پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری

موضوعات

پرسش و پاسخ

ارتباط با پایگاه PDF
1. کسی به دلیل مریضی در شب ماه رمضان، نیت روزه برای فردا نمی کند ولی صبح که بیدار می شود می بیند حالش خوب است و می تواند روزه را بگیرد. آیا می تواند آن روز را که نیت نکرده بود، نیت روزه کند و آن روز را روزه بگیرد؟ آیا قضا هم باید به جا آورد؟
2. کسی شب تصمیم می گیرد به سفر برود، لذا نیت روزه برای فردا نمی کند. اگر صبح فردا تصمیمش عوض شود و سفر نرود می تواند آن روز را روزه بگیرد؟
ج1) اگر از قبل از اذان صبح خوب شده بوده است، بنابر احتیاط واجب باید نیت روزه کند و بعداً نیز روزه آن روز را قضا کند. اگر در اثنای روز ماه رمضان خوب شود، واجب نیست نیت روزه کند و آن روز را روزه بگیرد ولی اگر پیش از ظهر باشد و کاری که روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد، احتیاط مستحب آن است که نیت کند و روزه بگیرد و پس از ماه رمضان باید آن را قضا کند.
ج2) بنابر احتیاط آن روز را روزه بگیرد و بعداً نیز آن را قضا کند.
آیا نمازگزار می تواند تکبیرة الاحرام نماز را به دعایی که پیش از تکبیر می‌خواند، بچسباند؟
احتیاط واجب آن است که تکبیرة الاحرام نماز را به چیزی که پیش از آن می خواند مثلاً به اقامه یا به دعایی که پیش از تکبیر می خواند، نچسباند.
1. آیا امامت زن برای جماعت زنان جایز است؟
2. آیا باید امامِ زن، هم‌ ردیف با دیگر زنان بایستد؟ یا می‌تواند جلوی ایشان بایستد؟
3. در نماز جماعتِ زن برای زنان، آیا امامِ زن باید به اخفات بخواند؟ یا می‌تواند به جهر بخواند؟
ج1) امامت زن برای زنان اشکال ندارد.
ج2) در فرض سؤال هر چند جلو ایستادن امام اشکال ندارد، ولی مستحب است در یک صف و کمی جلو بایستد.
ج3) امام در فرض سؤال می‌تواند قرائت حمد و سوره ( نماز صبح و مغرب و عشاء) را بلند یا آهسته بخواند؛ ولی اگر نامحرم صدایش را می‌شنود، بهتر است آهسته بخواند.
1. چند‌ روز پیش انگشتری پیدا کردم و در محل یافت شده، نشانی و آدرس و تلفن داده و اعلام کردم؛ از طرفی مسافر هستم. آیا می توانم قیمت انگشتر را از طرف صاحبش به فقیر صدقه بدهم؟
2. اگر در این بازه زمانی انگشتر در جیبم باشد، آیا وضو و نماز صحیح است؟
ج1) اگر قیمت انگشتر به مقدار تقریبی دو و نیم گرم نقره یا بیشتر است، باید برای یافتن صاحب آن یک سال اعلان کنید - البته چون مسافر هستید می توانید به دیگران وکالت بدهید که این کار را از طرف شما انجام دهند -؛ و بعد از آن اگر صاحب مال پیدا نشد، می ‌توانید برای خود بردارید به قصد این که هر وقت صاحبش پیدا شد عوض آن را به او بدهید، یا برای او نگهداری کنید که هر وقت پیدا شد به او بدهید، ولی احتیاط مستحب آن است که از طرف صاحبش صدقه بدهید. و اگر در بین سالی که اعلان می کنید از پیدا شدن صاحب مال ناامید شوید، احتیاط واجب است که آن را صدقه بدهید.
ج2) اگر به وظیفه درست عمل کنید، بودن آن در جیب شما اشکالی ندارد، در هر حال در صورتی که در جیبتان باشد، نماز و وضو صحیح است.
معظم له فرموده‌اند: هرگاه کسی بر اثر اشتباه یا غفلت، نماز دوم را بر نماز اوّل مقدّم داشته، مثلاً نماز عشا را جلوتر از مغرب خوانده و بعد از تمام شدن نماز متوجه شده، نماز او صحیح است.
منظور از تمام شدن نماز یعنی تمام شدن نماز عشای مقدم بر مغرب یا منظور تمام شدن دو نماز است؟ یعنی اگر نماز عشا را به تنهایی مقدم بر مغرب خواند، آیا بعداً می تواند مغرب را بخواند؟
منظور این است که اگر سهواً نماز عشا را بر مغرب مقدم بدارد و بعد از تمام شدن نماز عشا، متوجه شود، نمازی را که مقدم داشته (نماز عشا) صحیح است و باید پس از آن، نماز اول (مغرب) را بخواند.
کسی که قبل از اذان صبح ماه رمضان به علت تنگی وقت، تیمم بدل از غسل کرده و تا قبل از اذان نیز، تیمم او باطل شده باشد، چه تکلیفی دارد؟ اگر آن روز را روزه گرفته باشد، آیا روزه اش صحیح است؟
در فرض سؤال اگر وظیفه اش تیمم بوده و بعد از آن، کاری که وضو را باطل می کند، از او سر زده بنا بر احتیاط واجب برای صحت روزه باید دوباره تیمم کند. به هر حال اگر اطمینان داشته که تیمم دوباره لازم نیست، روزه آن روزش صحیح است و قضا ندارد.
با توجه به این که مسافت شرعی، طبق نظر رهبری معظم 41 کیلومتر اعلام شده است، بنده با تفحص و جستجو از اینترنت به ظن رسیدم که مقصد من بیش از 20/5 کیلومتر است، اما بعداً با سخن اهالی مقصد برایم شک حاصل شد و از کیلومتر ماشین حساب کردم کمتر از مسافت شرعی شد؛ الآن تکلیف نمازهای شکسته‌ای که خوانده‌ام چیست؟
در فرض سؤال نمازهایی را که شکسته خوانده‌اید باید به صورت تمام در وقت، اعاده و در خارج وقت، قضا کنید.؛ لازم به ذکر است ملاک محاسبه مسافت شرعی فاصله بین آخر شهر مبدأ و ابتدای شهر مقصد است و هرگاه علم یا اطمینان داشته باشید یا به وسیله بیّنه شرعی (دو نفر عادل) ثابت شود که مسافت حداقل هشت فرسخ است، باید نماز را شکسته بخوانید در غیر این صورت نماز را باید تمام بخوانید.
اگر از خطبه‌های نماز جمعه جا بمانیم و هنگامی به محل برگزاری نماز برسیم که امام جمعه می‌خواهد نماز جمعه را شروع کند؛ تکلیف ما در مورد نماز ظهر چیست؟
اگر مأموم به چیزی از خطبه‌های نماز جمعه نرسد، بلکه فقط هنگام نماز، حاضر شود و به امام جمعه اقتدا کند؛ نماز او صحیح و مُجزی از نماز ظهر است،
جماع در چه زمان‌هایی کراهت دارد؟ و در چه زمان‌هایی حرام است؟ و در چه وقت مستحب است؟
جماع در شب خسوف ماه و روز کسوف خورشید و روز وزیدن باد سیاه و زرد و زلزله و در وقت غروب آفتاب تا شفق برود، و بعد از طلوع سپیده تا طلوع آفتاب و در هنگام محاق و در شب اول هر ماه غیر از ماه رمضان و در شب نیمه هر ماه و در شب چهارشنبه و در شب عید قربان و عید فطر مکروه است.
در بعضی موارد جماع، حرام است که به چند نمونه اشاره می‌شود:
۱. در حال احرام،
۲. زمان نفاس،
3. دوران قاعدگی و حیض،
4. در حال روزه ماه مبارک رمضان.
و جماع در شب دوشنبه، سه شنبه، پنجشنبه، جمعه، روز پنجشنبه در وقت ظهر و روز جمعه بعد از عصر مستحب است.
۱. آیا غسل جمعه را تا ظهر شنبه، رجاءً می‌شود انجام داد؟
۲. آیا غسل جمعه را میشود شب جمعه، رجاءً انجام داد؟
۳. از ظهر جمعه تا قبل از غروب آفتاب روز جمعه، غسل جمعه را به چه نیتی انجام دهیم؟
ج1-3) غسل جمعه و وقت آن، از اذان صبح است تا ظهر. بهتر است نزدیک ظهر به جا آورد. اگر تا ظهر، انجام ندهد؛ بهتر است که بدون نیت ادا و قضا تا عصر جمعه به جا آورد. اگر در روز جمعه غسل نکند؛ مستحب است از صبح شنبه تا غروب، قضای آن را به جا آورد. و کسی که می‌ترسد در روز جمعه آب پیدا نکند، می‌تواند روز پنجشنبه غسل را انجام دهد؛ بلکه اگر در شب جمعه غسل را به امید آن که مطلوب خداوند عالم است، به جا آورد، صحیح است.
اگر فرد بعد از خواندن نماز احتیاط بفهمد کسری نماز کمتر از نماز احتیاط بوده، مثلاً چنانچه نمازگزار در شک بین دو و چهار، بنا را بر چهار گذاشته باشد و دو رکعت نماز احتیاط خوانده باشد، بعد بفهمد نماز را سه رکعت خوانده، وظیفه او چیست؟
اگر قبل از انجام دادن کاری که نماز را باطل می کند، متوجه شود، باید یک رکعت دیگر متصل به نماز بخواند و بنا بر احتیاط واجب، نماز را هم اعاده کند.
اگر کسی حکم قسمتی از نماز را نداند؛ برای مثال، حکم این که اگر حمد را در نماز فراموش کرد، نداند چه کاری انجام دهد؛ و یا یک سجده به جای دو سجده به جا آورد؛ و با اتمام نماز، نماز خود را اعاده کند، حکم این نماز چیست؟
مکلف باید مسائلی‌ را که انجام تکالیف شرعی روزمره وابسته به دانستن آن است فرا بگیرد، مانند مسائل اصلی نماز و روزه و طهارت و برخی معاملات و غیر آن. و اگر در اثنای نماز مسئله‌ای پیش بیاید که حکم آن را نمی‌داند، جایز است به یکی از دو طرفی که احتمال آن را می‌دهد عمل کند و نماز را به آخر برساند، ولی پس از نماز باید مسأله را بپرسد و اگر آنچه عمل کرده موجب بطلان نمازش شده باشد، نماز را دوباره بخواند.
اگر نماز ظهر و عصر را پس و پیش بخوانیم و به اشتباه نماز عصر را اول ادا کنیم، حکم چیست؟
اگر بر اثر اشتباه یا غفلت نماز عصر را مقدّم داشته و بعد از تمام شدن نماز متوجه شدید، نماز شما صحیح است و باید نماز ظهر را بخوانید.
آیا می‌توان در نماز جماعت دو نماز که یکی قضا و دیگری ادا باشد را به یک نماز اقتدا کرد؟ مثلاً پیش نماز، چهار رکعت می‌خواند ولی من سه رکعت نماز قضا نیت می‌کنم و موقع قنوت، نمازم را فرادا کرده و زودتر از پیش‌نماز تمام می‌کنم و در رکعت سوم امام، نماز ادای چهار رکعتی را اقتدا می‎کنم.
اشکال ندارد، حتی اگر از اوّل نماز قصد مأموم همین باشد؛ البته احتیاط مستحب آن است که از ابتدای نماز چنین قصدی نداشته باشید.
کسی که فکر می کرده می تواند تا اتمام اذان صبح، سحری بخورد و تا اتمام نماز مغرب، باید صبر کند تا افطار کند؛ تکلیف روزه های گذشته اش چیست؟
فرد مذکور در فرض سؤال، اگر یقین دارد زمانی که مفطر انجام داده، طلوع فجر (نه صرف اذان) محقق شده بوده باید روزه ها را قضا کند ولی کفاره ندارد؛ اما اگر یقین ندارد (شک دارد که طلوع فجر صادق شده بوده یا نه) روزه اش صحیح است.