پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری
دریافت:

اجوبة‌الاستفتائات

    • احكام تقليد
    • احکام طهارت
    • احكام نماز
    • احكام روزه
      • شرايط وجوب و صحت روزه
      • زن باردار و شيرده
      • بيمارى و منع پزشک
      • مبطلات روزه‏
      • بقاء بر جنابت
      • استمناء
      • احكام مبطلات روزه‏
      • كفاره روزه و مقدار آن
      • قضاى روزه‏
      • مسائل متفرقه روزه
      • رؤيت هلال
        چاپ  ;  PDF
        رؤیت هلال
         
        س 834: همانطور که می‌دانید، وضعیت هلال در آخر یا اول ماه به یکی از حالت‌های زیر است:
        1. غروب هلال قبل از غروب خورشید باشد.
        2. غروب هلال مقارن با غروب خورشید باشد.
        3. غروب هلال بعد از غروب خورشید باشد.
        لطفاً بیان فرمایید کدام یک از حالات سه گانه فوق را می‌توان برای تعیین اول ماه به حساب آورد؟
        ج. در هر سه فرض، رؤیت هلال هنگام عصر برای اثبات حلول ماه قمری جدید از شبی که پس از رؤیت است کفایت میکند.
        س 835: رؤیت ماه نو با ابزارچه حکمی دارد آیا رؤیت تصویر هلال ماه با استفاده از دوربین CCD و انعکاس نور و بازخوانی اطلاعات ضبط شده توسط رایانه، برای اثبات اول ماه کفایت می کند؟
        ج. رؤیت با وسیله، فرقی با رؤیت به طریق عادی ندارد و معتبر است. ملاک آن است که عنوان رؤیت محفوظ باشد. پس رؤیت با چشم و با عینک و با تلسکوپ محکوم به حکم واحدند. اما اثبات اول ماه با رؤیت تصویر هلال از طریق انعکاس به رایانه که درآن صدق عنوان رؤیت معلوم نیست محل اشکال است.
        س 836: اگر هلال ماه شوال در یک شهر دیده نشود، ولی تلویزیون و رادیو از حلول آن خبر دهند، آیا کافی است یا تحقیق بیشتری واجب است؟
        ج. اگر مفید یقین یا اطمینان به ثبوت هلال گردد یا صدور حکم به هلال از طرف ولی فقیه باشد، کافی است و نیازی به تحقیق نیست.
        س 837: اگر تعیین اول ماه رمضان و عید سعید فطر به علت عدم امکان رؤیت هلال اول ماه به سبب وجود ابر در آسمان یا اسباب دیگر، ممکن نباشد و سی روز ماه شعبان یا ماه رمضان کامل نشده باشد، آیا برای ما که در ژاپن زندگی می کنیم، جایز است که به افق ایران عمل کرده و یا به تقویم اعتماد کنیم؟ وظیفه ما چیست؟
        ج. اگر اول ماه رمضان ثابت نشود، روزه واجب نیست ولی اگر بعداً ثابت شود که اول ماه بوده است، باید روزة آن روز را قضا کند. اما اگر اول ماه شوال از طریق رؤیت هلال حتی در افق شهرهای مجاور و هم‌افق یا از طریق شهادت دو فرد عادل و یا از طریق حکم حاکم ثابت نشود، باید آن روز را روزه گرفت.
        س 838: آیا اتحاد افق در رؤیت هلال شرط است یا خیر؟
        ج. بلی شرط است.
        س 839: مقصود از اتحاد افق چیست؟
        ج. منظور از آن، شهرهایی است که از جهت احتمال رؤیت و عدم احتمال رؤیت هلال یکسان باشند.
        س 840: اگر روز بیست و نهم ماه در تهران و خراسان عید باشد، آیا برای افرادی هم که در شهری مانند بوشهر مقیم هستند، جایز است افطار کنند؟ با توجه به اینکه افق تهران و خراسان با افق بوشهر یکی نیست.
        ج: به طور کلّی، اگر اختلاف بین افق دو شهر به مقداری باشد که با فرض رؤیت هلال در یکی، هلال در دیگری قابل رؤیت نباشد، کفایت نمیکند.
        س 841: اگر بین علمای یک شهر راجع به ثبوت هلال یا عدم آن اختلاف رخ دهد و عدالت آنها هم نزد مکلّف ثابت بوده و به دقت همه آنها در استدلال خود مطمئن باشد، وظیفه واجب مکلّف چیست؟
        ج. اگر اختلاف دو بیّنه به‌صورت نفی و اثبات باشد، یعنی یکی مدعی ثبوت هلال و دیگری مدعی عدم ثبوت آن باشد، این اختلاف موجب تعارض دو بینه و تساقط هر دو است، و وظیفه مکلّف این است که هر دو نظر را کنار گذاشته و درباره افطار کردن یا روزه گرفتن به آنچه که مقتضای اصل است، عمل نماید. ولی اگر بین ثبوت هلال و عدم علم به ثبوت آن اختلاف داشته باشند، به این صورت که بعضی از آنها مدعی رؤیت هلال باشند و بعضی دیگر مدعی عدم مشاهده آن، قول کسانی که مدعی رؤیت هلال هستند، در صورت عادل بودن، حجت شرعی برای مکلّف است و باید از آن متابعت کند، و همچنین اگر حاکم شرعی حکم به ثبوت هلال نماید، حکم وی حجت شرعی برای همه مکلفین است و باید از آن پیروی کنند.
        س 842: اگر شخصی هلال ماه را ببیند و بداند که رؤیت هلال برای حاکم شرع شهر او به هر علتی ممکن نیست، آیا او مکلّف است که رؤیت هلال را به حاکم اطلاع دهد؟
        ج. اعلام بر او واجب نیست مگر آنکه ترک آن مفسده داشته باشد.
        س 843: همانگونه که می دانید اکثر فقهای بزرگوار پنج راه برای ثبوت اول ماه شوال در رساله های عملیه خود بیان کرده اند که ثبوت نزد حاکم شرع در ضمن آنها نیست، بنا بر این چگونه بیشتر مؤمنین به مجرد ثبوت اول ماه شوال نزد مراجع، روزه خود را افطار می کنند؟
        ج. تا حاکم حکم به رؤیت هلال نکرده، مجرد ثبوت هلال نزد او، برای تبعیّت دیگران از وی کافی نیست، مگر آنکه اطمینان به ثبوت هلال حاصل نمایند.
        س 844: اگر ولی امر مسلمین حکم نماید که فردا عید است و رادیو و تلویزیون اعلام کنند که هلال در چند شهر دیده شده است، آیا عید برای تمامی نواحی کشور ثابت می شود یا فقط برای شهرهایی که ماه در آنها دیده شده و شهرهای هم افق با آنها، ثابت می گردد؟
        ج. اگر حکم حاکم شامل همه کشور باشد، حکم او شرعاً برای همه شهرها معتبر است.
        س 845: آیا کوچکی هلال و باریک بودن و اتصاف آن به خصوصیات هلال شب اول، دلیل بر این محسوب می شود که شب قبل شب اول ماه نبوده، بلکه شب سی ام ماه قبلی بوده است؟ اگر عید برای شخصی ثابت شود و از این راه یقین پیدا کند که روز قبل عید نبوده، آیا قضای روزه روز سی ام ماه رمضان را باید به جا آورد؟
        ج. مجرد کوچکی و پائین بودن هلال یا بزرگی و بالا بودن و یا پهن یا باریک بودن آن دلیل شرعی شب اول یا دوم بودن نیست، ولی اگر مکلّف از آن علم به چیزی پیدا کند باید به مقتضای علم خود در این زمینه عمل نماید.
        س 846: آیا استناد به شبی که در آن ماه به‌صورت قرص کامل است (شب چهاردهم) و اعتبار آن به عنوان دلیل برای محاسبه اول ماه جایز است تا از این راه وضعیت یوم الشک معلوم شود که مثلاً روز سی ام ماه رمضان است و احکام روز ماه رمضان بر آن مترتب شود، مثلاً بر کسی که این روز را بر اساس بیّنه روزه نگرفته، حکم به وجوب قضای روزه شود و کسی هم که به دلیل استصحاب بقای ماه رمضان روزه گرفته، بری ء الذمّه باشد؟
        ج. امر مذکور حجت شرعی بر آنچه ذکر شد، نیست، ولی اگر مفید علم به چیزی برای مکلّف باشد، واجب است که طبق آن عمل نماید.
        س 847: آیا استهلال در اول هر ماه واجب کفایی است یا احتیاط واجب؟
        ج. استهلال فی‌نفسه واجب شرعی نیست.
        س 848: آیا اول ماه مبارک رمضان و آخر آن با رؤیت هلال ثابت می شود یا با تقویم، هرچند ماه شعبان سی روز نباشد؟
        ج. اول یا آخر ماه رمضان با رؤیت شخص مکلّف یا با شهادت دو فرد عادل در­ صورتی­ که جمع زیادی رؤیت هلال را انکار نکنند و گمان اشتباه در آن دو عادل تقویت نشود یا با شهرتی که مفید علم یا اطمینان است یا با گذشت سی روز از اول ماه قبل و یا به وسیله حکم حاکم ثابت می شود.
        س 849: اگر تبعیت از اعلام رؤیت هلال توسط یک دولت جایز شد، و آن اعلام معیاری علمی برای ثبوت هلال سرزمین‌های دیگر را تشکیل دهد، آیا اسلامی بودن آن حکومت شرط است، یا اینکه عمل به آن حتی اگر حکومت ظالم و فاجر هم باشد، ممکن است؟
        ج. ملاک در این مورد، حصول یقین یا اطمینان به رؤیت در منطقه ای است که نسبت به مکلّف کافی محسوب می شود.
        س 850: خواهشمند است نظر مبارک خود را در خصوص اعتکاف در مساجد (جامع و غیر جامع) غیر از مساجد اربعه بیان فرمایید.
        ج. در همه مساجد جامع می‌توان اعتکاف کرد و در مساجد غیر جامع هم که در آن نماز جماعت برپا می شود و دارای امام عادلی است، اعتکاف به قصد رجاء صحیح است.
    • احكام خمس
    • جهاد
    • امر به معروف و نهي از منكر
    • كسبهاى حرام
    • شطرنج و آلات قمار
    • موسيقى و غنا
    • رقص
    • دست زدن‏
    • فيلم و عکس نامحرم
    • آنتن‌هاى ماهواره ‏اى
    • تئاتر و سينما
    • نقاشى و مجسمه سازى
    • سحر و شعبده و احضار ارواح و جنّ
    • هيپنوتيزم
    • بخت آزمايى‏
    • رشوه
    • مسائل پزشكي
    • تعليم و تعلّم و آداب آن
    • حقوق چاپ، تأليف و كارهای هنری
    • تجارت با غير مسلمان
    • كار كردن در دولت ظالم
    • لباس شهرت و احكام پوشش
    • تقليد از فرهنگ غربى
    • تجسّس ، خبرچيني و افشاء اسرار
    • مصرف دخانيات و مواد مخدّر
    • تراشيدن ريش
    • حضور در مجلس معصيت
    • دعا نويسي و استخاره
    • احياء مناسبتهاى ديني
    • احتكار و اسراف
    • احكام خريد و فروش
    • احكام ربا
    • حق شفعه
    • اجاره
    • ضمان
    • رهن
    • شركت
    • هبه
    • دين و قرض
    • صلح
    • وكالت و حواله
    • صدقه
    • عاريه و وديعه
    • وصيت
    • غصب
    • حجر و نشانه‌هاى بلوغ
    • مضاربه
    • احكام بانكها
    • بيمه
    • قوانين و مقررات دولتي
    • وقف
    • احكام قبرستان
کاربر گرامی؛ لطفا قبل از تکمیل فرم، موارد زیر را مطالعه کنید:
  • جهت مکاتبه با دفتر، از قسمت ارسال نامه استفاده نمایید.
  • به منظور استفتاء یا ارسال سوال شرعی، از قسمت ارسال سوال شرعی استفاده نمایید.
  • جهت ارایه انتقاد و پیشنهاد به سایت دفتر، از قسمت ارتباط با پایگاه استفاده نمایید.
  • از فرم زیر فقط برای ارایه نظرات در مورد محتوای همین صفحه استفاده نمایید.
  • مسوولیت ارسال اشتباه بر عهده ارسال کننده آن است.
700 /