پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری

موضوعات

پرسش و پاسخ

ارتباط با پایگاه PDF
بنده منزلی را برای اسکان خود خریدم؛ ولیکن هیچ وقت در آن مستقر نشدم. ولی از اجاره آن جهت کمک به زندگی استفاده می‎کردم. اکنون این منزل را برای تبدیل به أحسن فروختم. و الآن پول آن نزد من موجود است. با توجه به کنار گذاشتن پول برای انجام حج، عملاً نمی‌توانم منزل بهتری را تهیه کنم. چه بسا همان منزل سابق را هم نمی‎توانم دوباره بخرم. در این صورت آیا بنده مستطیع هستم؟
شئون عرفی اشخاص با هم متفاوت است. کسی که داشتن مسکن شخصی از ضروریات زندگی او می‌باشد و یا عرفاً مناسب با شأن او است و یا سکونت در منزل استیجاری یا عاریه‌ای و یا وقفی برای او حرج و مشقت دارد و یا موجب وهن او می‌شود، برای تحقق استطاعت، داشتن خانه ملکی شرط است.
دختر مجردی که پدرش مانع مسجد رفتن و شرکت در نماز جماعت و جلسه قرآن می‌شود‌‌. آیا می تواند بدون اجازه پدرش به مسجد و جلسات قرآن و دعا برود؟
اطاعت واجب نیست؛ ولی اذیت نمودن پدر و مادر با کارهایی همچون اظهار انزجار و راندن و طرد کردن آنها جائز نیست.
فردی جنُب می‌شود ولی به آب دسترسی ندارد و تیمم می‌کند؛ سپس می خوابد و هنگامی که از خواب بیدار می شود، می خواهد نماز بخواند، اما هنوز به آب کافی برای غسل دسترسی ندارد. آیا وظیفه او تیمم مجدد است یا وضو؟
کسی که تیمم بدل از غسل کرده، اگر حدث اصغر از او سر بزند، مثلاً بول کند یا بخوابد، تا زمانی که عذر شرعی مجوّز تیمم بر طرف نشده است، بنا بر احتیاط واجب باید برای اعمال مشروط به طهارت، بار دیگر تیمم بدل از غسل نماید و وضو هم بگیرد.
اگر قسمتی از صورت، زخم بسیار کوچکی بردارد و مقدار بسیار کمی خون بیرون بیاید و آن را با دستمال کاغذی پاک کنیم و خون کاملا از بین رفته باشد سپس مدتی بگذرد، آیا می‌توانیم وضو گرفته و نماز بخوانیم؟
صِرف پاک کردن با دستمال موجب پاکی محل نجس نمی‌گردد، بله اگر هنگام وضو دوبار صورت با آب شسته شود، بار اول برای تطهیر محل نجس و بار دوم برای وضو محسوب می‌شود و وضو هم صحیح است. البته آبی که در نوبت اول شستن از محل نجس جدا می شود، پاک نیست.
شخصی که وظیفه او نماز در حالت نشسته است و می‌تواند سجده معمولی انجام دهد، آیا میان نشستن روی صندلی و زمین مخیر است؟ یا اینکه تا زمانی که می‌تواند روی زمین بنشیند نباید روی صندلی بنشیند؟
در جلوس مخیر است ولی سجده را باید روی زمین انجام دهد.
آیا در رکعت سوم به جای تسبیحات اربعه به قصد خواندن سوره حمد، «بسم الله الرحمن الرحیم» را باید بلند یا آهسته بگوید؟ آیا حکم در نماز فرادی و جماعت یکسان است؟
در رکعت سوم و چهارم، باید تسبیحات یا حمد را آهسته بخواند و در صورتی‌ که حمد را می‌خواند، بنا بر احتیاط واجب باید «بسم الله» را هم آهسته بگوید.
آیا محل تحصیل، حکم وطن را دارد؟
دانشجو و دانش آموزی که برای تحصیل علم به سفر میرود تا به این وسیله در آینده شغلی را اختیار کند، بنابر احتیاط واجب باید در سفر تحصیلی نماز را هم تمام و هم قصر بخواند و روزه را بگیرد و بعداً نیز قضا کند. البته اگر دانشجو به گونه ای در محل تحصیل سکونت دارد که در مدت اقامت، او را مسافر محسوب نمی کنند مثلا می خواهد یکی دو سال بماند، نمازش تمام است.
حکم رفتن به کلاس تار و سه تار و دف و غیره چیست؟
آن دسته از آلات موسیقی که عرفاً از آلات مشترک بوده و قابل استفاده برای موسیقی حلال می باشد، استفاده از آن به قصد منفعت حلال فی نفسه جایز است؛ ولی استفاده از آلاتی که عرفاً از آلات مخصوص لهو (موسیقی حرام) محسوب شود، مطلقاً جایز نیست. در هر صورت استفاده از آلات موسیقی ـ و لو مشترک ـ برای نواختن موسیقی لهوی و مُضِلّ عن سبیل الله* جایز نیست.
توجه داشته باشید ترویج موسیقی ـ هرچند موسیقی حلال باشد ـ با اهداف عالیه نظام مقدس جمهوری اسلامی سازگار نیست؛ و بهتر است جوانان عزیز، وقت با ارزش خود را صَرف یادگیری علوم و فنون لازم و مفید نموده و اوقات فراغت خود را با ورزش و تفریحات سالم، پر نمایند.
------------------------
*یعنی به سبب ویژگی هایی که دارد، انسان را از خداوند متعال و معنویات و فضائل اخلاقی دور نموده و به سمت بی بند و باری، بیهودگی و گناه سوق دهد.
بنده جایی دیده بودم که بعد از نذر کردن می توان آن را تغییر داد؛ به همین دلیل فکر می کردم که نذر قابل تغییر است. بعد با همین تفکر نذر کردم که مثلاً روزی هزار مرتبه صلوات بفرستم و صیغه نذر را هم خواندم و فکر می کردم هر وقت بخواهم می توانم آن را کم کنم یا منصرف شوم. حال متوجه شده ام که نذر قابل تغییر نیست. در فرض مذکور آیا تا پایان عمر باید هر روز هزار صلوات بفرستم؟ آیا راهی برای باطل کردن نذر وجود ندارد؟
در فرض سؤال چنانچه صیغه شرعی نذر خوانده شده و سایر شرایط معتبر در آن نیز تحقق یافته است، اگر تخلف از نذر عمدی نباشد نسبت به گذشته کفاره ندارد، ولی نسبت به آینده باید طبق نذر عمل کنید و اگر عمداً تخلّف کنید، مرتکب حرام شده و با دادن کفاره، نذر منحل می شود.
اگر کسی به صورت شرعی نذر کرده باشد زیارت عاشورا بخواند، آیا باید با صد لعن و صد سلام بخواند یا بدون آن نیز کافی است؟ همچنین آیا خواندن نماز زیارت عاشورا و دعای علقمه در فرض فوق واجب است؟
اگر صیغه نذر شرعی را خوانده باشد، باید طبق نذر خود و آنچه در نیت داشته است، عمل نماید ولی اگر صیغه نذر شرعی را نخوانده باشد، در عمل به آن وظیفه‌ای ندارد و اختیار با خودش است.
-------------------------
* صیغه نذر عبارت است از «لله علی أن افعل کذا...» و می تواند ترجمه آن را بگوید که عبارت است از «برای خدا بر من است که فلان کار را انجام بدهم». و اگر بگوید: "برای خدا نذر می کنم فلان کار را انجام دهم" بنابر احتیاط واجب باید به آن عمل کند.
کسی که در نماز همیشه بین سه و چهار رکعت شک می‌کند و همیشه بعد از کمی فکر، گمانش به یک طرف می‌رود و مطابق گمان عمل می‌کند؛ با توجه به این که کثیر الشک است، باید از این به بعد چه کند و حکم نمازهایی که به این صورت خوانده، چیست؟
نمازهای گذشته صحیح است و از این به بعد هم طبق گمان خود عمل کند.
مسافری که سفرش را به حد مسافت شرعی، وابسته به امر دیگری کند، مثل کسی که از شهر بیرون می‌رود و مثلاً قصدش این است که اگر رفیق پیدا کند، سفر هشت فرسخی برود، نماز چه حکمی دارد؟
باید نمازش را تمام بخواند، مگر این که بداند آن امر محقق می شود، مثل این که می داند رفیق برای سفر پیدا می شود که در این صورت اگر از حد ترخص بگذرد، نمازش شکسته است.
شخصی به گمان این که امام در تشهد رکعت آخر است، اقتدا می کند و می نشیند، تا به ثواب جماعت برسد؛ ولی متوجه می شود که امام در تشهد رکعت دوم بوده؛ آیا می تواند نماز را به جماعت با امام ادامه دهد؟
احتیاط واجب آن است که نمازش را به فرادا ادامه دهد.
مالک یک قطعه زمین، چهارصد متر از زمینش را برای مسجد، وقف کرد.
با این که دو تا مسجد در این روستا (شهر کوچک) وجود دارد و جای مشخص برای آموزش احکام دین، وجود ندارد؛ و به وجود چنین جایی نیاز است:
1. آیا تبدیل ساختمان مسجد به ساختمانی برای آموزش معارف دینی، جائز است؟
2. آیا ساختن یک طبقۀ دیگر، غیر از مسجد (به اضافۀ مسجد) یا یک ساختمان دیگر نزدیک مسجد به عنوان مدرسۀ دینی، جائز است؟
ج1) اگر مالک، زمین را به عنوان وقف برای مسجد به متولی تحویل داده باشد یا خود واقف، به عنوان متولی سازنده مسجد عمل کرده باشد و یا با اجازۀ او به عنوان وقف مسجد در آن زمین نماز خوانده باشند؛ وقف مسجد محقق شده و تغییر و تبدیل آن جایز نیست.
ج2) ساختن مکان دیگر در همان زمین در کنار مسجد از پاسخ اول روشن شد؛ اما ساختن طبقات دیگر بستگی به نیت واقف در هنگام وقف و قبض دارد.
آیا دروغ گفتن یک امام جماعت، باعث از بین رفتن عدالت او می‌شود؟ یعنی اگر یک روحانی دروغی بگوید، می‌توان دیگر به او اقتدا نکرد؟
مجرّد کشف خلاف چیزی که امام جماعت گفته، دلیل بر دروغگویی او نیست، زیرا ممکن است گفته او از روی اشتباه یا خطا و یا توریه باشد، و سزاوار نیست انسان به مجرّد توهّم خروج امام جماعت از عدالت، خود را از برکات نماز جماعت محروم نماید و تا برای شخص احراز نشود که عمل آن امام جماعت که او آن را دروغگو می شمارد، با علم و اختیار و بدون مجوّز شرعی بوده، مجاز نیست که حکم به فسق او نماید.