيم 227 00:36:12,160 --> 00:36:22,960 به داشته‌هاي خودمان نبايد قانع باشيم بلکه بايستي باز هم تحوّل را بخواهيم و لازم بشمريم و دنبال کنيم 228 00:36:23,560 --> 00:36:31,880 حتّي در همين زمينه‌اي که در آنجا تحوّل هم مثلاً داشته‌ايم يا در زمينه‌هاي گوناگون ديگري که تحوّلي انجام گرفته 229 00:36:32,360 --> 00:36:47,200 پس بنابراين تحوّل يعني ميل به شتاب گرفتن و سرعت داشتن در حرکت و جهش در حرکت و اجتناب از تحجّر 230 00:36:48,040 --> 00:36:52,880 اجتناب از پافشاري بر مشهورات غلط 231 00:36:53,560 --> 00:37:08,600 معناي تحوّل اينها است و در آنجاهايي که حتّي اعتراضي هم وجود ندارد، اين معنا کاملاً وجود دارد. بنابراين اين يک نکته است 232 00:37:08,800 --> 00:37:17,560 نکته‌ي دوّم اين است که تحوّل صحيح احتياج دارد به پشتوانه‌ي فکري 233 00:37:18,360 --> 00:37:24,800 يعني هر حرکت بي‌پشتوانه‌ي فکري را نميشود تحوّل دانست 234 00:37:25,080 --> 00:37:36,120 بعضي از حرکتهاي سبُک و سطحي را نميشود به حساب تحوّل گذاشت؛ تحوّل پشتوانه‌ي فکري [ميخواهد 235 00:37:36,120 --> 00:37:44,200 فرض کنيد يکي از مسائلي که امروز بايد حتماً تحوّل در آن به وجود بيايد، مسئله‌ي عدالت است 236 00:37:44,760 --> 00:37:50,160 در زمينه‌ي عدالت بايد تحوّل ايجاد کنيم و اين بايد متّکي باشد به يک مبناي فکري 237 00:37:50,520 --> 00:38:00,520 که انديشه‌ي متقن و شکل‌يافته‌ي ما در زمينه‌ي عدالت چيست؛ آن وقت بر اساس آن برويم سراغ تحوّل 238 00:38:00,520 --> 00:38:08,720 يعني اين پشتوانه‌ي فکري يکي از چيزهاي لازم است که از دارايي‌هاي معنوي ما است 239 00:38:08,880 --> 00:38:16,400 يعني ما بايستي از دارايي‌هاي معنوي‌مان در اين زمينه استفاده کنيم که عبارت است از احکام اسلام 240 00:38:16,760 --> 00:38:25,720 و مقرّرات اسلامي و آيات کريمه‌ي قرآن و کلمات اهل‌بيت (عليهم السّلام)؛ از اينها بايد استفاده کنيم 241 00:38:26,160 --> 00:38:28,320 و بر اساس اينها بايد تحوّل ايجاد بکنيم 242 00:38:28,520 --> 00:38:43,640 امام هم هر کاري که در زمينه‌ي تحوّلات انجام دادند، متّکي به همين حرکت اسلامي و مباني معرفتي اسلام بود؛ امام در چهارچوب آن حرکت کردند 243 00:38:43,640 --> 00:38:57,160 اگر چنانچه يک چنين پشتوانه‌ي فکري‌اي وجود نداشته باشد، اين تحوّل انسان، غلط خواهد بود و احتمالاً انسان قدم را نابجا برميدارد 244 00:38:57,840 --> 00:39:04,920 بعد هم درست پافشاري نميکند؛ يعني ثبات قدم در اين حالتِ تحوّلي، نخواهد داشت 245 00:39:05,120 --> 00:39:16,200 انسان به ياد بعضي‌ها مي‌افتد، ما در انقلاب خودمان داشتيم کساني را که اينها افراد انقلابي و علاقه‌مند بودند 246 00:39:16,480 --> 00:39:25,480 منتها چون پايه‌‌هاي فکري‌شان پايه‌هاي محکمي نبود، پايه‌هاي ايماني‌شان، پايه‌هاي متين و مستحکم 247 00:39:25,680 --> 00:39:33,920 و داراي پشتوانه‌هاي عقلاني محکم و استدلالي محکمي نبود، بعد از اينکه مدّتي گذشت 248 00:39:34,520 --> 00:39:45,160 و از سنين جواني مثلاً يک مقداري عبور کردند، تبديل شدند به همان فسيل‌هايي که اصلاً انقلاب عليه آن فسيل‌ها بود 249 00:39:45,840 --> 00:39:54,520 يعني انقلاب اسلامي در واقع يک عدّه فسيل‌هاي کج‌رو را کنار زد 250 00:39:54,960 --> 00:40:06,440 بعضي جوانهاي انقلابيِ ديروز هم بعد از آنکه وارد مرحله‌هاي گوناگون زندگي و عبور از سالهاي جواني شدند 251 00:40:06,680 --> 00:40:13,720 در واقع نزديک شدند -حالا يا بعضي‌ها نزديک شدند، يا بعضي‌ها تبديل شدند- به چيزي شبيه آن فسيل‌ها 252 00:40:13,720 --> 00:40:21,040 به قول مرحوم اميري‌فيروزکوهي که ايشان در يک شعري ميگويد 253 00:40:21,200 --> 00:40:30,360 شباب عمر به دانش گذشت و شيب به جهل کتاب عمر مرا فصل و باب، پيش و پس است 254 00:40:30,680 --> 00:40:32,920 واقعاً بعضي اين جور هستند 255 00:40:33,280 --> 00:40:45,120 يک نکته‌ي ديگري که خيلي مهم است، اين است که تحوّل را نبايستي با استحاله‌ي فکري اشتباه گرفت 256 00:40:45,880 --> 00:40:58,200 اندکي قبل از حکومت پهلوي و بعد، شدّتش در دوران حکومت پهلوي، چيزي به نام تجدّد وارد کشور شد 257 00:40:58,640 --> 00:41:07,640 که اين را به عنوان يک تحوّلي در زندگي ملّت ايران به حساب مي‌آوردند؛ اين تحوّل نبود، اين استحاله‌ي ملّت ايران بود 258 00:41:08,120 --> 00:41:18,800 هويّت ملّت ايران را از او سلب کردن بود. يعني در واقع ملّت ايران، هويّت ديني خود، هويّت ملّي خود 259 00:41:19,040 --> 00:41:24,320 هويّت تاريخيِ عميق خود را در اين تجدّد از دست داد 260 00:41:24,520 --> 00:41:29,640 تجدّدي که [طيّ آن،] در دوران پهلوي، هم يک مقداري به وسيله‌ي رضاخان 261 00:41:30,080 --> 00:41:42,080 هم [به وسيله‌ي] پشتوانه‌ها و به‌اصطلاح روشنفکرهاي غرب‌زده و طلسم‌شده‌ي زمان رضاخان -که او را وادار ميکردند، هدايت ميکردند، کمک ميکردند 262 00:41:42,560 --> 00:41:53,880 و توجيه ميکردند کارهاي او را- در واقع هويّت ملّت ايران سلب شد 263 00:41:54,040 --> 00:42:01,480 يعني [ملّت ايران] از آن هويّت واقعي خارج شد؛ اين استحاله است، اين تحوّل نيست 264 00:42:01,680 --> 00:42:06,440 تحوّل بايد رو به جلو باشد، اين رو به عقب رفتن بود 265 00:42:07,080 --> 00:42:14,160 ملّتها اگر چنانچه هويّتِ خودشان را از دست بدهند، داشته‌هاي معنوي خودشان را از دست بدهند 266 00:42:14,720 --> 00:42:22,960 در واقع يک مرگ تمدّني براي آنها به حساب مي‌آيد؛ اين يک مرگ تمدّني است 267 00:42:23,440 --> 00:42:32,360 کما اينکه براي کشور ما هم متأسّفانه همين جور هم بود 268 00:42:33,880 --> 00:42:42,600 يعني در بحثهاي علمي، بحثهاي اجتماعي، بحثهاي دانشگاهي، کار را به جايي رساندند که مثلاً حرف يک دانشمند غربي 269 00:42:42,840 --> 00:42:48,800 به عنوان قول فصل شمرده ميشود؛ بحث که ميکنند، [ميگويند] فلان دانشمند غربي اين جوري گفته 270 00:42:49,000 --> 00:42:56,920 وقتي او اين جوري گفته، پس ديگر بحث تمام است. معناي اين، آن است که ما راه فکر را ببنديم 271 00:42:57,640 --> 00:43:06,440 وقتي تقليد پيش آمد، مسئله‌ي تقليد از ديگران پيش آمد و اينکه انسان جرئت نداشته باشد 272 00:43:06,800 --> 00:43:14,680 در فلان مسئله‌ي علوم انساني يا امثال آن، روي حرف دانشمند غربي حرف بزند، معنايش اين است که 273 00:43:15,040 --> 00:43:24,240 بايد فکر را گذاشت کنار، اجتهاد را بايد گذاشت کنار، بايد تقليد کرد؛ اين درست نقطه‌ي مقابل آن تعليم انبيا است که 274 00:43:24,240 --> 00:43:26,960 يُثيروا لَهُم دَفائِنَ العُقول‌ 275 00:43:27,320 --> 00:43:38,000 آن دفينه‌هاي عقل را، دفينه‌هاي انديشه را در انسانها زنده کردن، شوراندن و به ظهور رساندن 276 00:43:38,160 --> 00:43:43,520 اين نقطه، درست نقطه‌ي مقابل آنها است؛ اين هم يک نکته 277 00:43:43,640 --> 00:43:54,120 يک نکته‌ي ديگر اين است که تحوّل لزوماً يک حادثه‌ي دفعي نيست؛ گاهي تحوّل تدريجاً انجام ميگيرد؛ بي‌صبري نبايد کرد 278 00:43:54,760 --> 00:44:04,560 اگر چنانچه هدف‌گيري و نشان‌گيري درست انجام گرفته باشد و حرکت به معناي واقعي اتّفاق بيفتد 279 00:44:05,280 --> 00:44:15,440 اگر چنانچه به هدفِ تحوّل هم دير برسيم ايرادي ندارد؛ عمده اين است که راه را برويم، حرکت را انجام بدهيم 280 00:44:15,920 --> 00:44:23,920 و بي‌صبري نبايد کرد؛ اينکه تصوّر کنيم که بايستي حتماً دفعتاً يک کاري انجام بگيرد، نه، اين ‌جوري نيست 281 00:44:24,800 --> 00:44:40,240 و اشکال اين تجدّدي که حکومتهاي دست‌نشانده به ما دادند اين بود که يک دست هدايت‌گري نداشت؛ يکي از اشکالاتش اين بود 282 00:44:40,480 --> 00:44:54,080 بايستي در اين تحوّلي که تدريجاً بنا است انجام بگيرد، يک دست هدايت‌گرِ مورد اطميناني بالاسر اين تحوّل وجود داشته باشد 283 00:44:54,720 --> 00:45:06,160 و بايستي دستهاي مطمئن و قابل اعتماد هدايت کنند اين حرکتهاي تحوّلي را 284 00:45:06,280 --> 00:45:12,120 وَالّا اگر هدايت نکردند، مثل آن وضعي ميشود که آن روزها وجود داشت. اين هم يک نکته 285 00:45:12,640 --> 00:45:24,400 يک نکته‌‌ي ديگر اين است که تحوّل را نبايد با يک سلسله کارهاي سطحي و دم‌دستي اشتباه گرفت 286 00:45:24,720 --> 00:45:32,800 بعضي از کارهاي سطحي، که متهوّرانه، عجولانه يک کاري انجام ميگيرد؛ اينها تحوّل نيست 287 00:45:33,320 --> 00:45:42,600 گاهي اوقات براي فرونشاندن هوسِ يک کار، اين کارها انجام ميگيرد که اينها خيلي ارزشي ندارد 288 00:45:42,960 --> 00:45:50,280 تحوّل، کار عمقي است، کار اساسي است که بايستي اتّفاق بيفتد 289 00:45:50,520 --> 00:45:55,800 سرعت البتّه مهم است لکن سرعت با شتابزدگي فرق دارد 290 00:45:56,120 --> 00:46:06,840 خب حالا اينها يک نکاتي بود در مورد تحوّلي که بايد ما دنبالش باشيم، ملّت ايران، بخصوص جوانهاي ما بايد دنبالش باشند 291 00:46:07,280 --> 00:46:09,040 اين نکات را بايستي توجّه کرد 292 00:46:09,320 --> 00:46:16,080 خب حالا تحوّل در چه زمينه‌هايي بايد انجام بگيرد؟ عرض کردم اين موضوع يک بحث طولاني ديگري است 293 00:46:16,320 --> 00:46:25,240 که بايستي مشخّص بکنيم در چه زمينه‌هايي ما کمبود داريم و بايستي در اينها تحوّل به معناي واقعي کلمه انجام بدهيم 294 00:46:25,240 --> 00:46:35,280 لکن به صورت يک فهرست مثالي، چند نمونه و چند مثال ميشود گفت: مثلاً در زمينه‌ي اقتصاد 295 00:46:35,600 --> 00:46:47,680 تحوّل به اين است که ما بتوانيم بند ناف اقتصاد کشور را از نفت قطع کنيم؛ يعني بتوانيم اقتصادِ بدون نفت را به وجود بياوريم 296 00:46:47,800 --> 00:46:58,040 اين يک تحوّل به معناي واقعي کلمه است. يا فرض بفرماييد در زمينه‌ي بودجه‌بندي‌هاي دولتي، دولت و مجلس 297 00:46:58,480 --> 00:47:10,920 بودجه را جوري ببندند که به معناي واقعي کلمه ناظر به موضوع، ناظر به مسئله، ناظر به عملکرد باشد 298 00:47:11,200 --> 00:47:19,920 به تعبيري «بودجه‌‌ي عمليّاتي»؛ البتّه ادّعا ميشود، دولتها غالباً ادّعا ميکنند که بودجه عمليّاتي است ولي نيست 299 00:47:21,080 --> 00:47:32,440 بودجه‌ي کشور به معناي واقعي کلمه اگر چنانچه درست بودجه‌بندي بشود، يک تحوّل در امر اقتصاد [ميتواند] به وجود بياورد 300 00:47:32,880 --> 00:47:45,680 يا فرض کنيد در زمينه‌ي مسائل آموزش؛ در زمينه‌ي مسائل آموزشي ما واقعاً احتياج داريم به تحوّل 301 00:47:45,880 --> 00:47:58,280 تحوّل در زمينه‌ي مسائل آموزش اين است که ما آموزشهاي دانشگاهي و دبيرستاني را، حتّي دبستاني را، آموزشهاي عمقي قرار بدهيم 302 00:47:58,440 --> 00:48:10,080 عمقي، کاربردي، نه صرفاً حفظي؛ درسها و بحثهاي فايده‌محور را مطرح بکنيد 303 00:48:10,200 --> 00:48:21,760 بعضي از درسها در مدارس ما يا در دانشگاه‌هاي ما تدريس ميشود که براي آن کسي که دارد اين را ميخواند، هيچ فايده‌اي تا آخر عمرش نخواهد داشت 304 00:48:22,680 --> 00:48:30,520 چون در اين زمينه تخصّص هم پيدا نميکند، اطّلاعش هم در اين زمينه اطّلاع آن چنان کارآمدي نيست 305 00:48:31,000 --> 00:48:37,880 مثل اطّلاعات عمومي يک چيزي ياد ميگيرد که هيچ فايده‌اي ندارد، وقت او را هم ميگيرد 306 00:48:38,480 --> 00:48:46,280 يعني در زمينه‌ي آموزش اگر بخواهيم به معناي واقعي کلمه تحوّل ايجاد کنيم، تحوّل به اين است که درس 307 00:48:47,080 --> 00:48:56,640 فايده‌محور باشد، عمقي باشد، کاربردي باشد؛ که حالا همين برنامه‌ي تحوّلي که براي آموزش و پرورش تهيّه شده 308 00:48:56,920 --> 00:49:00,840 اگر اجرا بشود و عمل بشود، بخشي از اين را به عهده خواهد داشت 309 00:49:00,840 --> 00:49:11,960 يا در زمينه‌ي مسائل اجتماعي، مثلاً مسئله‌ي تأمين عدالت، يا حلّ قطعي مشکلاتي مثل اعتياد 310 00:49:12,720 --> 00:49:19,640 اينها خب واقعاً يک مشکلات اجتماعي است؛ اينها را بايد ما حل کنيم؛ يا در زمينه‌ي مسائل خانواده 311 00:49:20,320 --> 00:49:23,360 به معناي واقعي کلمه بايد تحوّل ايجاد کنيم 312 00:49:23,680 --> 00:49:37,680 امروز خبرها و گزارشهاي متقن به ما ميگويد که کشور ما بسرعت به سمت پيري دارد پيش ميرود؛ اين خبر خيلي دهشتناکي است، خبر بدي است 313 00:49:38,600 --> 00:49:46,560 از جمله‌ي چيزهايي است که آثار آن در وقتي ظاهر خواهد شد که هيچ گونه علاجي برايش متصوّر نيست 314 00:49:47,200 --> 00:49:53,800 خب اينها را با تحوّل بايست انجام داد؛ در اين زمينه‌ها بايد تحوّل انجام بگيرد 315 00:49:54,120 --> 00:50:05,720 خب، يک شرط مهم براي ايجاد تحوّل، نترسيدن از دشمن و دشمني‌ها است. خداي متعال به پيغمبرش ميفرمايد که 316 00:50:05,720 --> 00:50:08,360 وَ تَخشَي النّاسَ وَاللهُ أَحَقُّ أَن تَخشاهُ 317 00:50:08,760 --> 00:50:20,680 از مردم نبايد بترسي؛ از حرف اين و آن نبايد بترسي. بالاخره هر اقدام مثبتي، هر کار مهمّي ممکن است يک عدّه‌اي مخالف داشته باشد 318 00:50:20,920 --> 00:50:35,320 مخالف، مخالفت ميکند. امروز با حضور فضاي مجازي، نوع مخالفتها هم غالباً نوع برخورد‌کننده و تيز و آزار‌دهنده است 319 00:50:35,840 --> 00:50:43,960 اگر چنانچه يک حرکت مهمّ صحيحِ متقنِ محاسبه‌شده‌اي انجام ميگيرد، بايد ملاحظه‌ي اينها را نکنند 320 00:50:44,360 --> 00:51:00,320 ملاحظه‌ي دشمن خارجي را هم نبايد بکنند؛ هر گونه حرکتي را که در کشور به سمت صلاح انجام بگيرد 321 00:51:00,760 --> 00:51:11,320 يک جبهه‌ي وسيعي از دشمن وجود دارد که اينها نشسته‌اند دارند دائم فکر ميکنند که ضربه‌ها بزنند، هم در زمينه‌هاي سخت‌افزاري، هم در زمينه‌هاي نرم‌افزاري 322 00:51:11,600 --> 00:51:19,400 نرم‌افزاري‌شان همين است که اينها تصميم‌هاي مهم و درست و منطقي را که در کشور گرفته ميشود 323 00:51:19,760 --> 00:51:29,360 با تبليغات وسيعي که دارند، زير سؤال ببرند و با اين امپراتوري تبليغاتي‌اي که دست صهيونيست‌ها هست، اين را بکوبند و نابود کنند و از بين [ببرند 324 00:51:29,360 --> 00:51:38,160 بايد از اينها نترسيد، بايد حرکت کرد؛ و به نظر من راهش هم اين است که نيروهاي جوان حضور داشته باشند 325 00:51:38,600 --> 00:51:45,280 آن که ملاحظه نميکند و نميترسد و بدون ملاحظه حرکت ميکند نيروي جوان است 326 00:51:45,480 --> 00:51:51,680 البتّه] حضور نيروهاي جوان با همان شکلي که قبلاً عرض کرديم، به معناي استفاده‌ي از فکر جوان و از روحيه‌ي جوان 327 00:51:52,200 --> 00:52:12,040 و از حالت اقدام و جسارت و حرکتي که جوان ميکند؛ نه به معناي نفي حضور ذخيره‌هاي غير جوان؛ شرطش اين است که اين کار انجام نگيرد 328 00:52:12,040 --> 00:52:20,760 خوشبختانه وقتي که کشور به خدا اعتماد ميکند، نتيجه همين ميشود که ملاحظه ميکنيد 329 00:52:20,920 --> 00:52:32,760 يکي از بخشهاي جبهه‌ي دشمن، شوروي بود که آن شکل را پيدا کرد؛ يکي از بخشها اين بخش آمريکا است 330 00:52:32,840 --> 00:52:44,600 که شما امروز، وضع آشفته‌ي آمريکا را داريد مشاهده ميکنيد. آنچه امروز در شهرهاي آمريکا و ايالتهاي آمريکا مشاهده ميشود 331 00:52:44,840 --> 00:52:59,200 بُروز يک واقعيّاتي است که هميشه پنهان نگه داشته ميشد. اينها چيزهاي جديدي نيست، اينها بُروز واقعيّتها است 332 00:53:00,160 --> 00:53:08,880 که آن لجنِ ته حوض مي‌آيد بالا خودش را نشان ميدهد؛ اين حالت اين جوري است 333 00:53:09,240 --> 00:53:20,640 اينکه مثلاً فرض بفرماييد يک پليسي با خونسردي تمام، زانويش را بگذارد روي گردنِ يک سياه‌پوستي 334 00:53:20,760 --> 00:53:29,680 و همين طور نگه دارد و فشار بدهد تا او جان بدهد -او التماس کند، استغاثه کند، اين هم خونسرد بنشيند روي او و فشار بدهد 335 00:53:30,120 --> 00:53:40,960 چند پليس ديگر هم بِايستند تماشا کنند و هيچ اقدامي نکنند، يک چيزي نيست که جديداً به وجود آمده باشد؛ طبيعتِ آمريکايي اين است 336 00:53:41,360 --> 00:53:45,200 اين کاري است که آمريکايي‌ها با همه‌ي دنيا تا حالا ميکردند 337 00:53:46,280 --> 00:53:51,280 با افغانستان همين کار را کرده‌اند، با عراق همين کار را کرده‌اند، با سوريه همين کار را کرده‌اند 338 00:53:51,480 --> 00:53:58,400 با خيلي از کشورهاي دنيا [از جمله] قبلها با ويتنام همين کارها را کرده‌اند؛ اين اخلاق آمريکا است 339 00:53:58,400 --> 00:54:03,840 اين طبيعتِ حکومت آمريکا است؛ امروز اين جوري خودش را نشان ميدهد 340 00:54:04,560 --> 00:54:12,800 اينکه حالا مردم شعار ميدهند که «بگذاريد ما نَفَس بکشيم» يا «نميتوانيم نَفَس بکشيم»، که در ايالت‌ها 341 00:54:13,200 --> 00:54:18,240 و تظاهرات‌هاي وسيع شهرهاي مختلف، امروز شعار مردم آمريکا شده است 342 00:54:18,440 --> 00:54:29,200 اين در واقع حرف دل همه‌ي ملّتهايي است که آمريکا در آنجا ظالمانه وارد شده و اقدام کرده؛ اين‌ جوري است 343 00:54:30,000 --> 00:54:42,360 و به هر حال به توفيق الهي، به لطف الهي، آمريکايي‌ها با رفتارهاي خودشان رسوا شدند 344 00:54:42,520 --> 00:54:50,880 آن، مديريّتشان در قضيّه‌ي کرونا، که آنها را در دنيا رسوا کرده و الان هم اين رسوايي ادامه دارد 345 00:54:51,880 --> 00:55:00,640 با اينکه ديرتر از خيلي از کشورها اينها ابتلا پيدا کردند و ميتوانستند از تجربه‌هاي ديگران استفاده کنند 346 00:55:00,760 --> 00:55:09,680 و ميتوانستند آمادگي‌هاي لازم را به وجود بياورند، ضعف مديريّت در آن کشور موجب شده که امروز تلفاتشان 347 00:55:09,680 --> 00:55:15,440 چندين برابر تلفات کشورهاي ديگر است و ابتلائاتشان هم همين جور 348 00:55:15,600 --> 00:55:20,040 نتوانستند مديريّت کنند و نميتوانند مديريّت کنند 349 00:55:20,360 --> 00:55:31,960 به خاطر همين خصوصيّات فسادي که در دستگاه حاکمه‌ي آمريکا وجود دارد. اين هم وضع اداره‌ي مردم، اين هم برخورد با مردم 350 00:55:32,120 --> 00:55:49,080 زبانشان هم دراز است؛ مردم را ميکُشند و با جنايت واضح و آشکار، خودشان را نشان ميدهند و عذرخواهي هم نميکنند 351 00:55:49,480 --> 00:56:01,720 در عين حال زبانشان هم دراز است، ميگويند حقوق بشر! آن مرد سياهي که آنجا کشته شد، ظاهراً بشر نبود و حقوقي نداشت؛ اين جوري است 352 00:56:01,720 --> 00:56:13,800 به هر حال به نظر من ملّت آمريکا -من قبلاً هم يک وقت گفتم، الان هم ميگويم- احساس خجلت و سرافکندگي ميکند از حکومتهاي خودش 353 00:56:14,520 --> 00:56:22,840 و واقعاً جا دارد که ملّت آمريکا از اين حکومتي که امروز در آمريکا هست احساس سرافکندگي کند 354 00:56:22,840 --> 00:56:32,040 آن کساني هم که -چه در کشور ما، [يعني] ايراني‌هايي که داخل کشورمان هستند، چه بعضي ايراني‌هايي که خارج از کشور هستند 355 00:56:32,240 --> 00:56:42,720 شغلشان حمايت از آمريکا و دفاع از آمريکا و بزک کردن آمريکا بود، آنها هم به نظر من ديگر سرشان را نميتوانند بلند بکنند با اين وضعي که الان پيش آمده 356 00:56:43,080 --> 00:56:54,080 اميدواريم ان‌شاء‌الله خداوند متعال حوادث عالم را به نفع ملّت ايران پيش ببرد و اقتدار جمهوري اسلامي را روز‌به‌روز بيشتر کند 357 00:56:54,600 --> 00:57:06,800 و روح مطهّر امام بزرگوار را و شهداي عزيز را و شهيد عزيز اخير ما، شهيد سليماني را با اوليائش ان‌شاء‌الله محشور کند 358 00:57:07,000 --> 00:57:09,400 والسّلام عليکم و ‌رحمةالله