پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری

موضوعات

پرسش و پاسخ

ارتباط با پایگاه PDF
آقایی یک واحد منزل مسکونی را برای همسرش صلح عُمری کرده و در قرارداد، هیچ گونه قید و شرطی ذکر نشده است. آیا این زن، الآن (در زمان زنده بودن زوج) و همچنین بعد از وفات زوج، حق اجاره دادن آن واحد منزل مسکونی را ‎دارد؟
زن در فرض سؤال به جهت عقد صلح، مالک منافع خانه شده و می تواند منافع را اجاره دهد.
اگر نوجوانی که تازه به سنّ تکلیف رسیده، در ماه رمضان استمنا کند، چه وظیفه‌ای دارد؟
استمنا از گناهان بزرگ است و باید توبه و استغفار کرد و در صورتی که عمل مذکور در حال روزه باشد و می‌دانسته که استمنا روزه را باطل می‌کند، قضا و کفاره عمد* واجب است و اگر نمی‌دانسته مبطل است، ولی می‌دانسته که حرام است، علاوه بر قضا، بنابر احتیاط واجب کفاره عمد نیز باید بدهد.
در مورد روزه‌های بعد از آن، اگر اصلا نمی‌دانست جنابت چیست، روزۀ او صحیح است.
و اگر جنابت را می‌دانست و شک داشت بقاء بر جنابت روزه را باطل می‌­کند یا نه و در حال جنابت روزه گرفته، بنابر احتیاط واجب روزه‌­اش باطل است؛ و باید روزه را گرفته و قضای آن­ را نیز به ­جا آورد. ولی اگر یقین داشت که بقای بر جنابت، روزه را باطل نمی­‌کند و بر این اساس روزه گرفت، روزه‌­اش صحیح است، هرچند رعایت احتیاط در قضای روزه، نیکو است.
----------------------------------
*کفاره افطار عمدی روزه ماه رمضان برای هر روز عبارت است از دو ماه روزه یا اطعام شصت فقیر و یا دادن شصت مدّ طعام به شصت مسکین که سهم هر کدام یک مدّ طعام ( 750 گرم گندم یا نان مثلاً) است و قیمت آن را می‌توان از بازار بدست آورد؛ ولی دادن پول کفایت نمی‌کند، مگر این که فقیر ثقه باشد به وکالت از صاحب کفاره طعام خریده و سپس آن را به عنوان کفاره قبول کند، که در این حالت اشکال ندارد.
در ماه رمضان سال گذشته به علت بیماری، پنج روز نتوانستم روزه بگیرم و قضای آن را هم تاکنون به جا نیاورده‌ام. اکنون که چند روز به ماه رمضان مانده، قصد مسافرت دارم. آیا شرعاً مجاز هستم که به مسافرت بروم و قضای این روزه‌ها را بعداً به جا آورم یا سفر من اشکال داشته و سفر معصیت است؟
رفتن به سفر اشکال ندارد و اگر در سفر باشید لازم نیست مراجعت کنید، هر چند به خاطر تأخیر قضای روزه تا ماه رمضان بعد باید علاوه بر قضای روزه، برای هر روز یک مدّ طعام (تقریباً 750 گرم گندم یا نان یا برنج و مانند آن) به فقیر بدهید.
من به دلیل این که دیروز مریض بودم، فکر می‌کردم نمی‌توانم روزه بگیرم، لذا قبل از اذان صبح نیت نکردم؛ اما قبل از اذان ظهر احساس کردم می‌توانم روزه بگیرم و تا آن موقع چیزی نخورده بودم؛ الآن روزه‌ای که گرفتم صحیح است یا نه؟
در فرض سؤال، بنابر احتیاط واجب علاوه بر روزه گرفته شده، قضای روزۀ آن روز را نیز به جا آورید.
آیا جایز است زن، از شوهرش بخواهد یا او را مجبور کند که مادر بیوه و پیرش را از خانه اخراج کرده و جای دیگر اسکان دهد؟
به طور کلی زوجه حق دارد از شوهر، محل زندگی مجزا از بقیه ـ که دارای امکانات غیر مشترک، مثل محل سکونت، مطبخ، سرویس بهداشتی، حمام باشد ـ مطالبه کند و حق دیگری (مثل اخراج مادر شوهر و ...) ندارد.
اگر کسی نزدیک اذان صبح ماه مبارک رمضان بنا به گفته کسی که می گوید: "اذان نگفته"، اطمینان کند و مقداری آب بنوشد و سپس معلوم شود اذان گفته شده است، روزه او چه حکمی دارد؟
در فرض سؤال اگر از گفتۀ مذکور برای او اطمینان به بقای شب حاصل شده باشد، روزه ایشان قضا ندارد.
می‌خواهم نیت کنم هر وقت صدقه ای دادم، بابت رد مظالم باشد تا اگر حقی بر گردنم هست و یادم نیست، جایگزین آن گردد. آیا چنین نیتی صحیح است؟
اگر پول را با نیت مذکور به فقیر بدهید، صحیح است.
فروش وسیله‌ای که خریده ایم به مشتری دیگر، در حالی که هنوز از فروشنده اول آن وسیله را تحویل نگرفته ایم، اشکال دارد؟
در صورتی که وسیله را به صورت نقدی خریده باشید اشکال ندارد؛ البته اگر کالای خریداری شده با پیمانه یا وزن محاسبه می شود، قبل از تحویل گرفتن، فروختن آن به غیر کسی که از او خریده اید و با قیمت بیشتر، کراهت دارد. . اما در صورتی که پیش خرید کرده باشید و زمان تحویل گرفتن جنس نرسیده باشد، فروش آن به دیگری صحیح نیست.
اگر فردی در شب ماه مبارک رمضان جنب باشد و به خواب برود و بعد از طلوع آفتاب بیدار شود، در صورتی که قصد غسل داشته ولی بیدار نشده، حکم روزۀ او چیست و اگر باطل است آیا کفاره دارد یا خیر؟
اگر احتمال می‌داده است که پیش از اذان صبح برای غسل بیدار خواهد شد و تصمیم بر غسل هم داشته باشد، ولی بیدار نشود، روزه‌اش صحیح است.
1. اگر دو چیز داشته باشیم که یکی از آن دو نجس است و یقین نداریم، کدام نجس است؛ آیا در صورت برخورد رطوبت مسریه با یکی از آن دو نجاست منتقل می‌شود؟
2. آیا فرق دارد آن دو چیز از چه جنسی باشند؟ مثلا لباس یا ظرف یا غیره یا تفاوتی ندارد؟
ج1) نجس نمی‌شود.
ج2) تفاوتی ندارد.
اگر آیه سجده واجب را نصفه بخوانیم ولی کلمه و جمله امر به سجده را خوانده باشیم، آیا سجده واجب است؟
در فرض سؤال، سجده واجب نیست.
1. اگر در نماز چهار رکعتی از روی فراموشی، تشهد و سلام بدهیم بعد قبل از به هم خوردن صورت نماز یادمان بیاید که رکعت سه هستیم و یک رکعت نخوانده‌ایم وظیفه چیست؟
2. اگر در وسط یکی از سلام‌های واجب نماز یادمان بیاید، چطور؟
ج 1و2) در فرض سؤال باید بلند شده رکعت بعد را کامل کند؛ در این صورت، نماز صحیح است.
البته به طور کلی اگر کسی در جایی که نباید سلام نماز را بگوید، سهواً بگوید: «السلام علینا و علی عباد اللَّه الصالحین» یا بگوید: «السلام علیکم و رحمة اللَّه و برکاته»، بنابر احتیاط واجب باید دو سجده سهو به جا آورد؛ ولی اگر سهواً مقداری از سلام را بگوید، احتیاط مستحب آن است که دو سجده سهو به جا آورد.
آیا می توان صدقات را به گروه‌های جهادی داد؟
مصرف صدقه فقیر و مسکین است؛ اگر گروه‌های جهادی آن‌ را به دست فقرا می‌رسانند، اشکال ندارد و الّا صدقه محسوب نمی شود.
اگر کالایی به قیمت ارزان به کسی بفروش برسد به شرطی که خریدار آن را نفروشد یا با قیمت گران تری بفروشد. آیا صحیح است؟
اگر در ضمن معامله، شرط شده‌ خریدار آن را نفروشد باید خریدار به شرط عمل کند؛ البته در صورت تخلف، هر چند جایز نیست ولی معاملۀ جدید، صحیح است و در صورت اطلاع (از تخلف شرط)، می‌توان معاملۀ اول را فسخ کرد در این صورت، مشتری موظف است بدل کالای فروخته شده را برگرداند.
البته اگر شرط کند در صورت فروش به قدری بالا بفروشد که ظلم و اجحاف باشد، در اینصورت شرط فاسد است. لذا هرچند این شرط معامله اول را باطل نمی کند ولی عمل به آن جایز نیست.
اگر مردی در شب ماه رمضان اقدام به آمیزش جنسی با همسر خویش کند و بعد از آن، به هر دلیل غیر موجهی اقدام به غسل نکند و بخوابد و بعد از سحر بیدار شود، آیا صرفاً قضای روزه بر گردن دارد یا هم قضا و هم کفاره عمدی باید انجام دهد؟
اگر احتمال بدهد که پیش از اذان صبح برای غسل بیدار خواهد شد و تصمیم بر غسل هم داشته باشد ولی بیدار نشود، روزه‌اش صحیح است، ولی اگر بعد از بیداری دوباره خوابید و تا صبح بیدار نشد، باید قضای آن روز را بجا آورد.