مناسك حج مطابق با فتواي حضرت آيت‌الله‌العظمى خامنه‌اى(دام‌ظلّه‌العالي)
- مقدّمه: فضيلت و اهمّيّت حج
- فصل اول: کلیات
- فصل دوم: حجّ واجب (حَجّة‌الاسلام)
- فصل سوم: نيابت در حج
- فصل چهارم: اعمال عمره‌ي تمتّع
- اوّل: احرام
- ميقات هاي احرام عمره‌ي تمتّع
- استفتائات میقاتها
- 1- واجبات احرام
1- واجبات احرام
اوّل ـ پوشیدن دو جامه‌ی احرام
164 م ـ مردان باید برای احرام تمام لباسهای دوخته حتی لباسهای زیر را از تن بیرون آورند و دو تکه پارچه ی
ندوخته بر تن کنند: یکی را مانند لنگ بر کمر ببندند و دیگری را بر شانه بیندازند.
165 م ـ بنا بر احتیاط واجب، باید دو جامه‌ی مذکور پیش از نیّت احرام و تلبیه پوشیده شود.
166 م ـ وجوب پوشیدن دو جامه‌ی احرام مخصوص مردان است. زنان میتوانند در همان لباس خودشان مُحرم شوند، مشروط بر اینکه از حریر خالص نباشد و شرایط لباس نمازگزار را داشته باشد.
167 م ـ لنگ لازم نیست از ناف تا زانو را بپوشاند، بلکه همین که به نحو متعارف باشد و لُنگ بر آن صدق کند، کفایت میکند.
168 م ـ گره زدن لُنگ به گردن جایز نیست، ولی سنجاق زدن و امثال آن و گره زدن قسمتی از آن به قسمت دیگر تا زمانی که لُنگ بر آن صدق کند، اشکال ندارد؛ همچنین در رداء گره یا سنجاق یا گیره زدن آن یا گذاشتن سنگ‌ریزه در دو طرف و بستن آن با نخ به نحو متعارف تا زمانی که عنوان رداء بر آن صدق کند، جایز است.
169 م ـ در پوشیدن جامه‌ی احرام، بنا بر احتیاط واجب قصد تقرّب الی‌الله لازم است.
170 م ـ لباسی که میخواهد در آن محرم شود، باید همه ی خصوصیاتی را که در لباس نمازگزار لازم است داشته باشد، پس باید نجس نباشد (مگر به آن مقدار از خون که در لباس نمازگزار مجاز است) غصبی نباشد از اجزاء حیوان حرام گوشت یا مردار نباشد، حریر خالص نباشد.
171 م ـ لازم است جامه‌ای که لُنگ قرار داده میشود نازک و بدن‌نما نباشد؛ ولی بدن‌نما بودن رداء، اگر رداء بر آن صادق باشد، اشکال ندارد.
172 م - لباس احرام لازم نیست منسوج و بافتنی و از جنس پنبه یا پشم و مانند آن باشد، بلکه اگر از پوست، پلاستیک یا نمد باشد و عنوان لباس بر آن صدق کند و پوشیدن آن متعارف باشد، کافی است.
173 م ـ اگر از روی علم و عمد هنگام احرام لباس دوخته را از تن درنیاورد، صحّت احرام خالی از اشکال نیست و احتیاط واجب آن است که پس از بیرون آوردن آن، نیّت و تلبیه را در میقات تکرار کند.
174 م ـ اگر بر اثر سرما و مانند آن، ناگزیر از پوشیدن جامه‌ی دوخته باشد، میتواند از لباسهای معمولی مانند پیراهن استفاده کند، امّا نباید آن را بپوشد، بلکه آن را برعکس ـ بالا به پایین یا پشت و رو ـ روی خود بیندازد.
175 م ـ مُحرم میتواند برای حفظ از سرما و امثال آن بیش از دو جامه بپوشد. مثلاً دو تکه پارچه یا بیشتر بر دوش
بیندازد یا بر کمر ببندد.
176 م ـ مُحرم میتواند برای غسل، استحمام یا تعویض لباس و مانند آن، لباس احرام را از تن بیرون آورد.
177 م - اگر لباس احرام نجس شود، بنا بر احتیاط واجب باید آن را تطهیر یا تعویض کند.
178 م ـ طهارت از حدث ـ اصغر و اکبر ـ شرط صحّت احرام نیست؛ بنابراین احرام در حال جنابت یا حیض اشکال ندارد.
دوم ـ نیّت
179 م ـ شرایط و کیفیّت نیّت عبارتند از:
الف) قصد انجام اعمال حج یا عمره؛ بنابراین کسی که میخواهد برای عمره‌ی تمتّع مُحرم شود، باید از زمان احرام قصد انجام آن را داشته باشد.
ب) قصد قربت و نزدیکی به خدا و نیّت خالص برای اطاعتِ خداوند داشته باشد؛ زیرا همهی اعمال و مناسک عمره و حج عبادت هستند و باید به قصد تقرّب و نزدیکی به خداوند متعال به جا آورده شوند.
ج) هنگام احرام باید معیّن کند احرام حج است یا عمره، حجّ تمتّع است یا إفراد، حجّةالاسلام است یا مستحب یا نذر، نیابتی است یا برای خودش.
180 م ـ در قصد لازم نیست صورت تفصیلی اعمال و مناسک به ذهن آورده شود، بلکه همین مقدار که به طور اجمالی قصد انجام مناسک واجب را داشته باشد و آنها را بتدریج انجام دهد، کافی است.
181 م ـ هنگام نیّت احرام، قصد ترک محرّمات احرام لازم نیست؛ حتّی اگر هنگام احرام قصد داشته باشد بعضی از محرّمات احرام را انجام دهد، احرام صحیح است؛ امّا قصد محرّماتی که عمره یا حج را باطل میکند ـ مثل نزدیکی با همسر در بعضی موارد ـ جایز نیست و با قصد احرام منافات دارد.
182 م ـ اگر بر اثر غفلت یا ناآگاهی از مسئله، به جای نیّت عمره، نیّت حج کند، احرام صحیح است. مثلاً اگر در نیّت احرام عمره‌ی تمتّع بگوید: «مُحرم میشوم برای حجّ تمتّع قربةً الی الله»، ولی قصد داشته باشد اعمالی را انجام دهد که دیگران در عمره‌ی تمتّع انجام میدهند، به تصوّر اینکه آن اعمال «حج» نام دارد، احرامش صحیح است.
183 م ـ به زبان آوردن نیّت یا به ذهن آوردن آن شرط نیست، بلکه همین که قصد انجام عمل را داشته باشد و با همین قصد «لبّیک» بگوید، کافی است.
184م- نیت باید همراه با احرام بستن باشد، بنابراین نیت قبلی کفایت نمیکند مگر آنکه تا زمان احرام استمرار داشته باشد.
استفتائات نیّت احرام
185 س- شخصی به دلیل مسئولیّتش ممکن است بعد از انجام عمره‌ی تمتّع از مکّه خارج شود؛ آیا در میقات میتواند به نیّت عمره‌ی تمتّع مُحرم شود؟
ج: میتواند برای عمره‌ی تمتّع مُحرم شود.
186 س- اگر زن در میقات حائض باشد و یقین یا اطمینان داشته باشد که نمیتواند عمره‌ی تمتّع را در وقت خود انجام دهد، به چه نیّتی مُحرم شود؟
ج: میتواند به نیّت حجّ إفراد یا به قصد مافی‌الذّمّه مُحرم شود؛ در صورت اوّل اگر زودتر از موعد پاک شود، لازم است برای عمره‌ی تمتّع بار دیگر در یکی از میقاتهای پنج‌گانه مُحرم شود، امّا در صورت دوّم اگر پیش از موعد پاک نشود، احرام برای حجّ إفراد خواهد بود و اگر پاک شود با همان احرام میتواند عمره‌ی تمتّع انجام دهد.
سوّم ـ لبّیک گفتن
187 م ـ لبّیک گفتن در احرام مانند تکبیرة‌الاحرام در نماز است؛ هنگامی که شخص لبّیک کامل را بگوید، مُحرم میشود و اعمال عمره‌ی تمتّع را آغاز میکند. لبّیک به منزله‌ی اجابت دعوت پروردگار مهربان است که مکلّفان را به حج فراخوانده است؛ از این رو شایسته است که لبّیک با خضوع و خشوع کامل اداء شود.
188 م ـ مقدار واجب از تلبیه این جملات است: «لَبّیکَ اللّهُمَّ لَبّیک، لَبّیکَ لا شریکَ لکَ لَبّیک»
و احتیاط مستحب است که پس از آن بگوید:. «إنّ الحمدَ و النِّعمَةَ لَکَ و المُلک لا شریکَ لَکَ لَبَّیک»
و مستحب است که با حضور قلب و خشوع این جملات را که در روایت معتبر وارد شده است به آن بیفزاید:
«لَبَّیکَ ذَا الْمَعارِجِ لَبَّیکَ، لَبَّیْکَ داعِیاً إِلی دارالسَّلامِ لَبَّیْکَ، لَبَّیْکَ غَفّارَ الذُّنُوبِ لَبَّیْکَ، لَبَّیْکَ أَهْلَ التَّلْبِیَةِ لَبَّیْکَ، لَبَّیْکَ ذَا الْجَلالِ وَالاِکْرامِ لَبَّیْکَ، لَبَّیْکَ تُبْدِئُ وَ الْمَعادُ إِلَیْکَ لَبَّیْکَ، لَبَّیْکَ تَسْتَغْنِی و یُفْتَقَرُ إِلَیْکَ لَبَّیْکَ، لَبَّیْکَ مَرْهُوباً وَ مَرْغُوباً إلَیْکَ لَبَّیْکَ، لَبَّیْکَ إِلهَ الْحَقِّ لَبَّیْکَ، لَبَّیْکَ ذَا النَّعْماءِ وَالفَضْلِ الْحَسَنِ الْجَمِیلِ لَبَّیْکَ، لَبَّیْکَ کَشّافَ الْکُرَبِ الْعِظامِ لَبَّیْکَ، لَبَّیْکَ عبدُکَ وَابْنُ عَبْدَیْکَ لَبَّیْکَ، لَبَّیْکَ یا کَرِیمُ لَبَّیْکَ»
189 م ـ مستحب است پس از آغاز احرام تا قبل از رسیدن به مکه لبیک را بارها و بارها تکرار کند.
190 م ـ لازم است مقدار واجب از لبیک را صحیح تلفظ کند و اگر بلد نیست باید یاد بگیرد یا کسی کلمه به کلمه بگوید و او آن را به طرز صحیح تکرار کند و اگر هیچ یک ممکن نیست به هر نحو میتواند بگوید و بنا بر احتیاط واجب، نایب هم بگیرد که عوض او آن را صحیح ادا کند.
191 م ـ هر گاه کسی عمداً لبّیک را نگوید، حکم کسی را دارد که عمداً احرام از میقات را ترک کرده است. [1]
192 م ـ هر گاه کسی بدون عذر لبّیک را صحیح نگوید، حکم کسی را دارد که عمداً لبّیک را ترک کرده است.
193 م ـ هر کسی که برای عمره ی تمتع محرم شده وقتی به جایی می رسد که خانه های مکه دیده می شود، دیگر نباید لبیک بگوید و واجب است گفتن لبیک را قطع کند و مراد از خانه های مکه بنا بر احتیاط واجب خانه هایی است که در همین زمان جزو مکه است، هر چند از قسمتهای جدید و تازه احداث شده باشد.
194 م ـ احرام در حجّ تمتّع و عمره‌ی تمتّع و حجّ إفراد و عمره‌ی مفرده فقط با لبّیک گفتن محقّق میشود، ولی احرام در حجّ قِران، هم با لبّیک گفتن محقّق میشود و هم با اِشعار و تقلید.[2] اشعار مخصوص شتر است ولی تقلید در مورد همهی قربانی‌ها مصداق دارد.
استفتائات احرام
195 س- وقف به حرکت و وصل به سکون در تلبیه چه حکمی دارد؟
ج: اشکال ندارد، هرچند احتیاط مستحب است وقف به حرکت و وصل به سکون ترک شود.
196 س- اگر لباس احرام را بعد از گفتن لبّیک بپوشد، آیا تکرار تلبیه واجب است؟
ج: هرچند پوشیدن لباس احرام بنابر احتیاط باید قبل از تلبیه باشد؛ لکن تکرار تلبیه واجب نیست، اگرچه مطابق احتیاط است. مگر آنکه هنگام نیّت و تلبیه عمداً لباس دوخته را بیرون نیاورده باشد که در این صورت بعد از بیرون آوردن آن بنا بر احتیاط واجب نیّت و تلبیه را تکرار کند.
197 س- اگر کسی پس از بازگشت به وطن دریابد که جامه‌ی احرامش در زمان انجام مناسک نجس بوده، آیا از احرام خارج شده است؟
ج: با فرض اینکه هنگام اعمال از وجود نجاست در لباس احرام بی‌‌خبر بوده است، از احرام خارج شده و طواف و حجّ او صحیح است.
198 س- آیا هنگام احرام باید انجام تمام اعمال حج را نیّت کند؟ کسی که نمیداند حجّ تمتّع شامل طواف و سعی غیر از طواف و سعی عمره‌ی تمتّع است و به همین خاطر هنگام احرام، طواف و سعی حجّ تمتّع را نیّت نکرده و فقط به صورت کلّی حج را قصد کرده است، چه حکمی دارد؟
ج: توجّه تفصیلی به مناسک هنگام احرام واجب نیست؛ بلکه نیّت اجمالی عمره و حج، در صورتی که هر یک از اعمال را به صورت صحیح در محلّش انجام دهد، کافی است.
- 2 ـ مستحبّات احرام
- 3 ـ مكروهات احرام
- 4 ـ محرّمات احرام
- احكام كفّارات
- استفتائات محرّمات احرام
- آداب و مستحبّات مكّه‌ی مكرّمه
- دوّم: طواف
- سوّم: نماز طواف
- چهارم: سعی
- پنجم: تقصير
-
- فصل پنجم: اعمال حجّ تمتّع
- فصل ششم: عمره‌ی مفرده
- ملحقّات
- گلچینی از پیام ها و بیانات
- جهت مکاتبه با دفتر، از قسمت ارسال نامه استفاده نمایید.
- به منظور استفتاء یا ارسال سوال شرعی، از قسمت ارسال سوال شرعی استفاده نمایید.
- جهت ارایه انتقاد و پیشنهاد به سایت دفتر، از قسمت ارتباط با پایگاه استفاده نمایید.
- از فرم زیر فقط برای ارایه نظرات در مورد محتوای همین صفحه استفاده نمایید.
- مسوولیت ارسال اشتباه بر عهده ارسال کننده آن است.