پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری

موضوعات

پرسش و پاسخ

ارتباط با پایگاه PDF
از طریق تلقیح مصنوعی و با اسپرم شوهر و تخمک زن دیگر، فرزندی متولد شده است، چه احکامی دارد؟ موضوع محرم و نامحرم چگونه است؟
در فرض مذکور، که صاحب اسپرم، همسر صاحب رحم می باشد و فرزند متولد شده، فرزند شوهر این زن است، اگر پسر باشد به صاحب رحم محرم است، ولی چون صاحب رحم، صاحب تخمک نبوده، باید نسبت به احکام نسب، احتیاط را مراعات نماید.
و اگر فرزند دختر باشد، برادر، پدر، عمو و دایی صاحب رحم بنابر احتیاط واجب نه می تواند به عنوان محرم به او نگاه کند و نه با او ازدواج کند و همچنین داماد آینده آنها هم بنابر احتیاط واجب نمی تواند به عنوان مادرزن این خانم را محرم حساب کند و حق ازدواج با او را ندارد.
در صورتی که خانمی به علت عوارض مریضی ام اس، بنا به تشخیص کمیسیون پزشکان ناباروری، ناتوانی در تولید تخمک دارد و تنها راه درمان جهت بچه دار شدن، دریافت تخمک اهدایی از زن دیگر است که در محیط آزمایشگاه با اسپرم همسر ایشان تبدیل به جنین شده، سپس در رحم این خانم قرار گرفته و تبدیل به فرزند می شود؛ چنانچه فرزند متولد شده دختر باشد (ضمن این که این خانم به جهت مریضی امکان شیر دادن به نوزاد بعد تولد را ندارد) و از طرفی نمی‌خواهد کسی متوجه شود بچه به صورت مذکور متولد شده است، بفرمایید:
۱) وقتی دختر متولد شده به سن بلوغ رسید آیا به برادر مادرش (دایی) که تخمک به وی اهداء شده محرم است؟
۲_ وقتی دختر بزرگ شده و ازدواج کند، آیا همسر دختر (داماد) به مادر دختر (مادر زن) که تخمک به وی اهداء شده محرم است؟
ج1و2) اول این که در چنین عملی باید از مقدمات حرام مانند لمس و نظر پرهیز شود؛ ثانیاً در فرض مذکور که صاحب اسپرم، همسر صاحب رحم است، اگر فرزند متولد شده پسر باشد به این خانم، به عنوان فرزند شوهرش محرم است ولی چون صاحب رحم، صاحب تخمک نبوده است، چنانچه دختر باشد، بنا بر احتیاط واجب (این فرزند) به پدر و برادر این زن محرم نیست و نیز نمی‌تواند با آنها ازدواج کند. همچنین شوهر آینده این دختر (داماد) هم بنا بر احتیاط واجب به این خانم، محرم نیست.
آیا کفاره روزه مّیت سیده را می توان به فرزند فقیرش داد؟
با فرض این که در زمان پرداخت، فقیر باشد، مانع ندارد.
هنگام غذا دادن به سگ ولگرد مقدار کمی از رطوبت دهان سگ به بازویم برخورد کرد، رطوبت نجس مذکور چگونه تطهیر می شود؟
در فرض سؤال اگر یک مرتبه آب قلیل روی بازو بریزید و از آن جدا شود، پاک می گردد؛ البته در تطهیر با آب کر جدا شدن غساله لازم نیست.
1- کسی که حکم کفاره را نمی‌دانسته و سال قبل، پول کفاره را به فقیر داده و امسال متوجه شده است که حتماً باید طعام باشد، آیا باید مجدداً کفاره سال قبل را بپردازد؟
2- اگر در شهر خود فقیری را نشناسیم که بتوانیم یک ماه کفاره که همه‌اش نان است را به او بدهیم یا شرایط تهیه این همه نان را نداریم، آیا می‌شود به خیریه‌ای در یک استان دیگر پول را بدهیم تا برای فقرای آن شهر، نان تهیه کنند؟
ج1) اگر مبلغ مذکور به وکالت از صاحب پول در مورد کفاره، مصرف نشده است، باید مجدداً کفاره را پرداخت نماید.
ج2) اگر یقین دارید خیریه مذکور مبالغ دریافتی را به وکالت از طرف شما در مورد کفاره مد نظر شما، هزینه کرده و به دست فقیر می رسانند، اشکال ندارد.
شخص مستطیع التفاتی به استقرار حج واجب نداشته و بعد از مدتی نیز از استطاعت مالی خارج شده است، تکلیف چیست؟
اگر با وجود شرایط استطاعت، حتی در فرض مذکور حج بجا نیاورد، حج بر او مستقر شده و باید بعداً به هر نحو می تواند به حج برود.
اگر مقداری طلا به فردی قرض داده شود و می داند که قرض گیرنده هنگام عودت آن، به خاطر اجرت و مالیات، طلای نو و گران تر بر می گرداند، آیا اشکال دارد؟
اگر شرط کنند یا قرض مبنی بر این باشد که طلای نو برگرداند ربا و حرام است، در غیر این صورت اشکال ندارد؛ هر چند قرض دهنده بداند قرض گیرنده طلای نو بر می گرداند.
بعد از منقضی شدن مدت عقد موقت، عده شروع شد و روز بعد با همان مرد مجدداً عقد موقت، بدون دخول انجام شد. تکلیف عده چیست و از چه زمانی باید شروع و محاسبه کرد؟
اگر در ازدواج دوم دخولی صورت نگیرد، بعد از پایان عده ازدواج اول، (که از پایان مدت یا زمان بخشیده شدن باقیمانده مدت ازدواج اول شروع می شود) عقد با فرد دیگر اشکال ندارد و می توان ازدواج کرد.
سال های گذشته بعد از اذان صبح جنب شدم و خوف داشتم که اگر غسل کنم نتوانم روزه خود را ادامه دهم و تیمم کردم و چند روز روزه‌ گرفتم. آیا روزه ها صحیح بوده است؟
اگر جنابت غیر عمدی بوده، روزه آن روز صحیح می‌باشد و اگر فکر می‌کردید که آن تیمم برای صحت روزه‌های بعد از آن کافی بوده و جنب نیستید، قضا ندارد و در غیر این صورت روزه‌هایتان را باید قضا نمایید و در فرض سوال که جاهل به مسأله بوده‌اید، کفاره ندارد.
ضمناً اگر تا سال بعد قضای آن را نگرفته‌اید برای هر روز باید یک مد طعام (750 گرم نان، گندم و امثال آن) به عنوان کفاره تاخیر به فقیر بپردازید.
آیا در نماز مستحبی از جمله نافله ظهر و عصر مستحب است که قنوت بلند خوانده شود؟ در نماز واجب از جمله ظهر چگونه است؟
مستحب است که قنوت بلند و به صورت جهری خوانده شود و فرقی بین نماز جهری و اخفاتی نیست.
شخصی مغازه یا زمینی می خرد تا در آن کسب و کار یا زراعت کند، لذا نیت او کسب درآمد از طریق افزایش قیمت ملک نیست و این خرید ملک با پولی انجام شده که خمسش نیز پرداخت شده است، آیا با توجه به افزایش متداول قیمت املاک، هر سال به افزایش قیمت آن ملک خمس تعلق می گیرد؟
تا زمانی که مغازه و یا زمین را نفروخته، افزایش قیمت آن خمس ندارد و هر گاه آن را فروخت، افزایش قیمت آن پس از کسر مقدار تورم، جزء درآمد سال فروش است و چنانچه تا پایان آن سال خمسی، صرف زندگی نشود و باقی بماند، باید خمس آن را بپردازد.
آیا می توان بعد از نماز صبح، نماز قضا، نماز زیارت یا هر نماز دیگر خواند؟ شنیده شده که کراهت دارد و تا طلوع آفتاب بهتر است دعا و قران خوانده شود. آیا صحیح است؟
خواندن نماز قضا و نمازهای مستحبی بعد از نماز صبح، اشکال ندارد و کراهت آن ثابت نیست.
کتاب هایی که چند جلدی هستند ولی به صورت تکی هم می توان خریداری کرد، اگر با هم خریداری شوند در حالی که تنها به یکی از آنها نیاز داریم و در آینده جلد دیگر را می خوانیم، آیا خمس بر آن تعلق می گیرد؟
کتابهایی که تا پایان این سال خمسی مورد احتیاج عرفی شما باشد، مشمول خمس نیست و مازاد بر آن را که از درآمدتان خریده اید، سر سال خمسی، خمس دارد.
کسی که قبل از غروب پایان ماه رمضان مبلغ فطریه را جدا کرده و کنار گذاشته است. آیا تا زمان رؤیت هلال، می‌تواند در آن تصرف و هزینه کند؟
بنابر احتیاط واجب نباید برای خودش استفاده کند.
شخصی نذر کرده، بعد از رفع مشکل به فردی کمک مالی کند، در حالی که مشکل حل شده ولی فرد مورد نظر فوت شده است. تکلیف چیست؟ آیا باید مال را ورثه بدهد؟
اگر صیغه مخصوص نذر* را ـ که در رساله های عملیه ذکر شده ـ نخوانده است، عمل به آن واجب نیست و اختیار آن با خود او است؛ اما اگر نذر را با صیغه شرعی انجام داده، در فرض سؤال، باید مال مورد نظر را بنابر احتیاط واجب به ورثه او بدهد.
----------------------
* صیغه نذر عبارت است از «لله علیّ أن افعل کذا...» و می‌تواند ترجمه آن را بگوید که عبارت است از « برای خدا بر من است که فلان کار را انجام بدهم». و اگر بگوید: "برای خدا نذر می کنم فلان کار را انجام دهم" بنابر احتیاط واجب باید به آن عمل کند. اما با صرف عبارت "نذر می کنم"، نذر شرعی محقق نمی شود.