پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری

موضوعات

پرسش و پاسخ

ارتباط با پایگاه PDF
در شناخت موسیقی لهوی مُضلّ عن سبیل الله، آیا ملاک عرف جامعه است یا عرف شخصی؟
تشخیص موسیقی لهوی با عرف است. لکن گاهی علاوه بر تشخیص عرف (عرف عام)، تشخیص و احراز شخص مکلّف هم لازم است؛ یعنی در تطبیق مصداق خارجی با آن موضوع که عرف تشخیص داده، تشخیص با خود مکلّف است. لذا تا انسان موضوع (موسیقی لهوی مضل عن سبیل الله) را تشخیص ندهد و احراز نکند، حکم (حرمت) بر آن موضوع مترتّب نمی‌شود. اگر انسان می‌داند چنانچه این آواز خوانده بشود، شخص مستمع یا خواننده دچار گناه می‌شود، یا این که نوع مردم به گناه می‌افتند ولو مخاطب خاصی ممکن است مورد ضلال قرار نگیرد در این دو صورت شنیدن آن حرام است.
مقداری سهام بورسی از پول غیر مخمس به مبلغ ده تومان خریداری کردم؛ در سر سال خمسی ارزش آن بیست و سه تومان بود ولی نفروختم. اکنون که چند ماه از سال خمسی می گذرد، ارزشش به پانزده تومان کاهش یافته است؛ حال در صورت فروش این سهم، من باید خمس (13 تومان) سود محقق نشده سر سال خمسی رو بپردازم یا 5 تومان سود محقق شده فعلی رو؟
در صورتی که سهام در سر سال خمسی قابل فروش بوده، باید خمس ارزش آن در سر سال خمسی به علاوۀ کاهش ارزش پول (تورم آن) را بپردازید.
در گذشته پدرم بخشی از سهام بورس را تحت عنوان هدیه و جایزه برایم خریده که اکنون ارزش آنها افزایش یافته است. محاسبه خمس آنها چگونه است؟
سهام هایی که به شما هدیه شده، اگر به قصد تجارت نگهداری شده باشد، تا زمانی که فروخته نشده افزایش قیمت آن خمس ندارد ولی بعد از فروش، افزایش قیمت آن (با کسر مقدار تورم)، اگر تا سر سال خمسی صرف در مؤونه نشود، بنابر احتیاط واجب متعلق خمس است؛ اما سهام هایی که با پول هدیه یا جایزه خریداری شده، اگر به قصد تجارت نگهداری شده باشد، افزایش قیمتی که سر سال خمسی قابل وصول است، پس از کسر مقدار تورم، خمس دارد.
آیا در امر و نهی لسانی، استفاده از واژه ای که معنای امری و نهیی داشته باشد واجب است، یا صرف یک توصیه هم کافی است؟ مثلاً به جای این که بگوییم «نماز بخوان»، بگوییم «بهتر است نماز بخوانی»
اگر مکلف احتمال دهد که با موعظه و ارشاد و گفتار نرم، مقصود، حاصل می شود، همان واجب است و تعدّی از آن جائز نیست.
اگر در مجموعه‌ای دو مسجد، دقیقاً به هم چسبیده باشند، آیا در زمان اعتکاف، می‌توان از یک مسجد، خارج شد و به مسجد دیگر رفت؟
اگر عرفاً دو مسجد، محسوب می شوند رفتن به مسجد دیگر، بدون ضرورت عرفی یا شرعی، جائز نیست.
اگر فردی به اعتقاد اینکه آب ضرر دارد تیمم کند و بعد از نماز بفهمد که آب برایش ضرر نداشته است، نماز خوانده شده چه حکمی دارد؟
اگر کسی به تصور این‌که آب برای او ضرر دارد تیمّم کند و پیش از آن‌که با این تیمم نماز بخواند بفهمد که ضرر ندارد، تیمم او باطل است، و اگر بعد از آن‌که با این تمیم نماز خواند فهمید که آب ضرر نداشته است، بنا بر احتیاط واجب، باید وضو بگیرد یا غسل کند و نماز را اعاده یا قضا کند.
بنده معنی دقیق رقص را نمی‌دانم خواستم از شما بپرسم که هر نوع حرکتی مثل بشکن زدن با دست یا بردن بیل بالای سر و چرخ دادن آن و گردش خود که از قدیم بوده ـ به عنوان مسخره بازی ـ رقص است؟ یا حرکات دیگری برای خنداندن در خانواده یا برای خود که بدن یا دست به صورت منظم یا موزون بدون آهنگ و بدون قصد لهوی و گناه همچون موارد ذکر شده مشمول رقص می‌شود؟
رقص عبارت است از حرکاتی که بر اساس لعب و بازی به اندام می‌دهند. لذا اگر بر اساس لعب نباشد، بلکه بر اساس نظمِ دارای غایت و هدف باشد، رقص نیست؛ مثل اجرای کاتا در ورزش‌‌های رزمی که اگرچه زیباست، اما رقص نیست یا حرکات ژیمناستیک یا نرمش‌‌های زورخانه‌‌‌ای پس رقصی که مظهر لهو است، حرام است.
آیا نماز شفع قنوت ندارد؟
قنوت در نافله شفع بنابر اقوی مستحب است، و بهتر آن است که قنوت را در نماز شفع به قصد رجاء انجام دهد.
1. آیا ذکر طولانی رکوع فقط در نماز فرادی توصیه شده است؟
2. طولانی کردن ذکر رکوع توسط امام جماعت؛ تا ماموم به رکوع جماعت برسد؛ تا چه اندازه باید باشد؟
ج1) طولانی کردن ذکر رکوع مطلقا مستحب است؛ لکن در نماز جماعت رعایت أضعف مأمومین شود.
ج2) اگر امام در رکوع بفهمد کسی تازه رسیده و می خواهد اقتدا کند، مستحب است رکوع را دو برابر همیشه طول بدهد و بعد برخیزد.
اگر کسی مالی را که در مسجد جا مانده است را ببیند و آن را بردارد، اما پس از نگاه کردن، آن را سر جایش بگذارد، آیا حکم لقطه بر آن بار می شود و باید اعلان کند و ضامن است؟
اگر مال مذکور، جا مانده باشد (نه این که صاحبش آن را گم کرده باشد) حکم مجهول المالک را دارد که کسی حق برداشتن آن را ندارد، مگر این که در صورت برنداشتن، مال از بین برود و یا دزدیده شود که در این صورت می تواند آن را بردارد و در هر دو صورت اگر برداشت باید به صاحبش برساند، و اگر از پیدا کردن صاحبش مأیوس شد، باید آن را از طرف صاحبش به فقیر صدقه دهد، در غیر این صورت ضامن است.
بله اگر کسی مالش را گم کند و دیگری آن را بردارد، باید به وظیفه مال لقطه عمل کند.
آیا می توان نماز اول ماه را بعد از نماز صبح و قبل از طلوع آفتاب خواند؟ آیا می توان بعد از ظهر تا قبل از غروب آفتاب خواند؟
وقت نماز اول ماه، روز اول ماه قمری، از اول طلوع آفتاب تا غروب است.
آیا فردی می‌تواند به دیگری بگوید که تو به جای من نذر کن و در صورت برآورده شدن حاجتم، هر چه نذر کرده باشی، من ادا می‌کنم؟
اگر به دیگری وکالت در نذر داده باشد و وکیل هم صیغه نذر را بخواند، اشکال ندارد.
تجارت یا خرید و فروش کالا در مسجد، چه حکمی دارد؟
اشکال ندارد؛ هر چند مکروه است.
1- فروش سبزی همراه با گِل یا مرطوب کردن سبزی برای تازه ماندن و فروش آن با این حالت چه حکمی دارد؟
2- آیا فروش سبزی به صورت دسته‌ای یا به صورت پاک کرده، جایز است؟
ج1) اگر سبزی در معرض دید مشتری باشد و طوری نباشد که موجب فریب مشتری شود، فی نفسه اشکال ندارد.
ج2) اگر در محل فروش، متعارف باشد، اشکال ندارد.
با در نظر گرفتن تورم فعلی، آیا فروشنده می‌تواند اجناسی را که قبلاً خریده است، با قیمت جدید بفروشد؟
اگر در حدی نباشد که عرفاً اجحاف (ستم) در حق خریدار، محسوب شود و خلاف قوانین و مقررات مربوط نباشد، اشکال ندارد، ولی بهتر بلکه مستحب است فروشنده به مقداری از سود که مخارج او را تأمین می‌کند، اکتفا نماید.