پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری

موضوعات

پرسش و پاسخ

ارتباط با پایگاه PDF
کسی که در نمازها زیاد شک می‎کند به طوری که اکثر نمازهایش همراه شک است، آیا فقط باید نسبت به شک‌های زیاد، بی اعتنایی کند یا نسبت به هر شک جدیدی که در نماز پیش می آید، باید بی اعتنا باشد؟ مثلا کسی که بین رکعت ۳ و ۴ و تعداد سجده، زیاد شک می‎کند اگر این بار شک بین یک و دو برایش ایجاد شد هم بی توجهی کند؟
به طور کلی کسی که فقط در یک جزء نماز زیاد شک می‌کند، در همان مورد، حکم کثیر الشک را دارد و چنانچه در جزءهای دیگر نماز شک کند، باید مطابق وظیفه افراد معمولی عمل کند؛ مانند کسی که در انجام سجده زیاد شک می‌کند، اگر در به جا آوردن رکوع شک کند، باید به دستور آن شک، عمل کند.
این جانب در دوران جنینی، دوقلو بوده‌ام؛ من در شکم مادرم زنده مانده و دیگری مرده بود. وقتی به دنیا آمدم؛ آیا باید غسل مس میت برای من انجام می‌شد؟ با شواهد موجود، این غسل انجام نشده و اکنون من بیست و پنج سال سن دارم و تازه متوجه مطلب شدم. آیا نماز و روزه‌های من باطل است؟
البته در سن هفده سالگی با غسل ما فی‌الذمه آشنا شدم. از آن مدت همیشه این غسل را انجام داده‌ام؛ اما از نه سالگی تا هفده سالگی غسل ما فی‌الذّمه انجام نداده‌ام. حکم نماز و روزه‌های من چیست؟
در فرض سؤال که تماس شما با فرزند مرده، یقینی نیست، تکلیفی نداشته‌اید و نماز و روزه‌هایتان صحیح است.
پولی بابت خواندن نماز و گرفتن روزۀ شخص متوفی، دریافت شده، اما در وقت معیّن به جا آورده نشد و در مدت طولانی‌تری ادا شد. آیا استفاده از این پول اشکال دارد؟
اگر زمانِ مشخص شده به صورت شرطِ در ضمن عقد اجاره بوده، اجاره صحیح است و موجر، مالک اجرت می‌شود، ولی مستأجر خیار تخلف شرط دارد، که اگر فسخ کند، تمام اجرت المسمّی به مستأجر باید بر گردد و او حق اجرت المثل را دارد.
من سنجاب در خانه دارم، آیا ادرار و مدفوع سنجاب نجس است و موی سنجاب برای نماز مشکلی ندارد؟
سنجاب نجس نیست؛ ولی فضله و ادرار سنجاب نجس است. البته اگر موی سنجاب همراه بدن و یا لباس نمازگزار باشد، نماز صحیح است هرچند احتیاط اینست که همراه نمازگزار نباشد.
در قنوت آیا دست‌ها باید به هم چسبیده باشد؟ اگر از هم فاصله داشته باشد، آیا نماز باطل است؟
به هر طریقی که باشد، نماز باطل نیست.
به طور کلی در قنوت مستحب است نمازگزار کف دست‌ها را رو به آسمان قرار دهد و به قصد رجاء، انگشتان دست‌ها را به جز انگشت ابهام، به هم بچسباند و هر دو کف دست‌ها را پهلوی هم متصل به هم قرار دهد و نگاهش هنگام قنوت به کف دست‌هایش باشد.
فردی در ماه رمضان از استرالیا می خواهد به سمت ایران بیاید و نزدیک ترین توقف او در قطر می‌باشد. وقتی بعداز نماز ظهر از استرالیا پرواز می کنند به چه نحوی باید روزه خود را افطار کنند؟ چون از آسمان کشور های مختلف عبور می کنند و افق ها و ساعات دائم در حال تغییر هست. با این فرض که در آسمان، نمی‌تواند افق را تشخیص دهد، وظیفه نماز و روزه اش چیست؟
فرد مذکور در هر زمانی از مسیر که یقین به تحقق مغرب پیدا کند، می تواند افطار کند و نماز بخواند و اگر بعد از آن دوباره خورشید را ببیند، امساک لازم نیست و روزه صحیح است و نمازی هم که خوانده کافی است.
در مورد استحاضه قلیله، در هر حال در فاصله بعد از وضو گرفتن تا آغاز نماز، حدود دو دقیقه‌ای طول می‌کشد (تا لباس خود را مرتب کند و سر سجاده برسد). در این مدت هم خون خارج می‌شود و برای یک دختر (مجرد) هم امکان ممانعت از خروج خون نیست. آیا برای نماز خواندن در این حالت مشکلی ایجاد می‌شود؟
چنان چه برای او ضرر نداشته باشد، باید به وسیله پنبه از بیرون آمدن خون جلوگیری کند و اگر کوتاهی کند و خون بیرون آید، باید دوباره وضو بگیرد؛ اما اگر در اثر زیاد بودن خون ـ بدون کوتاهی ـ خون بیرون آید، مانعی ندارد و مقدار زمانی که صرف مقدمات نماز می‌شود، اشکال ندارد.
در نماز جمعه، مراد از این که مأموم باید فایدۀ خطبه را درک کند چیست؟ اگر امام بخواهد که در طول نیم ساعت چند جمله را تبیین کند، آیا می‌توان در حدی که این چند جمله را متوجه شویم به سخنان امام جمعه توجه داشته باشیم و به کاری دیگر بپردازیم؟
اگر مشغول به صحبت با کسی شویم و حواس خودمان از فایدۀ خطبه پرت نشود؛ اما مخاطب ما ممکن است مراد امام را متوجه نشود، اشکال دارد؟
احتیاط مستحب است که سکوت کنند و بین خطبه سخن نگویند؛ اگرچه اقوا آن است که سخن گفتن کراهت دارد؛ اما اگر حرف زدن موجب ترک گوش کردن و از بین رفتن فایده خطبه شود، ترک آن لازم است. در هر صورت ضرری به صحت نماز جمعه نمی‌زند و نیز نماز جمعه کفایت از نماز ظهر می کند.
اگر شخصی دندانش را بکشد و خون ریزی آن تا روز بعد ادامه داشته باشد:
1. نماز خواندنش چه حکمی دارد؟
2. بلعیدن خونابه چه حکمی دارد؟
ج1) تطهیر داخل دهان برای نماز، لازم نیست و اگر لب ها نجس شده، شستن ظاهر آن کافی است.
ج2) اگر در آب دهان، مستهلک نشده باشد؛ بلعیدن آن جائز نیست.
در نماز مغرب، سهواً برای رکعت چهارم، ایستاده و تسبیحات اربعه را خواندم و متوجه شدم باید سه رکعت می‎خواندم. در این موقع تکلیف چیست؟
در فرض سؤال، باید بنشینید و تشهد و سلام را بگویید و نمازتان صحیح است. البته احتیاط مستحب آن است که بعد از سلام نماز دو سجده سهو به جا آورید.
هرگاه مسافر در محلّی توقّف کند ولی نمی داند مدّت توقّف او چند روز است، باید نماز را شکسته بخواند؛ امّا بعد از گذشتن سی روز باید نماز را تمام بخواند، اگر چه مقدار کمی بعد از آن در آنجا بماند. حال اگر یک ماه از ماههای قمری بماند که کمتر از سی روز باشد نیز کافی است؟
اگر ابتدای تردید، روز اول ماه قمری باشد و ماه 29 روز باشد، باید تا روز بیست‌ونهم نماز را قصر بخواند و در روز سی‌ام (اول ماه بعد) بنابر احتیاط واجب، بین قصر و تمام جمع کند و از روز سی‌ و یکم تمام بخواند.
در صورتی که شخصی در غیر وطن، وظیفه‌اش جمع بین نماز قصر و تمام است آیا می‌توانم به یکی از نمازهای قصر یا تمام او اقتدا کنم؟
اگر طبق نظر مرجع تقلید شما وظیفه او جمع بین قصر و تمام است، اقتدا به یکی از دو نماز او صحیح نیست؛ اما اگر طبق نظر مرجع تقلید شما وظیفه او خصوص قصر یا خصوص تمام است، می‌توانید به همان نمازی که طبق نظر مرجع تقلید شما است، اقتدا کنید.
اگر نماز و روزه قضا پدر بیش از مقداری است که وصیّت کرده است، پسر بزرگتر چه وظیفه ای دارد؟
اگر وصیت کرده تا برای او اجیر بگیرند، به همان مقداری که وصیت نموده است را از ثلث او بر می دارند و بقیه نمازها، بر عهده پسر بزرگ می باشد و اگر صرفا اطلاع رسانی نموده است، بر پسر بزرگ او واجب است به مقداری که یقین دارد نماز از پدر فوت شده است را قضا کند.
1) در رساله آموزشی رهبر معظّم انقلاب آمده:
اعمال افرادی که تقلید نمی‌کنند، یا تقلید صحیح ندارند، در صورتی محکوم به صحّت است که:
الف. موافق احتیاط باشد.
ب. یا مطابق واقع باشد.
ج. یا مطابق با نظر مجتهدی باشد که وظیفه دارند از او تقلید کنند.
سؤال: منظور از مطابق با واقع بودن چیست؟ و آن را چگونه می توان تشخیص داد؟
2) در همین رساله در جواز عدول به غیر أعلم نوشته:
مواردی که عدول به غیر أعلم جایز است:
الف. ...
ب. در مسائلی که فتوای غیر أعلم، مخالف فتوای أعلم نباشد.
سؤال: منظور از مخالف نبودن چیست؟
ج1) مراد از مطابق واقع بودن، یعنی یقین یا اطمینان پیدا کند که عمل او همانی است که در واقع شارع مقدّس از او خواسته است. (مانند احکام مسلّم و یقینی؛ مثلاََ دو رکعت بودن نماز صبح، وجوب روزه ماه رمضان، و مانند آن)؛ و تشخیص آن از هر راهی است که برای مکلف اطمینان آور باشد.
ج2) منظور از مخالف نبودنِ فتوای مرجع أعلم و غیر أعلم، یکی بودن فتوای هر دو مجتهد است، که مکلف به نیت تقلید غیر أعلم به آن عمل کند.
1- کسی که با تیمم یا وضو یا غسل جبیره ای نماز می خواند، آیا می تواند برای نماز میت اجیر شود؟
2- اگر در زمان قبول آن، قادر بوده و بعدا عاجز شده است وظیفه اش چیست؟ آیا حتما باید صبر کند تا قادر شود؟
ج1) بنا بر احتیاط واجب اجیر شدن کسی که با تیمم یا وضو وغسل جبیره نماز می خواند جایز نیست و آنچه به عهده میت است ساقط نمی شود.
ج2) اگر در زمانی که قادر بوده اجیر شده است بنا بر احتیاط باید صبر کند تا قادر شود. البته اگر اجاره محدود به زمان خاص باشد و تا فرا رسیدن زمان، خوب نشود، اجاره منفسخ می شود.