همه
احکام بانوان
احکام سفر
احکام محتضر و اموات
احکام پزشکی
ازدواج و زناشویی
اعتکاف
اماکن مذهبی
امر به معروف و نهی از منکر
اموال پیدا شده و مجهول المالک، مظالم
تکلیف و تقلید
جهاد و دفاع
حج و عمره
حقوق
خمس
خوردنی ها و آشامیدنیها
روزه
زکات
شکار و ذبح حیوانات
صدقات و تبرعات
طلاق و عده
طهارت و نجاست
غصب
قوانین و مقررات و اموال بیت المال
مسائل فرهنگی و اجتماعی
مسائل قضایی
معاملات و شغلها
نذر، قسم و عهد
نماز
نگاه، پوشش و معاشرت
ورزش، مسابقات و تفریحات
وصیت و ارث
وضو، غسل و تیمم
وقف، مساجد و قبرستان
ولایت فقیه
گناهان
موضوعات
پرسش و پاسخ
ارتباط با پایگاه PDFآیا بر من واجب است که هر شب به پدر و مادرم بگویم تا برای نماز صبح، بیدارم کنند؟
در فرض سؤال، گفتن واجب نیست؛ ولی نباید به نحوی عمل کنید که سهل انگاری در امر نماز، محسوب شود.
کسی حین نماز یادش بیاید که اذان و اقامه را نگفته است، آیا نماز باطل است؟ آیا می توان بعد از نماز اذان و اقامه را گفت؟
نماز در فرض سؤال باطل نیست و بعد از اتمام نماز، دستور شرعی بر گفتن اذان و اقامه وارد نشده است؛ ولی اگر در رکعت اول پیش از آن که به اندازه رکوع خم شود یادش بیاید که اذان یا اقامه را فراموش کرده، چنانچه وقت نماز وسعت دارد مستحب است برای گفتن آنها نماز را بشکند.
اگر پدر یا مادر که نمی توانسته قضای نماز را - هر چند با عمل به وظیفه نماز معذور مثل نماز نشسته یا خوابیده - انجام دهد و در همان حال ناتوانی فوت کند، آیا قضای نماز آنها بر پسر بزرگتر واجب است؟
قضای نماز پدر و بنا بر احتیاط واجب قضای نماز مادر ولو در فرض سؤال بر عهده پسر بزرگتر است؛ البته باید توجه داشت که نماز در هیج حالی از مکلف ساقط نمی شود و باید هر طور که برای او ممکن است نماز را بخواند مگر در صورتی که در کل وقت نماز، بدون اختیار خودش بیهوش باشد که در این صورت نماز از او و از پسر بزگش ساقط می شود.
در موقع سحر و بدون اطلاع از اذان صبح، قرص خوردن چه حکمی دارد؟
بطور کلی خوردن قرص از مبطلات روزه است؛ منتها اگر کسی در سحر ماه رمضان بدون اینکه تحقیق کند صبح شده یا نه، کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد و سپس معلوم شود که آن هنگام صبح بوده است، باید قضای آن روز را بگیرد ولی اگر با تحقیق و علم به اینکه صبح نشده، قرص خورده باشد و بعد معلوم شود که صبح بوده است، قضای آن روز بر او واجب نیست.
کسی که از خواندن قرائت نماز، عاجز است، آیا واجب است که نمازش را به جماعت بخواند؟
موارد مختلف است؛ کسی که به هیچ وجه نمی تواند قرائت صحیح را یاد بگیرد، باید به هر صورت که می تواند بخواند و احتیاط مستحب آن است که نماز را به جماعت بخواند. اما کسی که حمد و سوره یا چیزهای دیگر نماز را به خوبی نمی داند و می تواند یاد بگیرد، چنانچه وقت نماز وسعت دارد باید یاد بگیرد و اگر وقت تنگ است، در صورت امکان بنا بر احتیاط واجب باید نمازش را به جماعت بخواند.
کسی که قصد اعتکاف داشته و در محل اعتکاف و مسجد حضور دارد، اما هنگام اذان صبح، نیّت اعتکاف را فراموش می کند، آیا میتواند بعد از اذان صبح نیّت کند؟
در فرض مذکور همین که قبل از اذان صبح به قصد اعتکاف به مسجد رفته، کافی است.
زن و شوهری که مهمان باشند و از رفتن به حمام جهت غسل جنابت خجالت بکشند، تکلیفشان چیست؟ آیا می توانند برای نماز تیمم کنند؟
در انجام تکلیف شرعی، حیا معنی ندارد و عذر شرعی برای ترک غسل واجب محسوب نمی شود. بله اگر وقت برای غسل نباشد تیمم اشکال ندارد، هرچند عمداً غسل را به تأخیر بیندازند که وقت تنگ شود. البته در اینصورت مرتکب گناه شده اند، ولی نماز با تیمم در تنگی وقت صحیح است؛ اگر چه احتیاط مستحب آن است که قضای آن نماز را بخواند.
اگر هنگام نماز، بچه مهر را بردارد، تکلیف چیست؟ بدون مهر نماز بخوانم یا نماز را بشکنم؟
موارد مختلف است.
اگر امکان تهیه چیزی که سجده بر آن صحیح است باشد مثل این که خاک یا سنگ یا... در دسترس او است، لازم است بردارد و سجده را انجام دهد؛ ولی اگر امکان تهیه چیزی که سجده بر آن صحیح است نباشد:
1- چنانچه وقت نماز وسعت داشته باشد. باید نماز را رها کرده و بعد از تهیه آنچه سجده بر آن صحیح است، دوباره نماز بخواند.
2- چنانچه وقت نماز تنگ باشد. اگر لباس او از جنس پنبه یا کتان است یا چیزی از جنس پنبه و کتان دارد باید بر آن سجده کند، و احتیاط (واجب) آن است که تا سجده بر لباسی که از پنبه و کتان، ممکن است بر غیر آن یعنی غیر لباسی که از این جنس باشد سجده نکند و اگر ندارد بنابر احتیاط واجب بر پشت دست خود سجده کند.
اگر امکان تهیه چیزی که سجده بر آن صحیح است باشد مثل این که خاک یا سنگ یا... در دسترس او است، لازم است بردارد و سجده را انجام دهد؛ ولی اگر امکان تهیه چیزی که سجده بر آن صحیح است نباشد:
1- چنانچه وقت نماز وسعت داشته باشد. باید نماز را رها کرده و بعد از تهیه آنچه سجده بر آن صحیح است، دوباره نماز بخواند.
2- چنانچه وقت نماز تنگ باشد. اگر لباس او از جنس پنبه یا کتان است یا چیزی از جنس پنبه و کتان دارد باید بر آن سجده کند، و احتیاط (واجب) آن است که تا سجده بر لباسی که از پنبه و کتان، ممکن است بر غیر آن یعنی غیر لباسی که از این جنس باشد سجده نکند و اگر ندارد بنابر احتیاط واجب بر پشت دست خود سجده کند.
خانمی که استحاضه کثیره دارد، آیا برای غسل می تواند غسلش را نزدیک غروب انجام دهد تا با آن غسل هم نماز ظهر و عصر را بخواند هم نماز مغرب و عشاء را؟
مستحاضه کثیره باید یک غسل برای نماز صبح و یک غسل برای نماز ظهر و عصر و یک غسل برای نماز مغرب و عشاء انجام دهد؛ بنا بر این اکتفا به یک غسل ولو در فرض سؤال جایز نیست.
کسی که به خاطر تنگی وقت برای نماز تیمم کرده آیا در حال نماز میتواند قرآن را مسّ کند و آیا این تیمّم، برای کارهایی که بعد از نماز، نیاز به وضو یا غسل دارند، کافی است؟
در مورد تیمم به خاطر تنگی وقت، سایر غایات را انجام ندهد و ترتیب همه آثار شرعی غسل بر تیمّم بدل از غسل در این مورد، مانند آن چه در سؤال آمده، جایز نیست.
در مسأله قصد اقامت ده روز در مسافرت، که فقها فرمودهاند: "اگر یک نماز چهار رکعتی بخواند، دیگر نمیتواند نماز شکسته بخواند، هر چند از قصد ده روز برگردد"؛ در این مسأله اگر نماز چهار رکعتی شخص، قضا شود؛ آیا در حکم همان خواندن نماز است، تا بقیه نمازهایش تمام باشد یا خیر؟
تا وقتی که نماز چهار رکعتیِ ادائی نخوانده (اگر چه وقت آن رسیده و نخوانده)، قصد ده روز محقق نمیشود و اگر در این حال از قصدش برگردد، نمازش در آن جا شکسته است.
کسی که با درخواست یا رضایت خودش برای عمل جراحی، بیهوش شده است و برای یک یا چند نماز در بیهوشی بوده، آیا قضای نمازها بر او واجب است؟
اگر مکلف در تمام وقت نماز بیهوش باشد، قضای آن واجب نیست؛ مگر این که بیهوشی به اختیار خودش بوده باشد که بنابر احتیاط واجب باید نماز را قضا کند.
اگر ندانیم کدام یک از دو لباس، نجس است، آیا میتوان در هر دو لباس نماز خواند؟ یا باید از هر دو اجتناب کرد؟
کسی که دو لباس دارد، اگر بداند یکی از آن ها نجس است؛ باید با هر دو لباس نماز بخواند. مثلاً اگر می خواهد نماز ظهر و عصر بخواند، باید با هر کدام، یک نماز ظهر و یک نماز عصر بخواند؛ ولی اگر وقت تنگ است؛ باید نماز را به دستوری که برای برهنگان گفته شده، به جا آورد و به احتیاط واجب آن نماز را با لباس پاک قضا نماید.
شخصی تمام صورتش سوخته است و جایی برای شستن ندارد و آب هم ضرر دارد و وضوی جبیره و تیمم هم نمیتواند انجام دهد؛ برای نماز چه کار کند؟
بنابر احتیاط نماز را در وقت با وضوی ناقص بخواند و بعداً قضا کند.
هنگام اذان مغرب و افطار، نماز خواندن مقدم است یا افطاری خوردن؟
مستحب است روزه دار نماز مغرب را قبل از افطار کردن بخواند، ولی اگر کسی منتظر اوست یا میل زیادی به غذا دارد که نمیتواند با حضور قلب نماز بخواند، بهتر است اول افطار کند؛ ولی تا ممکن است نماز را در وقت فضیلت آن به جا آورد.