پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری

موضوعات

پرسش و پاسخ

ارتباط با پایگاه PDF
اگر کسی یقین یا اطمینان پیدا کند که به حدّ ترخّص رسیده و نماز را شکسته به‌ جا آورد و در خارج وقت معلوم شود که به حدّ ترخّص نرسیده بود، حکم نماز او چیست؟
نماز باطل است و قضا دارد.
در قرائت نماز، آیا «بسم الله الرحمن الرحیم» باید با صدای بلند تلفظ شود؟
برای مردان بلند خواندن «بسم الله الرحمن الرحیم» و نیز سایر آیات، در رکعت اول و دوم نماز صبح و مغرب و عشا واجب است، و در رکعت اول و دوم نماز ظهر و عصر بلند گفتن ذکر «بسم الله الرحمن الرحیم» مستحب است.
آیا در فاصله بین پایان خطبه نماز جمعه و شروع نماز جمعه، می‌توان نماز مستحبی خواند؟ نماز واجب چطور مثلاً ۲ رکعت نماز قضای صبح یا نماز قضای آیات؟
اشکال ندارد.
اگر انسان، غسل جنابت بر عهده داشته باشد و آن شب زلزله اتفاق بیفتد و دسترسی به آب نداشته باشد؛ برای نماز چه وظیفه‎ای دارد؟
اگر امکان غسل فراهم نیست، باید با تیمم عبادات را انجام دهد؛ البته اگر علم داشته باشد که تا آخر وقت، آب برای غسل یافت می شود باید صبر کند. در هر صورت هر گاه عذر برطرف شد، باید برای نماز غسل کند.
1. این که گفته می‌شود، احتیاط واجب آن است که قبل از نماز عید، زکات فطره داده شود، آیا منظور، فقط رساندن به مورد مصرف است یا باید قبل از نماز، مقدار مذکور، کنار گذاشته شود و بعداً پرداخت گردد؟
2. آیا تأخیر، مجاز است؟
ج1) بعد از اثبات حلول ماه شوال، مکلف اگر نماز عید فطر می‎خواند، بنابر احتیاط واجب، باید پیش از نماز، به فقیر شیعه پرداخت کند، یا کنار بگذارد و اگر نماز عید نمی‎خواند تا ظهر روز عید فطر، مهلت دارد.
ج2) اگر وقت دادن زکات گذشت و زکات را کنار گذاشته باید آن را به مستحقّ بدهد و اگر کنار نگذاشته باشد، احتیاط (واجب) آن است که زکات ساقط ‎نمی شود، بلکه آن را به قصد قربت و بدون نیّت ادا و قضا می پردازد.
بنده در روزهای اخیر، شب تا صبح مشغول درو کردن گندم در مزارع دور از شهر بودم. حوالی صبح بعد از اذان، برای شناسایی قبله مشکوک شدم؛ در نتیجه نتوانستم به طور صحیح تشخیص بدهم. بلافاصله به طرفی در حال شک، نماز خواندم؛ اما بعد از طلوع آفتاب، متوجه شدم تقریباً به سمت مغرب نماز خوانده ام. (قبله سمت جنوب بود)
1. آیا در این موارد باید نماز را به چهار طرف خواند؟
2. نمازهایی که به همین روال، اشتباه خوانده شده؛ حکم‌شان چیست؟
ج1و2) اگر برای یافتن جهت قبله، هیچ راهی نداشته‌اید و گمان‌تان هم به هیچ طرفی نبوده است، بنابر احتیاط واجب باید به چهار طرف نماز می‌خواندید. بنابر این در فرض سؤال، بنابر احتیاط واجب باید قضای نمازها را به جا آورید.
آیا مطلب زیر طبق نظر امام خامنه ای صحیح است؟
مسافری که قصد دارد از اذان صبح روز اول، تا غروب آفتاب روز دهم در محل اقامت حضور داشته باشد، قصد دهه او محقق شده و نمازش تمام است و لازم نیست قصد ماندن شب اول تا شب سیزدهم را داشته باشد؛ ولی باید قصد ماندن شب دوم تا شب دهم را داشته باشد و همچنین اگر قبل از اذان صبح، در شب اول، وارد محل اقامت شود، پایان ده روز او غروب آفتاب روز دهم است؛ بنابراین مبدأ محاسبه اذان صبح روز اول می باشد.
در فرض سوال، در روز اول اگر از اول طلوع آفتاب نیز تا غروب روز دهم باشد کفایت می کند و لازم نیست که روز را از اذان صبح محاسبه نماید. همچنین لازم نیست که شب اول و آخر نیز در آنجا باشد.
اگر نماز احتیاط بر من واجب باشد، ولی یادم نباشد و با کمی تأخیر بخوانم، آیا نماز باطل است؟ اگر شک بین دو و چهار در نماز چهار رکعتی باشد و بنا بر چهار بگذارم، نماز احتیاط من چگونه خواهد بود؟
ج1) اگر آنچه مبطل نماز است، انجام نشده باشد، خواندن نماز احتیاط کافی است و نماز صحیح است و الّا بنا بر احتیاط واجب هم نماز احتیاط را بخوانید و هم نماز را اعاده کنید.
ج2) اگر بعد از سر برداشتن از سجده دوم، شک کنید دو رکعت خوانده اید یا چهار رکعت، باید بنا بگذارید که چهار رکعت خوانده اید و نماز را تمام کنید و بعد از نماز دو رکعت نماز احتیاط ایستاده بخوانید، که در هر دو رکعت فقط باید حمد خوانده شود.
در زلزله‌ای که اخیراً در منطقه بازفت رخ داد، در شهرکرد لرزش کوتاهی احساس کردم، با توجه به این که در شهرکرد برخی از مردم متوجه شده‌اند و برخی نشده‌اند، آیا من باید نماز آیات بخوانم؟ افرادی که لرزش را متوجه نشده‌اند، چطور؟
ج1و2) در مورد سؤال که زلزله در محل مذکور قابل حس و درک بوده، نماز آیات بر افرادی که در آن مکان حضور داشته و مطلع شده‌اند واجب است و کسانی که در وقت زلزله مطلع نشده و بعداً فهمیده‌اند، بنابر احتیاط واجب باید نماز آیات بخوانند.
فردی که به خطبه‌های نماز جمعه نرسد و فقط به خود نماز جمعه برسد، آیا باید نماز ظهر را هم به جا آورد؟
اگر مأموم به خطبه های نماز جمعه نرسد، بلکه فقط هنگام نماز حاضر شود و به امام جمعه اقتدا کند، نماز او صحیح و مُجزی از نماز ظهر است.
آیا مسافر می تواند نماز ظهر و عصرش را با نماز ظهر امام جماعت بخواند؟ آیا این وقت مخصوص نماز ظهر نیست؟ آیا مسافر برای دو رکعت بعد در نمازهای چهار رکعتی، می تواند نماز قضای میت، یا قضای نمازهای سه یا چهار رکعتی بخواند؟
در همه فروض نماز صحیح است.
آیا بانوان باید قرائت نمازهای صبح، مغرب و عشاء را بلند بخوانند؟
در نمازهای صبح، مغرب و عشا می توانند بلند یا آهسته بخوانند ولی اگر نامحرم صدایشان را می شنود، بهتر است آهسته بخوانند و تسبیحات اربعه در تمام نمازها باید آهسته خوانده شود.
نماز آیاتی را که در وقت خود نخوانده‌ایم، (سهواً یا عمداً) آیا بعداً باید به نیت قضاء خواند یا اداء یا ما فی الذمة؟
ترک عمدی نماز آیات گناه است و مکلف باید توبه و استغفار کند ولی در هر دو صورت (ترک عمدی و یا سهوی) از جهت قضا مختلف است؛ در زلزله و... (که مدت زمان وقوعش کم است) بنا بر احتیاط مکلف باید فوراً نماز آیات را بخواند؛ و اگر تأخیر بیاندازد، باید آن را تا آخر عمر بدون نیت اداء و قضا (قصد ما فی الذمه) به جا آورد. ولی نسبت به خورشید و ماه گرفتگی اگر مکلف نماز آیات را به قدری تأخیر بیندازد که خورشید یا ماه شروع به باز شدن کند، باید نماز را به قصد قربت، بدون نیّت ادا یا قضا (به قصد ما فی الذمه) به جا آورد؛ ولی اگر نماز را تا باز شدن کامل آن به تأخیر اندازد، باید نماز را به نیّت قضا بخواند البته باید توجه داشت کسی که هنگام گرفتن ماه یا خورشید اصلاً مطلع نشود و بعد از باز شدن آن بفهمد، درصورتی که گرفتگی کامل بوده، باید قضای نماز آیات را بخواند ولی اگر فقط مقداری از آن گرفته بوده، قضا بر او واجب نیست و چنانچه مطلع شده ولی از روی فراموشی نماز را نخوانده است باید قضای آن را بخواند، هر چند تمام آن نگرفته باشد.
اگر کسی را دیدیم که مثلاً اشتباه وضو گرفت یا به رکوع نماز جماعت نرسید، اما نمازش را به جماعت ادامه داد، آیا واجب است به او تذکر دهیم؟
چنانچه جهل او به اجزاء و شرایطی باشد که اخلال به آنها از روی جهل، به صحت نماز ضرر نزند، آگاه کردن او واجب نیست، ولی اگر از اجزاء و شرایطی است که اخلال به آنها هر چند از روی جهل، موجب بطلان نماز و لزوم اعاده شود، مثل وضو، غسل، وقت، رکوع و سجود، در این صورت باید حکم صحیح را به او بگویید.
آیا در وقت شرعی نماز واجب برای اقامه نماز واجب، باید نیت وضوی واجب کرد؟ یا می‌توان نیت وضوی مستحبی برای ادای نماز واجب هم نمود؟
در فرض سؤال، قصد وجوب لازم نیست؛ بلکه همین که به نیت نماز، وضو بگیرد، کافی است.