پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری

موضوعات

پرسش و پاسخ (زکات)

ارتباط با پایگاه
بنده امسال کشمش نداشتم و انگور باغ رو فروختم و شما فرمودید زکات داره. من 5 تن انگور داشتم، زکاتش چقدر می‌شود؟ در شهرستان ما هر 4 کیلو و نیم انگور، یک کیلو کشمش می دهد. زکات 5 تن ما چقدر می‌شود؟
اگر وزن محصول به فرض اینکه بماند و تبدیل به کشمش شود، در حالت کشمش، به میزان نصاب برسد، باید زکات انگور را بدهید و نصاب آن ٢٠٧/ ٨٤٧ کیلوگرم است؛ که بعد از کسر مخارجی که برای محصول شده چنانچه در آبیاری از «آب باران یا نهر یا قنات» استفاده شود، زکات آن «یک دهم» (10­ درصد) است. ولی اگر با «آب چاه» به وسیلۀ پمپ آب آبیاری شود یا به وسیله، «تلمبه» و مانند آن از چاه یا رودخانه آب بکشند و زراعت یا محصول زکوی را آبیاری نمایند، زکات آن، «یک بیستم» (5­ درصد) می‌باشد.
یکی از فامیلهامون واقعا فقیره، ولی اهل گناهه و علنی هم گناه کبیره می کنه. می خواستم ببینم بهش فطریه میرسه؟
چون در یکی از کانال ها خوندم طبق فتوای جدید رهبری، پرداخت فطریه به کسی که علنی گناه کنه هم فی نفسه اشکال ندارد.
به طور کلی، احتیاط واجب آن است که زکات فطره به فقیر شیعه داده شود. و احتیاط واجب آن است که به شراب‌خوار و کسی که آشکارا گناه کبیره انجام می دهد، فطریه داده نشود.
یک مسئول خیریه در چند سال اخیر فطریه هایی را دریافت می کرده اما در تقسیم بین فقرا، وعده های فطریه (یک صاع) شکسته می شده. مثلاً فطریه ای که 60 هزار تومان بوده است، ایشان به فقرا سهمیه های 200 هزار تومانی می داده و یک وعده فطریه بین چند نفر تقسیم شده است. با توجه به اینکه از مسأله آگاه نبوده آیا ضامن است؟
شکسته شدن یک صاع در فرض سؤال اشکال ندارد؛ مهم این است که به یک فقیر کمتر از سه کیلو داده نشود. لذا در فرض سؤال تکلیفی ندارید.
همسر من برای انجام امور طلاق حدود چند ماهی (حدود ۴ ماه) است به منزل پدر خود رفته و تقاضای طلاق هم داده است و فاقد شرایط دریافت نفقه است؛ پرداخت فطریه ایشان آیا بر ذمه بنده است؟
زنی که شوهرش مخارج او را نمی دهد، چنانچه شب عید و چند روز قبل یا بعد آن نانخور پدرش باشد، فطره اش بر عهده او است و بر شوهر واجب نیست.
از کسی ۵ میلیون قرض کردیم و به فقرا دادیم؛ آیا عید فطر اگر از صاحب وجه (فطریه) اجازه بگیریم، می توانیم با فطریه ها بدهی مان را بپردازیم؟ آیا نیاز به اجازه صاحب وجه هست؟
اگر مقروض فقیر باشید، با اجازۀ او می توانید فطریه را بابت بدهی او به قرض دهنده بپردازید.
بنده 8 هکتار زمین کشاورزی دارم و گندم کاشته ام. با توجه به بارش خوب باران، آبیاری ما به شیوه باران و با موتور آب از نهر انجام شد (تقریباً نصف آب باران و نصف آبیاری با موتور آب از نهر)؛
1. می خواستم ببینم با توجه به شیوه آبیاری مذکور تکلیف زکات ما به چه شکل می شود؟ و چطور زکات رو حساب کنیم؟ (نکته: ما نیاز به دوبار آبیاری داریم که یکبار با موتور انجام دادیم و یکبار بارون خوبی زد و ما رو از آبیاری بی نیاز کرد. هر چند بارانهای متوالی و خوب، کیفیت و کمیت گندم را بیشتر و بهتر می کند.) آیا این افزایش کیفیت و کمیت به دلیل بارانهای زیاد هم اثری در بحث زکات دارد؟
2. آیا همه خرجهایی که انجام شده مثل قیمت بذر و کود شیمیایی و آبیاری و کارگر و... از بحث زکات کسر می شود؟
3. آیا به جای گندم می شود معادل ریالی آن را پرداخت کنیم؟
4. زکات رو به چه کسانی باید بدیم؟
ج1) اگر هر دو مساوی باشد به طوری که آبیاری محصول به هر دو آبیاری نسبت داده شود، زکات نصف محصول یک دهم و نصف دیگر نصف یک دهم (یک بیستم) است.
ج2) هزینه هایی که بابت محصول پرداخت کرده اید، از محصول کسر می شود.
ج3) اشکالی ندارد.
4) زکات در هفت مورد مصرف می شود: اول: فقیر، و آن کسی که مخارج سال خود و عیالاتش را ندارد و کسی که صنعت یا ملک یا سرمایه ای دارد که می تواند مخارج سال خود را بگذراند فقیر نیست. دوم: مسکین، و آن کسی است که از فقیر سخت تر می گذراند. سوم: کسی که از طرف امام علیه السلام یا نایب امام مأمور است که زکات را جمع و نگهداری نماید و به حساب آن رسیدگی کند و آن را به امام علیه السلام یا نایب امام یا فقرا برساند. چهارم: کافرهایی که اگر زکات به آنان بدهند به دین اسلام مایل می شوند یا در جنگ به مسلمانان کمک می کنند. پنجم: بدهکاری که نمی تواند قرض خود را بدهد. ششم: فی سبیل الله یعنی کاری که مانند ساختن مسجد منفعت عمومی دینی دارد، یا مثل ساختن پل و اصلاح راه که نفعش به عموم مسلمانان می رسد و آنچه برای اسلام نفع داشته باشد به هر نحو که باشد. هفتم: ابن السبیل، یعنی مسافری که در سفر درمانده شده.
اگر زکات فطره کسی را، شخصی دیگر پرداخت کند (در صورتی که میهمان، نانخور صاحب خانه نباشد) آیا فطریه از عهده ی میهمان ساقط می شود؟
اگر با اجازه و وکالت از ایشان باشد، کفایت می کند.
آیا ضایعات خرما مانند خرمای خشک و تُرشیده و ... که مصرف انسانی ندارد و برای دام استفاده می شود، مشمول زکات است؟
اگر به آن، خرما گفته شود و به حد نصاب برسد زکات دارد. البته زکات خرماهای کم ارزش از خود همان خرماها محاسبه می شود.
اگر محصول باغ نخل در حالی که محصول، نارس است (و هنوز خرما نشده) خریداری بشود، آیا زکات با صاحب باغ است یا خریدار محصول؟
در فرض سؤال، زکات بر عهده خریدار است.
بنده یک تن برداشت محصول گندم داشتم و بعد از حساب مخارج مربوط به کاشت و داشت و برداشت 500 کیلو گندم باقی مانده است؛ آیا زکات به بنده تعلق می‌گیرد؟ چرا که برداشت بیشتر از 874 کیلو بوده اما مانده بعد از احتساب مخارج مربوط به کاشت و داشت و برداشت 500 کیلو و کمتر از حد زکات شده است.
ملاک تعلق زکات، بنابر احتیاط واجب به حد نصاب رسیدن، پیش از کسر مخارج است.
آیا زمینی که با آب قنات آبیاری شده، میزان زکات گندم برداشتی از آن، یک دهم است یا یک بیستم؟ البته آب باران هم بر آن باریده است اما آبیاری دیم نبوده است.
اگر آب قنات به صورت طبیعی به زمین برسد زکات آن یک دهم است.
کسی که زن و بچه دارد و در حال حاضر بی‎کار است، آیا پرداخت فطریه برای او واجب است؟ دختر همین شخص شاغل اما مجرد است و در خانه پدر زندگی می‎کند، آیا پرداخت فطریه برای این دختر، واجب است؟
اگر فرد مذکور، فقیر باشد، فطریه بر او واجب نیست و اگر دخترش عرفاً نان‎خور پدر محسوب شود، زکات فطره‌اش به عهده پدر است؛ بله اگر با اجازه پدر و از طرف او فطره خودش را بدهد، مانع ندارد و از عهده پدر، ساقط می‌شود.
من نانخور خانواده هستم؛ آیا می‌شود خودم با پول خودم، فطریه را پرداخت کنم؟
فطریۀ شما بر عهدۀ کسی است که نان‌خور او هستید و بر شما واجب نیست؛ همچنین بدون وکالت گرفتن از ایشان، پرداخت فطریه توسط شما کافی نیست.
بنده چند سال است که ازدواج کرده‌ام. درآمد بنده دقیقاً صفر است و به کمک والدینم گذران زندگی می‌کنم. در این شرایط که از مال خودم، امکان پرداخت مبلغ فطریه و زکات ماه رمضان را ندارم، تکلیف چیست و چطور باید پرداخت کنم؟
بر شخص فقیری که مخارج سال خود و عیال خود را علاوه بر مقداری که به اندازه بدهی و مستثنیات آن باشد، نه فعلًا و نه تدریجاً، ندارد زکات فطره واجب نیست. البته در صورتی که با هدایای پدرتان از حالت فقر بیرون بیایید، باید زکات فطره را بپردازید.
محصول من جو بود که 1400 کیلو فروختم و پولش 61.300.000 تومان شده؛ حالا زکات آن چقدر می‌شود؟
بعد از کم کردن مخارجی که برای زراعت کرده‌اید اگر دیم بوده یک دهم و اگر غیر دیم بوده است یک بیستم آن را باید به عنوان زکات بپردازید. البته اگر گندم و جو هم از آب باران و هم از آب دلو و مانند آن استفاده کند، چنانچه طوری باشد که بگویند با دلو آبیاری شده نه باران، زکات آن بیست یک است و اگر بگویند با آب باران آبیاری شده، زکات آن ده یک است.