همه
احکام بانوان
احکام سفر
احکام محتضر و اموات
احکام پزشکی
ازدواج و زناشویی
اعتکاف
اماکن مذهبی
امر به معروف و نهی از منکر
اموال پیدا شده و مجهول المالک، مظالم
تکلیف و تقلید
جهاد و دفاع
حج و عمره
حقوق
خمس
خوردنی ها و آشامیدنیها
روزه
زکات
شکار و ذبح حیوانات
صدقات و تبرعات
طلاق و عده
طهارت و نجاست
غصب
قوانین و مقررات و اموال بیت المال
مسائل فرهنگی و اجتماعی
مسائل قضایی
معاملات و شغلها
نذر، قسم و عهد
نماز
نگاه، پوشش و معاشرت
ورزش، مسابقات و تفریحات
وصیت و ارث
وضو، غسل و تیمم
وقف، مساجد و قبرستان
ولایت فقیه
گناهان
موضوعات
پرسش و پاسخ
ارتباط با پایگاه PDFاگر یقین داشته باشیم کسی از باب تظلم نزد ما غیبت می کند، اما در عین حال میدانیم کاری از دست ما برای او بر نمیآید، آیا شنیدن صحبتهای او جایز است؟
در فرض سؤال شنیدن غیبت، اشکال ندارد.
1. اگر کسی با کنایه پشت سر شخصی بد بگوید و مستقیماً اسمی از او نبرد ولی ما متوجه شویم که منظور او چه کسی است؛ آیا این مورد هم غیبت محسوب میشود؟
2. اگر به طور اتفاقی وارد جمعی شویم که مشغول غیبت هستند ولی آن جمع را ترک کنیم، حرفهایی که در آن جمع شنیدهایم برای ما غیبت محسوب میشود؟
2. اگر به طور اتفاقی وارد جمعی شویم که مشغول غیبت هستند ولی آن جمع را ترک کنیم، حرفهایی که در آن جمع شنیدهایم برای ما غیبت محسوب میشود؟
ج1) اگر بین گوینده و شنونده، معلوم باشد که شنونده میداند مطالب در مورد کیست ـ هر چند نام او برده نمیشود ـ مصداق غیبت است.
ج2) اگر ناخواسته شنیدهاید، گناه نیست.
ج2) اگر ناخواسته شنیدهاید، گناه نیست.
غیبت فرد فاسق ـ چه شنیدن و چه گفتن ـ چه حکمی دارد؟
غیبت کسی که تجاهر به فسق میکند، فقط در همان گناهی که تجاهر کرده، جایز است و نمیتوان تمام اسرار و گناهان او را فاش کرد.
برخی از فامیل و بستگان ما رفتارها و برخوردهای بدی با ما دارند و ما از فرط ناراحتی از این رفتارها و بعضاً زخم زبان ها، جهت کم شدن ناراحتیمان این رفتارها و زخم زبان ها را در خانه برای خودمان مجدد بازگو می کنیم. ضمناً همه ی اعضای خانواده من این رفتارها و زخم زبان ها را می دانند و می بینند. اما برای تقلیل ناراحتی خودمان مجدد برای خود بازگو می کنیم. آیا این مصداق غیبت است؟
چون بنا به دانسته های من غیبت یعنی بدگویی کردن از کسی نزد فرد ثالث به گونه ای که چهره آن فرد نزد بقیه خراب شود و سایرین ظن و گمان بدی نسبت به آن شخص پیدا کنند. با توجه به این مسئله آیا این کار ما غیبت محسوب می شود؟
چون بنا به دانسته های من غیبت یعنی بدگویی کردن از کسی نزد فرد ثالث به گونه ای که چهره آن فرد نزد بقیه خراب شود و سایرین ظن و گمان بدی نسبت به آن شخص پیدا کنند. با توجه به این مسئله آیا این کار ما غیبت محسوب می شود؟
صرف بازگویی مطالب مذکور با خود بدون حضور شخص دیگر اشکال ندارد؛ ضمن اینکه اگر عیوب مزبور، عرفاً مخفی نباشد، گفتن آن به دیگران غیبت نیست؛ ولی ممکن است در برخی موارد از جهت دیگر اشکال داشته باشد مثل اینکه تحقیر مؤمن محسوب شود. در هر حال اگر رفتارها به گونه ای است که ظلم به شما محسوب می شود بیان آن (حتی اگر هم غیبت باشد) از باب تظلم، اشکال ندارد.
گوش دادن به غیبت پسر بچۀ نابالغ آیا جایز است یا خیر؟
اگر غیبتی که گفته می شود، غیبت پسر بچه ممیز باشد، یعنی بدگویی از او موجب متأثر شدنش شود، جایز نیست؛ همچنین گوش دادن به غیبتی که توسط پسر بچه نابالغ گفته می شود، نیز حرام است.
مادر بنده به دلیل گذشته سختی که داشته زیاد با بنده درد دل می کنه تا خودش رو آروم کنه. طبیعتاً میان این درد دل ها غیبت هم صورت می گیره و من همیشه سعی می کنم سکوت کنم و تنها گوش میدم.
از طرفی هم نمی تونم به مادر متذکر بشم چون خودشون متوجه این مسئله هستند ولی بعضی مواقع برای آروم شدن حرف میزنن. خواستم بپرسم با این شرایط، آیا گناه غیبت برای من هم نوشته میشه و اگر میشه راهکار چیه؟
از طرفی هم نمی تونم به مادر متذکر بشم چون خودشون متوجه این مسئله هستند ولی بعضی مواقع برای آروم شدن حرف میزنن. خواستم بپرسم با این شرایط، آیا گناه غیبت برای من هم نوشته میشه و اگر میشه راهکار چیه؟
در فرض سؤال، اگر موارد ظلمی که به او شده، نقل کند غیبت نیست و اشکال ندارد.
اگر از کسی بپرسم: «چه کسی زیرابت را زده است؟» و او اسم فرد را بیاورد، آیا غیبت محسوب میشود؟ آیا میتواند به عنوان تظلم مظلوم حساب شود؟
موارد مختلف است؛ اگر به قصد خیرخواهی، افشاگری صورت گرفته باشد، غیبت نیست ولی نباید لحن کلام به نحوی باشد که تحقیر و تنقیص مؤمن محسوب شود. البته اگر ظلمی صورت گرفته، می توان از باب تظلم گفت و اشکال ندارد.
آیا نهی از منکر شخص غیبت کننده، در صورت وجود شرایط امر به معروف و نهی از منکر، واجب میشود یا بدون شرایط نیز واجب است؟
نهی از منکر با وجود شرایط آن واجب میشود؛ ولی ردّ غیبت، بدون وجود شرایط نهی از منکر هم واجب است.
بنده دانشجوی سال آخر هستم. یکی از مسئولان دانشگاه از ما خواسته است که درباره تمام اساتیدی که تا به حال داشتهایم با ذکر نام، نکات ضعف و قوتشان را بگوییم و آنها را نقد کنیم. سپس اینها را بنویسیم و تحویل آن مسئول دهیم تا در تصمیم گیریهای دانشگاه برای انتخاب اساتید و یا لغو همکاری با آنان، از نظرات دانشجویان استفاده کنند؛ اینکه ما با ذکر نام و بدون اینکه آنها اطلاع داشته باشند، درباره نقاط ضعفشان برای مسئول دانشگاه صحبت کنیم، آیا غیبت و حق الناس محسوب نمیشود؟ با توجه به اینکه شرکت در این برنامه اجباری است، باید چطور نظراتمان را بنویسیم که غیبت نباشد؟
بیان نقاط ضعف اساتید که باعث میشود به وظایفی که نسبت به دانشجویان و دانشگاه دارد عمل نکند، در نظرخواهی یاد شده اشکال ندارد؛ ضمن اینکه مقام مشورت یکی از موارد استثناء از حرمت غیبت است.
مادر من گاهی اوقات پشت سر دوست، آشنا یا فامیل، غیبت می کند و بارها به او تذکر داده ام، ولی باز این عمل را تکرار می کند. گاهی اوقات سر این موضوع با او بحث می کنم و کار به عصبانیت می کشد. آیا این عصبانیت من گناه محسوب می شود؟
صِرف آنچه ذکر کرده اید مادامی که موجب بی احترامی و اذیت مادر نشود، گناه نیست. در هر حال وظیفه شما رد غیبت و با وجود احتمال تأثیر، امر به معروف و نهی از منکر، آن هم با زبان نرم و مراعات احترام ایشان است.
آیا غیبت از طفل، حرام است؟
اگر بچه ممیز باشد؛ یعنی بدگویی از او، موجب متأثر شدنش بشود، جایز نیست.
در فوتبال گاهی لقبهایی مثل کیسه و... برای تیمهای مختلف میگذارند؛ آیا عیبی دارد؟
اگر غیبت و یا توهین و یا تمسخر اشخاص مسلمان محسوب شود، جایز نیست.
گاهی غیبتی میشنویم که واقعیت هم دارد ولی هیچ دفاعی نمیتوان از غیبت شونده انجام داد. اگر هم دفاع کنیم، دچار دروغگویی می شویم. آیا در چنین مواردی ردّ غیبت واجب است؟
در فرض سؤال اگر جای توجیه هم باقی نیست، یعنی طوری نیست که بشود آن را توجیه کرد، رد به این صورت است که انسان بگوید بالاخره بشر است، گاهی اشتباه میکند، انسان گناه میکند، استغفار میکند، شاید استغفار کرده است.
آیا نماز جمعه در زمان غیبت واجب است؟
واجب تخییری است؛ ولی خودداری از شرکت در آن به صورت دائمی وجه شرعی ندارد.
آیا امر به معروف و نهی از منکر، قبل و حین ترک معروف، یا انجام معصیت، واجب است یا بعد از انجام هم واجب است؟ برای مثال، نهی از منکر به خاطر جلوگیری از غیبت، باید قبل از غیبت کردن باشد یا بعد از آن هم باید در صورت وجود شرایط، این را تذکر دهد؟
در هر حال امر به معروف و نهی از منکر، با وجود شرایط آن، هنگام ترک معروف یا انجام معصیت، یا بعد از آن - در صورتی که قصد تکرار داشته باشد - واجب است. اما قبل از عمل، اگر به قصد رسیدن به حرام، شروع به مقدمات آن نماید (که معمولا با آن مقدمات به حرام می رسد)، یا از حال شخص - از روی علم یا اطمینان و یا از دلیل معتبر - ظاهر شود که او می خواهد معصیتی را مرتکب گردد که تا به حال آن را انجام نداده است، نهی او واجب است.