پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری

موضوعات

پرسش و پاسخ

ارتباط با پایگاه PDF
آیا جاری کردن عقد ازدواج از طریق فضای مجازی (صوتی یا تصویری) جایز است؟
اگر صیغه عقد را طرف مقابل بشنود و عقد با موالات بین ایجاب و قبول و سایر شرایط ـ از جمله اذن ولی در ازدواج دختر باکره ـ خوانده شود، اشکال ندارد.
آیا ازدواج تایپی و به صورت تایپ کردن در فضای مجازی و یا از طریق پیامک، صحیح است؟
اجرای صیغه عقد بدون ابراز آن به صورت لفظی و تکلّم، برای صحت عقد ازدواج، کفایت نمی‎کند.
در گفتگوهای روزمره گاهی پیش می‌آید که حرف‌هایی می زنیم که نیّتمان دروغگویی نیست، مثلاً وقتی می خواهیم کسی را از کاری منصرف کنیم، می‌گوییم: "این کار را نکن و گرنه فلان کار را می کنم"، در صورتی که من قصد انجام فلان کار را ندارم و فقط می خواهم او را منصرف کنم؛ آیا این هم دروغ محسوب می شود؟
اگر به صورت حتمی خبر یا وعده بدهد که در صورت انجام یک کار از طرف مقابل، او هم فلان کار را انجام خواهد داد و حال آن که قصد انجام آن کار را نداشته باشد و یا بداند که انجام نخواهد داد، دروغ محسوب می‌شود.
اگر قسمتی از صورت، زخم بسیار کوچکی بردارد و مقدار بسیار کمی خون بیرون بیاید و آن را با دستمال کاغذی پاک کنیم و خون کاملا از بین رفته باشد سپس مدتی بگذرد، آیا می‌توانیم وضو گرفته و نماز بخوانیم؟
صِرف پاک کردن با دستمال موجب پاکی محل نجس نمی‌گردد، بله اگر هنگام وضو دوبار صورت با آب شسته شود، بار اول برای تطهیر محل نجس و بار دوم برای وضو محسوب می‌شود و وضو هم صحیح است. البته آبی که در نوبت اول شستن از محل نجس جدا می شود، پاک نیست.
فردی جنُب می‌شود ولی به آب دسترسی ندارد و تیمم می‌کند؛ سپس می خوابد و هنگامی که از خواب بیدار می شود، می خواهد نماز بخواند، اما هنوز به آب کافی برای غسل دسترسی ندارد. آیا وظیفه او تیمم مجدد است یا وضو؟
کسی که تیمم بدل از غسل کرده، اگر حدث اصغر از او سر بزند، مثلاً بول کند یا بخوابد، تا زمانی که عذر شرعی مجوّز تیمم بر طرف نشده است، بنا بر احتیاط واجب باید برای اعمال مشروط به طهارت، بار دیگر تیمم بدل از غسل نماید و وضو هم بگیرد.
به حساب بانکی شخصی، پولی واریز شده ولی صاحب حساب، نمی‎داند که به چه دلیل این پول واریز شده است. آیا می‌تواند فعل دیگران را حمل بر صحت نماید و در پول، تصرف کند؟
اگر حساب، شخصی است و فقط مبالغی که متعلق به خودش است در آن واریز می‎شود، مصرف کردن آن مانعی ندارد.
در شرکتی فعالیت می‌کنم، که در قالب عقود شرعی، ماهانه مبلغی سود، پرداخت می‌کند. یکی از دوستانم می‌خواهد وارد این شرکت شود ولی ریسک نمی‌کند و می‌ترسد. از این رو به بنده پیشنهاد داده است که اصل سرمایه او را ضمانت کنم و به او چک بدهم و در عوض او نیز بیست درصد سود ماهانه خود را به من بدهد:
1. اگر تضمین در خود قرارداد، ذکر شود، چه حکمی دارد؟
2. اگر تضمین در ضمن عقد خارج لازم، شرط شود، چه حکمی دارد؟
1و2) اگر تضمین در قالب عقد صلح باشد، اشکال ندارد.
آیا خانم می‌تواند درخواست شوهر را برای نزدیکی، بدون عذر شرعی رد، مشروط یا به تأخیر بیاندازد؟ اگر شوهر، یک روز در میان درخواست نزدیکی داشته باشد، وظیفه خانم چیست؟ اگر تمکین ننماید، حکمش چیست؟
به طور کلّی اطاعت زن از شوهر، در برابر استمتاعات متعارف درخواست شده از جانب شوهر، واجب است، و اگر زن بدون عذر شرعی تمکین نکند ناشزه محسوب می شود و حق نفقه ندارد.
در زمان کودکی چند بار از جیب پدرم مبالغی برداشتم؛ با توجه به سن کودکی و جهالت، از زشتی این عمل اطلاع نداشتم تا این که پدرم به رحمت خدا رفت؛ بعد از مدتی مادرم و سپس مادر بزرگ مادری ام (بعد از فوت مادرم) به رحمت خدا رفتند؛ آیا با توجه به این که مادرم قبل از فوت مادر بزرگم به رحمت خدا رفته و سؤال کردم که علاوه بر برادر و خواهرها باید وراث مادر را هم یعنی عمه و عموها که بعضاٌ عمو و عمه هم فوت شده‌اند و آنها هم کلی بچه دارند رضایت بطلبم؟ واقعاٌ این همه رضایت از عمه و عمو و اولاد آنها که فوت شده‌اند مشقت و سختی فراوان دارد و از طرفی باعث بی آبرویی من هم خواهد شد، تکلیف چیست؟
راه حل این مشکل منحصر در حلالیت طلبیدن نیست؛ بلکه می‌توانید مقدار یقینی مبالغی که از جیب پدر برداشته‌اید را محاسبه کنید و با محاسبه کاهش ارزش پول در این مدت، قیمت فعلی آن را به دست آورید و بر اساس قانون ارث این مبالغ را بین افراد تقسیم کنید؛ لازم نیست علت را بگویید، حتی می توانید به حساب آنها واریز کنید.
1. اگر مردی آستین کوتاه بپوشد و زنی به طور عمد اما نه از روی لذت، دست او را ببیند، چه حکمی دارد؟
2. آمپول زدن به دست مرد، توسط پرستار زن، چه حکمی دارد؟
ج1) به طور کلی، نگاه زن به دست‌های مرد تا جایی که معمولاً نمی‌پوشانند بدون قصد لذت و ریبه اشکال ندارد، اما بیش از آن مقدار جایز نیست.
ج2) اگر همراه با لمس دست نامحرم باشد جایز نیست، مگر در مورد اضطرار؛ اگر از دستکش استفاده کند، در صورتی که همراه با فشار دادن دست نباشد، اشکال ندارد.
1. مستطیع در حج به چه کسی گفته می شود؟
2. اگر مستطیع باشم، آیا خرید فیش حج تمتع از بازار آزاد بر من واجب است؟
ج1) استطاعت مشتمل بر چند امر است:
الف ـ استطاعت مالی
ب ـ استطاعت بدنی و جسمی
ج ـ استطاعت طریقی (باز بودن و ایمن بودن راه‌)
د ـ استطاعت زمانی
ضمناً استطاعت مالی مرکّب از چند امر است:
1. داشتن هزینه رفت و برگشت.
2. داشتن هزینه‌ زندگی خانواده در زمان سفر.
3. داشتن ضروریات زندگی و آنچه در زندگی بدان نیاز دارد.
4. بهره‌مندی از زندگی متعارف پس از بازگشت.
ج2) اگر برای خرید فیش حج به صورت آزاد و قانونی و بدون عسر و حرج، توانایی داشته باشید و شرایط دیگر استطاعت را نیز داشته باشید، مستطیع محسوب می‌شوید و حج بر شما واجب است و نباید منتظر ثبت نام به صورت عادی بمانید بلکه باید در اولین فرصت به حج مشرف شوید.
آیا در هنگام بازی می‌توان شرط کرد، اگر فلانی برنده شود، باید بقیه را مهمان کند؟
چنانچه با رضایت و به شکل دوستانه انجام شود، اشکال ندارد ولی اگر در بازی شرط شود که بازنده این کار را انجام دهد، جایز نیست.
1) پدر من جراح پلاستیک هستند و اکثراٌ خانم‌ها به ایشان مراجعه می‌کنند. آیا عمل زیبایی بینی یا عمل زیبایی شکم اگر بدون قصد لذت و با دستکش انجام شود، جایز و درآمد حاصل از این راه حلال است؟
2) آیا من به عنوان فرزند با رضایت پدرم می توانم از این درآمد استفاده کنم؟
3) اگر من در بازاریابی برای مطب پدرم، فعالیت داشته باشم و باعث افزایش درآمد ایشان شوم با توجه به توضیحات سؤال اول، آیا این فعالیت من (بازاریابی) درست است؟
ج1و2) اگر این کار مستلزم لمس و نظر حرام باشد، جایز نیست؛ مگر این که انجام عمل توسط ایشان ضرورت داشته باشد. نسبت به مقداری که کار حرام است، استحقاق اجرت ندارد، البته اگر مشتری رضایت به تصرف در مبلغی که می پردازد (حتی در فرضی که پزشک حق دریافت اجرت ندارد) داشته باشد، استفاده از مبلغ دریافت شده اشکال ندارد.
ج3) اگر کار شما ترویج کار حرام محسوب شود، جایز نیست.
بعضی از پیج های خرید و فروشِ لباس یا چادر در اینستاگرام هستند که مثلاً زیر بعضی از چادرها نوشته اند: "هرگونه کپی برداری و استفاده از عکس‎ها و طرح های چادر نماز از لحاظ شرعی و قانونی غیر مجاز است." حالا با توجه به این که من خودم خیاط هستم و با دیدن چادر متوجه الگوی آن می شوم آیا از لحاظ شرعی ایرادی دارد که برای خودم یا فامیل بدوزم؟
اگر قرائن و شواهد کافی وجود دارد که این گونه امور مجاز است، اشکال ندارد و گرنه بدون اجازه صاحبان طرح، بنا بر احتیاط خودداری کنید.
در دوران دانشجویی نذر کردم که اگر فلان عمل لغو را مرتکب شدم، مبلغ معینی صدقه بدهم و صیغه نذر را هم خواندم. این در حالی بود که با توجه به این که اگر این نذر را به پدرم می‌گفتم به احتمال زیاد راضی نبودند. اکنون که ایشان از دنیا رفته‌اند آیا عمل به آن نذر بر من واجب است؟
نذر فرزند مشروط به اذن پدر نیست و منع او هم تأثیری ندارد، بنابر این اگر صیغه نذر با شرایط آن خوانده شده باشد، عمل به آن واجب است.