پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری

موضوعات

پرسش و پاسخ

ارتباط با پایگاه PDF
خرید و فروش کالایی که کاربرد مشترک حلال و حرام دارد، اگر فروشنده به قصد استفادۀ حلال، کالا را بفروشد و احتمال و یا اطمینان داشته باشد که خریدار کالا را در راه حرام هم مصرف می‌ کند، آیا معامله باطل است؟
اگر شیئی که دارای منافع حلال و حرام است، معامله شود و فروشنده ‌بداند که خریدار کالا را در حرام به کار می‌برد ولی قصد فروشنده از معامله استفاده حرام نباشد، اگر عرفاً کمک به عمل حرام محسوب شود یا وظیفه فروشنده نهی از منکر باشد، معامله حرام، اما صحیح است.
حکم شرعی نبش قبر، بعد از بیست و پنج سال فوت او جهت دو طبقه کردن آن در صورتی که هنوز استخوان های متوفی باقی است، چه حکمی دارد؟
اگر استخوان های میت تبدیل به خاک نشده است، نبش قبر جایز نیست.
۱. اگر در جایی باشیم و عده ای غیبت کنند و ما قادر به ترک آن مکان نباشیم و تذکّر به غیبت کننده بی احترامی و حمل بر بی ادبی تلقی شود، حکم چیست؟
۲. اگر صحبت از شخص سوّمی باشد که طرف مقابل آن شخص را ندیده و نمی شناسد، غیبت محسوب می شود؟
۳. اگر دو شخص در مورد شخص سومی صحبت کنند، که هر دو نفر به آن موضوع آگاهی دارند، (به عنوان مثال صحبت در مورد دروغ گویی شخصی که هر دو نفر به این موضوع آگاه هستند) آیا غیبت محسوب می شود؟
ج1) صرف تلقی بی احترامی در فرض سؤال مجوز ترک وظیفه شرعی نیست و باید ردّ غیبت انجام دهید، یعنی از غیبت شونده دفاع کنید؛ و در عین حال اگر شرایط نهی از منکر وجود دارد، با حفظ مراتب آن، نهی از منکر هم واجب است.
ج2) در صورتی که فرد را نمی شناسد و محصور بین چند نفر هم نیست، غیبت نیست.
ج3) اگر عیب پنهان محسوب نمی شود، حکم غیبت را ندارد، ولی ممکن است به دلیل دیگری مانند توهین، حرام باشد.
زنی که روزه قضا گرفته است و بعد از ظهر مستحاضه می شود و برای نماز مغرب و عشاء همان روز غسل نکند، آیا روزه صحیح است؟
در فرض سؤال، روزه آن روز صحیح است.
آیا برای اصلاح بین دو یا چند نفر می توان هر چقدر بخواهیم دروغ بگوییم تا آن ها را آشتی بدهیم؟ یا باید به حداقل دروغ اکتفا کنیم؟
به مقداری که برای اصلاح لازم است، اشکال ندارد و در صورتی که برای اصلاح، دروغ گفتن لازم نباشد، جایز نیست.
مبلغی به عنوان سرمایه، جهت انجام کار مشخص و با سود پیش بینی شده ای، توسط سرمایه گذار به عامل پرداخت گردیده است؛ متأسفانه به خاطر کلاه برداری از عامل، کار مزبور، انجام نگردیده است. سؤال این است که علاوه بر عودت اصل سرمایه که بر ذمه عامل است، آیا وی ملزم به پرداخت سود پیش بینی شده (از محل کار انجام نشده) نیز می باشد یا خیر؟
اگر عامل خلاف قرارداد عمل کرده و خسارتی وارد شده، مرتکب گناه شده است و ضامن جبران اصل سرمایه است، ولی نسبت به سود پیش بینی شده ضمانی ندارد، البته اگر در ضمن قرارداد، شرط شود که در صورت هر گونه خسارت یا عدم سود، عامل، از مال خودش جبران کند، شرط، صحیح و لازم الاجرا است.
در وقف خاص، بعد از فوت موقوف علیهم یا موقوف علیه، تکلیف مال وقف شده چه می شود؟
با فوت موقوف علیه یا موقوف علیهم اگر واقف زنده است، به ملک او برگشته و اگر زنده نیست به ورثۀ واقف در زمان فوتش می رسد؛ مگر اینکه واقف، وضعیت مال مزبور را برای بعد از فوت موقوف علیه نیز تعیین کرده باشد.
پدری که دیه فرزند صغیر خود را بخشیده است، (فردی فرزند ایشان را کتک زده و دست او بر اثر کتک سرخ شده است) آیا پدر، ضامن دیه و مدیون است؟
اگر بخشش بر اساس مصلحت فرزند بوده، صحیح است و ضمانی نیست و در غیر این صورت به کسی که دیه را به او بخشیده اید، اطلاع دهید که همچنان ضامن دیه است و آن بخشش شرعاً صحیح نبوده است؛ البته اگر بچه پس از بلوغ و رشد، با اختیار خودش دیه را ببخشد، از عهده شخص بدهکار ساقط می‌شود.
آیا ضایعات خرما مانند خرمای خشک و تُرشیده و ... که مصرف انسانی ندارد و برای دام استفاده می شود، مشمول زکات است؟
اگر به آن، خرما گفته شود و به حد نصاب برسد زکات دارد. البته زکات خرماهای کم ارزش از خود همان خرماها محاسبه می شود.
آیا در ثلثان شدن آب انگور شرط است که فقط با آتش باشد یا با تبخیر در آفتاب نیز همین حکم را دارد؟
اگر آب انگور با آتش یا آفتاب جوش بیاید و دو سوم آن بخار شود، خوردن آن حلال است.
اگر نمازگزار در ابتدای نماز که می‌خواهد نماز را شروع کند، تکبیر را آهسته بگوید، اشکالی ندارد؟
نماز گزار باید تکبیرة الاحرام را طوری بخواند که تلفظ به آن محسوب شود و نشانۀ آن این است که خودش بتواند آنچه را می‌خواند و بر زبان جاری می‌کند ـ اگر دچار سنگینی گوش یا سر و صدای محیط نیست ـ بشنود.
اگر مردی زنش را طلاق دهد، سپس رجوع کند، ولی مقاربت نکند و مجدداً طلاق دهد، آیا طلاق دوم رجعی است یا زن غیرمدخول بها محسوب می شود و عده ندارد و طلاق بائن می شود؟
در فرض سؤال، اگر طلاق از نوع خلع و مبارات نباشد، طلاق دوم رجعی محسوب می شود و فقط برای طلاق دوم باید عده نگه دارد.
برخی از اهل حق، قائل به الوهیت امام علی علیه السلام بوده و شیطان را خوب می‌دانند و اهل حلال و حرام و احیاناً شراب هستند؛ اما برخی دیگر قائل به الوهیت نبوده و به قرآن، پیامبر، نماز، روزه، زکات اعتقاد دارند. آیا ازدواج دختر شیعه با اهل حق صحیح است؟
در فرض مذکور، ازدواج با گروه اول جایز نیست؛ ولی ازدواج با گروه دوم اشکالی ندارد، هر چند مکروه است.
آیة الکرسی در نماز لیلة الدفن تا کجا باید خوانده شود؟
آیۀ اول کافی است، هرچند خواندن تا «هم فیها خالدون» مطابق احتیاط است.
آیا تخلی در کوچه بن بست حرام است؟
در کوچه های بن‌بست در صورتی که صاحبانش اجازه نداده باشند، تخلی حرام است.