دریافت:
مناسک حج (مقام معظم رهبری)
- مقدمه
- بخش نخست: حَجَّة‌الاسلام و حج نيابى
- بخش دوم: اعمال عمره
- بخش سوم: اعمال حج
- استفتائات حج و عمره
- استطاعت
- حجّ نيابى
- حجّ اِفراد وعمره مفرده
- خروج از مكه و ورود به آن
- ميقات‌ها
- احرام و لباس آن
- محرّمات احرام
- طواف و نماز آن
- سعى
- مشعر (مزدلفه)
- حلق و تقصير
- ذبح و قربانى
- مبيت در منى و كوچ كردن از آن
- رمى جمرات
- مسائل متفرقهمسائل متفرقه
س130. سنگ‌فرش مسجدالحرام با آب قليل تطهير ميشود و آب قليل را بر نجاست مي‌‌ريزند، به‌گونه‌اي كه معمولاً باقي‌ماندن نجاست در محل مُحرَز است، آيا سجده بر سنگ فرش مسجد صحيح است؟
ج: معمولاً در فرض مذكور، نجاست تمامي نقاط مسجد مُحرز نميشود و بررسي و تحقيق واجب نيست، بنا بر اين سجده بر سنگ فرش آن صحيح است.
س131. هنگامي كه مسجدالحرام بر اثر خون يا ادرار يا نجاست ديگر نجس ميشود، كارگران براي تطهير آن روشي را به كار مي‌‌برند كه به نظر ما پاك كننده نيست. در اين حالت، نمازي كه بر زمين مسجدالحرام (مرطوب يا غير مرطوب) خوانده شود، چه حكمي دارد؟
ج: مادامي كه به نجاست محل سجود يقين ندارد، نمازش صحيح است.
س132. آيا اقامه‌ي نماز جماعت به شكل دايره‌اي دور كعبه صحيح و مُجزي است؟
ج: نماز كسي كه پشت سر امام يا در يكي از دو طرف او بايستد، صحيح است، و بنا بر احتياط مستحب، كسي كه در يكي از دو طرف امام ايستاده بايد فاصله‌ي ميان امام جماعت و كعبه را رعايت كند و از امام به كعبه نزديكتر نباشد، اما نماز كسي كه در طرف ديگر كعبه مقابل امام بايستد، صحيح نيست.
س133. آيا اقامه‌ي نماز جماعت پشت سر پيش‌نماز سني مذهب در مكّه‌ي مكرّمه و مدينه منوّره، مُجزي است؟
ج: مُجزي است، إن شاءالله.
س134. جواز اقتدا به اهل سنت اختصاص به نماز ادا دارد يا در نماز قضا نيز ميتوان اقتدا کرد؟
ج: قدر متيقّن جواز اقتداء در نماز اداء است و صحّت اقتداء در نماز قضاء محل اشکال بلکه منع است.
س135. خارج شدن از مسجدالحرام و مسجد‌النبي (صلی الله عليه وآله وسلم) هنگام اذان و اقامه چه حكمي دارد؟ با توجه به اين كه اهل سنت در آن هنگام به سوي مسجد مي‌‌روند، و در مورد خارج شدن ما در آن اوقات، گفتگو مي‌‌كنند و بر ما عيب مي‌گيرند.
ج: اين كار اگر از نظر ديگران، سبك شمردن نماز اول وقت به‌شمار آيد و به خصوص موجب وهن مذهب باشد، جايز نيست.
س136. در برخي از استفتائات آمده است كه شما اقامه‌ي نماز جماعت در هتل‌هاي مكّه‌ي مكرّمه را جايز نمي‌‌دانيد، آيا اقامه‌ي نماز جماعت در منازل و خانه‌هاي محل اقامت كاروان‌هاي حجّ جايز است؟ لازم به ذكر است كه اين منازل تنها به كاروان‌ها اختصاص دارد و برپايي نماز جاعت، بهانه‌اي براي حجّاج در ترك نماز در مسجدالحرام نخواهد بود.
ج: اقامه نماز جماعت در منازل و خانه ها را نيز، در صورتي كه مايه‌ي جلب نظر ديگران، و موجب عيب‌گيري بر حجّاج از جهت عدم مشاركت با مسلمانان در نماز جماعت در مسجد گردد، جايز نمي‌دانيم.
س137. حكم نماز كسي كه قصد ده روز اقامت در مكّه‌ي مكرّمه را دارد، در عرفات و مشعر و مِني، و نيز در مسير حد فاصل ميان آنها چگونه است؟
ج: اگر پيش از رفتن به عرفات، قصد اقامت ده روزه در مكّه را داشته باشد و با اين نيت، حداقل يك نماز چهار ركعتي كامل به‌جا آورد، تا زماني كه سفر جديدي انجام نداده، حكم اقامت به حال خود باقي است، و پس از تحقق شرط اقامت، رفتن او به عرفات و مشعرالحرام و مِني سفر به شمار نمي‌‌آيد.
س138. آيا حكم مخيّر بودن ميان قصر يا كامل خواندن نماز، در همه جاي مكّه و مدينه جاري است، يا تنها به مسجدالحرام و مسجد النبي (صلی الله عليه وآله وسلم) اختصاص دارد؟ و آيا ميان مناطق قديمي و جديد اين دو شهر تفاوتي وجود دارد يا خير؟
ج: تخيير بين قصر يا كامل خواندن نماز در همه جاي اين دو شهر مقدس وجود دارد، و بنا بر ظاهر، محله‌هاي قديمي و جديد آنها با هم تفاوتي ندارند، هرچند احتياط استحبابي اختصاص تخيير بين قصر و اتمام به محله‌هاي قديمي اين دو شهر، بلكه تنها به دو مسجد مقدّس است و نماز را در جاهاي ديگر اين دو شهر قصر بخواند، مگر در صورتي كه قصد اقامت ده روزه داشته باشد.
س139. حج كسي كه از شركت در مراسم برائت از مشركين خودداري كند، چه حكمي دارد؟
ج: اين كار به صحّت حجّ او خللي وارد نمي‌‌كند، هرچند خود را از فضيلت شركت در مراسم اعلام برائت از دشمنان خدا محروم كرده است.
س140. آيا زن در زمان حيض يا نفاس ميتواند بر ديوار مشترك ميان رواق مسجدالحرام و مَسعي بنشيند؟
ج: مانعي ندارد، مگر آن كه ثابت شود ديوار، بخشي از مسجدالحرام است.
س141. مادرم از ذريّه پيامبر اکرم(صلی الله عليه وآله وسلم) است. آيا من نيز از سادات محسوب مي شوم؟ آيا مي توانم عادت ماهيانه ام را تا شصت سالگي، حيض قرار دهم و در آن ايام نماز و روزه خود را انجام ندهم؟
ج. تعيين سن يائسگي محل تأمل و احتياط است؛ بانوان ميتوانند در اين مسأله به مجتهد جامع‌الشرايط ديگر مراجعه نمايند.
س142. حج كسي كه به سبب اختلاف در رؤيت هلال، در انجام وقوف‌ها و روز عيد شك كند، چه حكمي دارد؟ و آيا بايد حجّ را اعاده كند يا خير؟
ج: اگر مطابق با نظر و حكم مفتي اهل سنت در خصوص اثبات رؤيت هلال ذيحجه عمل كند، كافي است. پس هرگاه وقوف‌ها را همراه با ديگر مردم درك نمايد، حجّ را درك كرده و مُجزي است.
س143. مقدار مسافت شرعي كه ساكنان در محدوده‌ي آن ميتوانند حجّ اِفراد به‌جا آورند، 16 فرسخ است.
س1: اين فاصله از كجا بايد حساب شود؟ اگر ميزان، محاسبه‌ي فاصله بين آخرين خانه‌هاي جدّه و نخستين خانه‌هاي مكّه باشد، آيا به نظر حضرتعالي، محدوده‌ي شهر مكّه قابل گسترش است و ميتوان هر منطقه‌اي را كه عرف آن را جزء مكّه ميداند، بخشي از مكّه به‌شمار آورد؟
ج: براي مكلّفي كه در شهر يا قريه‌اي نزديك مكّه سكونت دارد، معيار محاسبه‌ي مسافت، آخرين نقطه‌ي شهر يا روستاي او تا ابتداي مكّه است، و شهر مكّه قابل گسترش است، و معيار در تعيين فاصله، در طرف مكّه نقاطي است كه در حال حاضر آنها را عرفاً جزء مكّه به‌شمار ميآورند.
س2: آيا نظر شما در مورد مبدأ محاسبه‌ي مسافت، آخر شهر محل سكونت مكلّف است؟
ج: چنان‌كه گفته شد، معيار تعيين مسافت ميان شهر او تا مكّه، فاصله‌ي آن تا شهر مكّه‌ي كنوني است، هرچند احوط آن است كه فاصله را از منزل خود حساب كند.
س144. اگر كسي بخواهد پشت مقام ابراهيم به تلاوت قرآن يا خواندن دعا يا نماز مستحبي مشغول شود آيا در هنگام ازدحام كساني كه پشت مقام ابراهيم (عليه السلام) نماز طواف واجب به‌جا ميآورند، جايز است با اشتغال به تلاوت قرآن يا خواندن دعا يا نماز مستحبي در آنجا، مكان را بر كساني كه نماز طواف واجب مي‌خوانند تنگ كند؟
ج: اَولي بلكه احوط انجام عبادات مستحبي مذكور در غير مكان ازدحام براي نماز طواف است.
س145. آيا در مسجد‌النبی (صلی الله عليه وآله وسلم) سجده كردن بر فرش صحيح است؟ با ملاحظه‌ي اينكه قرار دادن چيزي كه سجده بر آن صحيح است ـ مانند كاغذ و يا سجاده‌ي حصيری ـ موجب جلب توجه ميشود و نمازگزار را در معرض نگاه‌هاي مغرضانه قرار مي‌‌دهد و بهانه‌اي براي تمسخر مخالفين مي‌‌گردد.
ج: جايي که انسان بايد تقيه کند ميتواند بر فرش و مانند آن سجده نمايد و لازم نيست براي نماز به جاي ديگر برود، ولي اگر در همان محل بتواند طوري که به زحمت نيفتد بر حصير يا سنگ و امثال آن سجده کند، بنابر احتياط واجب بايد بر اين اشياء سجده نمايد.
س146. آيا سجده بر سنگ‌فرش مسجدالحرام و مسجد النبي (صلی الله عليه وآله وسلم) صحيح است؟ و به‌طور كلي بر چه نوع سنگ‌هايي می‌توان سجده كرد؟ و سجده بر آجر و سفال چه حكمي دارد؟
ج: سجده بر سنگ مرمر و ديگر سنگ‌هايی که در ساخت يا زينت بنا به‌کار می‌رود، صحيح است. همچنين سجده بر عقيق و فيروزه و دُرّ و امثال آن؛ هرچند احتياط آن است که بر اين دسته‌ی آخری سجده نکنند. سجده بر آجر و سفال و گچ و آهک و سيمان نيز صحيح است.
س147. اگر فردي شيعه در مسجد اهل سنّت قبل از نماز جماعت، دو رکعت نماز تحيّت مسجد بخواند، آيا جايز است بر چيزي که سجده بر آن صحيح نيست سجده کند؟
ج: اگر حفظ وحدت اسلامي اقتضاي به کار نبردن چيزي که سجده بر آن صحيح است را بکند، اين کار جايز است.
س148. در رساله‌ي مناسك حج آيت الله گلپايگاني (رحمه الله) مستحبات بسياري در خصوص مناسك حج ذكر شده است. ولي امر مسلمين در مورد عمل به آن مستحبات چه نظري دارند؟
ج: عمل به آن به قصد رجاء ثواب بلامانع است.
س149. وضو گرفتن از آب‌هاي خنك مسجدالحرام و اطراف آن ـ كه براي آشاميدن اختصاص داده اند اعم از كلمن ها و شيرها ـ چه حكمي دارد؟
ج: صحّت وضوء با شك در اباحه آب براي وضوء، محل اشكال بلکه منع است.
س150. در بين مردم متعارف است كه عمل مستحبي همانند زيارت و يا طواف و يا عمره مفرده را براي خود و ديگران به‌جا ميآورند، آيا چنين عمل واحدي كه اصالتاً از ناحيه خود و نيابتاً از طرف ديگران مي‌باشد صحيح است؟
ج: شريك كردن ديگران در حجّ يا عمرهي مستحب خود، جايز است.
س151. اگر اعلم در مسأله اي فتوا نداده و تنها احتياط واجب كرده است، ولي فالأعلم آن احتياط را ندارد، آيا لازم است مقلّد اعلم بداند مرجعش احتياط واجب كرده و بايد نيت رجوع به فالأعلم كند، يا همين كه در مقام انجام وظيفه شرعي بوده و عملش طبق فتواي فالأعلم است كافي است؟ به عبارت ديگر، اگر نظر اعلم مثلاً در احرام از مكه قديم احتياط واجب است، ولي فالأعلم چنين احتياطي نداشته، و مقلّد اعلم از مكه جديد مُحرم شده و بعد از اعمال حجّ فهميده است كه اعلم چنين احتياطي داشته، آيا عملش صحيح است يا خير؟ و اكنون چه وظيفه اي دارد؟
ج: اگر عمل او در هنگام صدور مطابق با فتواي كسي بوده كه مي توانست شرعاً از او تقليد كند و بناي بر تقليد او بگذارد، صحيح و مُجزي است.
س152. در برخي موارد، زائران بيت الله الحرام يا ساير مسافران، وقت نماز در هواپيما هستند، با توجه به اين كه نماز در هواپيما معمولاً مانع استقرار و طمأنينه نيست، در صورتي كه ساير شرايط، مثل قيام و قبله و ركوع و سجود مراعات شود، آيا در صورت علم يا احتمال اين كه پيش از اتمام وقت نماز به مقصد مي رسند و مي توانند نماز را پس از پياده شدن از هواپيما بخوانند، نماز در هواپيما كفايت مي كند يا بايد تأخير بيندازند و در صورتي كه نماز را در آن حال خواندند و پيش از اتمام وقت نماز پياده شدند، اعاده نماز لازم است يا نه؟
ج: با تمكّن از استقرار و استقبال قبله، نماز صحيح و مُجزي است، بلكه جهت درك فضيلت اوّل وقت افضل است.
س153. آيا استحباب سه روز روزه مستحبّي در مدينه منوّره براي برآمدن حاجت اختصاص به مسافر دارد يا براي اهالي مدينه و کسي که قصد عشره دارد نيز مستحب است؟
ج: اختصاص به مسافر ندارد، و ذکر مسافر جهت استثناء از صوم در حال مسافر بودن است.
س154. کسي که عمره تمتّع استحبابي به‌جا آورده، آيا ميتواند بدون عذر و به دلخواه خود، آن را رها کرده و حجّ تمتّع به‌جا نياورد؟ و در فرض جواز، آيا انجام طواف نساء نيز لازم است يا نه؟
ج) ميتواند رها کند و چيزي بر او نيست و احتياط مستحب آن است که طواف نساء را انجام دهد.
-
کاربر گرامی؛ لطفا قبل از تکمیل فرم، موارد زیر را مطالعه کنید:
- جهت مکاتبه با دفتر، از قسمت ارسال نامه استفاده نمایید.
- به منظور استفتاء یا ارسال سوال شرعی، از قسمت ارسال سوال شرعی استفاده نمایید.
- جهت ارایه انتقاد و پیشنهاد به سایت دفتر، از قسمت ارتباط با پایگاه استفاده نمایید.
- از فرم زیر فقط برای ارایه نظرات در مورد محتوای همین صفحه استفاده نمایید.
- مسوولیت ارسال اشتباه بر عهده ارسال کننده آن است.