همه
احکام بانوان
احکام سفر
احکام محتضر و اموات
احکام پزشکی
ازدواج و زناشویی
اعتکاف
اماکن مذهبی
امر به معروف و نهی از منکر
اموال پیدا شده و مجهول المالک، مظالم
تکلیف و تقلید
حج و عمره
حقوق
خمس
خوردنی ها و آشامیدنیها
روزه
زکات
شکار و ذبح حیوانات
صدقات و تبرعات
طلاق و عده
طهارت و نجاست
غصب
قوانین و مقررات و اموال بیت المال
مسائل فرهنگی و اجتماعی
مسائل قضایی
معاملات و شغلها
نذر، قسم و عهد
نماز
نگاه، پوشش و معاشرت
ورزش، مسابقات و تفریحات
وصیت و ارث
وضو، غسل و تیمم
وقف، مساجد و قبرستان
ولایت فقیه
گناهان
موضوعات
پرسش و پاسخ (اعتکاف)
ارتباط با پایگاهاعتکاف در چهار مسجد (مسجد الحرام، مسجد النبی، مسجد کوفه، مسجد بصره) صورت میگیرد و در غیر از این چهار مسجد به قصد رجاء و امید ثواب صحیح خواهد بود؛ اگر شخصی در روز اول و دوم در مسجد جامع شهری معتکف شود، آیا روز سوم به خاطر اعتکاف واجب میشود؟
ابتدا باید توجه داشته باشید که اعتکاف در هر مسجد جامعی صحیح است و انحصار در مساجد مذکور ندارد؛ البته در این چهار مسجد فضیلت بیشتری دارد. بنابر این در فرض سؤال اعتکاف روز سوم واجب میشود.
اگر معتکف از طریق اینترنت خریدی انجام دهد که در آن پول مستقیم پرداخت نمیشود، بلکه طی عملیات بانکی از حساب او کسر و به حساب فروشنده واریز میشود، آیا این نحوه معامله حکم خرید و فروش در حال اعتکاف را دارد؟
خرید و فروش - هر چند از طریق اینترنت - جایز نیست.
شخصی به عنوان مسئول تدارکات اعتکاف انتخاب شده است؛ آیا میتواند برای مدت کوتاهی در صورت نیاز، به خارج مسجد برود در حالی که منظور از "خارج مسجد" قسمتی در درون مسجد است که صیغه مسجد بر آن جاری نشده است؟ آیا این مسئولیت برای او ضرورتی به وجود میآورد؟
صرف مسئول تدارکات بودن، مجوز خروج از مسجد در حال اعتکاف نمی باشد.
البته باید بدانید، خارج شدن از محل اعتکاف در مواردی که عقلاً یا شرعاً، لازم است یا ضرورت عرفیه دارد، خواه متعلّق به امور دنیا باشد یا آخرت، اشکال ندارد؛ ولی باید از تأخیرهای بیمورد، مانند نشستن یا استراحت زیر سایه و مانند آن اجتناب کند و بیش از مقدار ضرورت، بیرون از مسجد نماند و اگر بیرون بودن از مسجد به قدری طول بکشد که صورت اعتکاف به هم بخورد، اعتکاف باطل میشود.
البته باید بدانید، خارج شدن از محل اعتکاف در مواردی که عقلاً یا شرعاً، لازم است یا ضرورت عرفیه دارد، خواه متعلّق به امور دنیا باشد یا آخرت، اشکال ندارد؛ ولی باید از تأخیرهای بیمورد، مانند نشستن یا استراحت زیر سایه و مانند آن اجتناب کند و بیش از مقدار ضرورت، بیرون از مسجد نماند و اگر بیرون بودن از مسجد به قدری طول بکشد که صورت اعتکاف به هم بخورد، اعتکاف باطل میشود.
اگر در مجموعهای دو مسجد، دقیقاً به هم چسبیده باشند، آیا در زمان اعتکاف، میتوان از یک مسجد، خارج شد و به مسجد دیگر رفت؟
اگر عرفاً دو مسجد، محسوب می شوند رفتن به مسجد دیگر، بدون ضرورت عرفی یا شرعی، جائز نیست.
برای شرکت در اعتکاف، شرط سنی مقرر کردهاند؛ کسی که شرایط سنی را رعایت نکرده باشد، آیا حضور در اعتکاف برای او اشکال دارد؟
صحت اعتکاف منوط به سن خاصی نیست و از بچه ممیز هم صحیح است، ولی اگر برای استفاده از امکانات و خدمات، شرایطی تعیین شده است، باید رعایت شود.
کسی که روزه قضا دارد، آیا می تواند معتکف شود؟
در فرض سؤال شرکت در اعتکاف مانعی ندارد و لکن در آن باید روزه قضا بگیرد.
در برخی مکان ها مانند حرم مطهر رضوی در ایام اعتکاف برخی مسافران، بدون قصد اقامت ده روزه، معتکف می شوند. آیا روزه و اعتکاف ایشان صحیح است؟ چه راهی جهت اعتکاف افراد مسافر وجود دارد؟
بدون قصد اقامت ده روز، روزه و به تبع آن اعتکاف صحیح نیست. البته می توان با نذر شرعی، در سفر، روزه مستحبی گرفت و بنابر احتیاط واجب باید نذر قبل از سفر و در وطن باشد.
اگر فردی قبل از اعتکاف، نیّت مشروط کند که اگر کار ضروری پیش آمد، اعتکاف را ترک کند، آیا صحیح است؟
در فرض سؤال نیت مشروط در اعتکاف صحیح است.
آیا معتکف می تواند، کارهای ضروری و خرید و فروش اینترنتی (خرید شارژ و یا بسته اینترنتی) بدون اینکه از مسجد خارج شود، انجام دهد؟
خرید و فروش بر معتکف حرام است، ولی هرگاه برای تهیه مواد خوراکی، ناچار از خرید و فروش شود و شخص غیر معتکفی که این کار را انجام دهد نیابد و تهیه اجناس مذکور، بدون خرید نیز امکان نداشته باشد، در این صورت خرید و فروش مانعی ندارد.
اگر معتکف سهواً چیز معطری را بو کند، آیا اعتکاف باطل است؟
در صورتی که عطر یا گلاب را برای لذت بردن بو کند بنابر احتیاط واجب اگر اعتکاف، واجب معیّن باشد باید اعتکاف را به پایان ببرد و قضای آن را بهجا آورد؛ و در واجب غیرمعیّن، اگر در دو روز اول باشد باید اعتکاف را از سر بگیرد و اگر روز سوم باشد اعتکاف را اتمام و سپس از سر بگیرد. و در اعتکاف مستحب قبل از اتمام روز دوم چیزی بر عهده او نیست و اگر روز سوم باشد، باید دوباره اعتکاف را از سر بگیرد و در آنچه ذکر شد، بنابر احتیاط واجب فرقی بین عمد و سهو وجود ندارد.
آیا تمام محرمات، باعث بطلان اعتکاف می شود؟
هر چیزی که روزه را باطل می کند، اعتکاف را هم باطل می کند، چون شرط صحت آن روزه است، پس باطل شدن روزه سبب باطل شدن اعتکاف می شود. و همچنین جماع آن را باطل می کند، هر چند در شب انجام گیرد و همچنین است لمس کردن و بوسیدن از روی شهوت. و جماع کردن اگر چه از روی سهو باشد، اعتکاف را باطل می کند. و اما در سایر کارهای حرامی که گفته شد بنابر احتیاط واجب اگر عمداً یا سهواً مرتکب شود، و نیز در مورد لمس کردن و بوسیدن با شهوت که از روی سهو باشند، اگر اعتکاف واجب معین باشد، باید آن را تمام کند، و سپس قضا نماید، و اگر واجب معین نباشد در صورتی که این محرّمات را روز اوّل یا دوّم انجام دهد، باید اعتکاف را از نو شروع کند؛ و اگر در روز سوّم انجام دهد آن را تمام کندّ و بعد از سر بگیرد. و هر وقت اعتکاف را باطل کند، چنانچه واجب معیّن باشدّ قضای آن واجب است، و لازم نیست فوراً قضا کند، و اگر واجب غیر معیّن باشد، از سرگرفتن آن واجب است. همچنین اگر اعتکاف مستحب را بعد از روز دوّم باطل کند، قضای آن واجب است، امّا قبل از آن، چیزی بر او نیست.
اگر با چند ساعت تأخیر و پس از سحر روز اول، به جمع معتکفین ملحق شویم، آیا اعتکاف صحیح است؟
اگر بخواهید تا غروب روز سوم بمانید، صحیح نیست و نیز اگر بخواهید این چند ساعت تأخیر را از روز چهارم جبران کنید؛ یعنی تا همان ساعتی که از روز اول کم دارید در روز چهارم در مسجد بمانید، باز هم بنابر احتیاط واجب صحیح نیست. بله اگر تا پایان روز چهارم بمانید، که جمعاً سه روز شود، اعتکاف صحیح است.
آیا قضای اعتکاف واجب فوری است؟
واجب نیست قضای اعتکاف فوری بجا آورده شود، گرچه احتیاط مستحب است.
آیا مسافر می تواند به اعتکاف برود؟
شرط صحت اعتکاف روزه گرفتن است و مسافر نمی تواند روزه بگیرد مگر در مواردی که استثناء شده است مثل اینکه نذر کند که در سفر روزه بگیرد که در این صورت اگر نذر 3 روز روزه کند می تواند در سفر روزه بگیرد و معتکف هم بشود و احتیاط واجب آن است که نذر قبل از شروع سفر باشد.
در مورد نحوه خروج معتکف از مسجد چنین بیان شده است: «واجب است در صورت امکان زیر سایه ننشیند». حال سؤال این است: نشستن زیر آفتاب، برای معتکفی که از مسجد خارج شده، چه حکمی دارد؟ این سؤال در ایام اعتکاف مورد ابتلای فراوان است.
معتکف در خارج از مسجد - در صورت امکان - نباید زیر سایه بنشیند و اگر ضرورت نباشد، بنابر احتیاط واجب اصلاً نباید بنشیند.