Ali Məqamlı Rəhbərin informasiya bloku
Yüklə:

ŞƏRİ SUALLARA CAVABLAR

  • Təqlidin hökmləri
  • Təharətin hökmləri
  • Namazın hökmləri
    • Namazın əhəmiyyəti və şərtləri
    • Namazın vaxtı
    • Qiblə
    • Namaz qılanın məkanı
    • Məscidin hökmləri
      Çap versiyası  ;  PDF
       
      Məscidin hökmləri

       

      Sual 389: Namazı məhəllə məscidində qılmağın müstəhəb olduğunu nəzərə alaraq, camaat namazı qılmaq üçün məhəllə məscidini boş qoyub, şəhərin cami məscidinə getməyin maneəsi varmı, yoxsa yox?
      Cavab: Əgər insan başqa bir məsciddə, xüsusilə də, şəhərin cami məscidində camaat namazı qılmaq üçün məhəllə məscidini boş qoyubsa, maneəsi yoxdur.

       

      Sual 390: Əgər məscidi tikənlər onu özləri və öz qəbilələləri üçün tikdiklərini iddia edirlərsə, bu məsciddə namaz qılmağın hökmü nədir?
      Cavab: Məscid ünvanında tikildikdən sonra bu məscid müəyyən qövmə, dəstəyə, qəbiləyə və şəxslərə aid olmur, bütün müsəlmanlar ondan istifadə edə bilərlər.

       

      Sual 391: Qadınlar məsciddə namaz qılsalar daha yaxşıdır, yoxsa evdə?
      Cavab: Məsciddə namaz qılmağın fəziləti (üstünlüyü) təkcə kişilərə aid deyildir.

       

      Sual 392: Hal-hazırda Səfa və Mərvə arasında yürüş məkanı ilə Məscidul-həram arasında alçaq bir divar – hündürlüyü yarım metr və eni bir metr olan divar - mövcuddur. Bu divar, Məscidul-həram və yürüş məkanı arasında müştərəkdir. Heyzli qadınların Məscidul-hərama daxil olmalarının qadağan olduğunu nəzərə alaraq, heyzli qadınlar bu divarın üstündə otura bilərlərmi?
      Cavab: Maneəsi yoxdur. Amma əgər bu divarın Məscidin bir hissəsi olduğuna yəqinlik hasil olarsa, maneəsi vardır.

       

      Sual 393: Məhəllə məscidində idman məşqləri etmək və ya orada yatmaq olarmı? Bu işləri başqa məscidlərdə etməyin hökmü nədir?
      Cavab: Məscid idman etmək yeri deyildir və məscidin şəninə zidd olan işlərdən çəkinmək lazımdır. Məsciddə yatmaq isə məkruhdur.

       

      Sual 394: Məscidin şəbistanından[1] gənclərə elmi-mədəni və hərbi təlimlərin keçirilməsi məqsədilə istifadə etmək olarmı? Bu məqsədlər üçün ayrılan məkanların yetərli qədər olmadığını nəzərə alaraq, bu işləri məscidin eyvanında yerinə yetirmək olarmı?
      Cavab: Əgər tədris kurslarının təşkil olunması və bu kimi işlər məscidin şəninə zidd olmazsa, həmçinin camaat namazının təşkil olunmasına və namaz qılanlara maneəçilik törətməzsə, bunun maneəsi yoxdur.

       

      Sual 395: Bəzi məntəqələrdə, xüsusilə də, kəndlərdə toy məclisini məscidlərdə keçirirlər. Belə ki, oxuyub-oynamaq məclisi evdə təşkil olunur, amma nahar və ya şam yeməyi məsciddə verilir. Bu işə şəri baxımdan icazə verilirmi, yoxsa yox?
      Cavab: Dəvət olunan qonaqlara məsciddə yemək verməyin öz-özlüyündə maneəsi yoxdur.

       

      Sual 396: Kooperativ şirkətlər yaşayış massivləri tikir. Bu massivlərdə məscid və bu kimi ümumi məkanların tikilməsi barəsində əvvəldə razılıq əldə olunur. Yaşayış mənzilləri kooperativ şirkətin səhmdarlarına təhvil verildiyi bir vaxtda bu səhmdarlardan bəziləri yaşayış mənzilini təhvil alarkən əvvəldə verdikləri razılıqdan dönə və “biz məscidin tikilməsinə razı deyilik” deyə bilərlərmi?
      Cavab: Əgər şirkət bütün səhmdarların razılığı ilə məscidi tikibsə və məscid də tikilib vəqf edilibsə, bəzi səhmdarların əvvəldə verdikləri razılıqdan dönmələrinin heç bir təsiri yoxdur. Amma əgər məscidin şəri vəqfi gerçəkləşməmişdən qabaq onlardan bəziləri öz razılıqlarından dönsələr, bütün səhmdarlara aid olan torpaq sahəsində onların əmlakı ilə onların razılığı olmadan məscid tikməyə icazə verilmir. Amma əgər “lazım əqd”[2] əsnasında onların hamısı qarşısında şərt qoyulmuş olsa ki, şirkətin torpağının bir hissəsi məscidin tikintisinə aiddir və onlar da bu şərti qəbul etmişdirlərsə, bu təqdirdə öz razılıqlarından dönmək haqları yoxdur və öz razılıqlarından dönmələrinin də bir təsiri yoxdur.

       

      Sual 397: Qeyri-islam mədəniyyətin basqısına qarşı mübarizə aparmaq məqsədilə “ilahi nəğmələr qrupu” təşkil edərək, ibtidai və orta sinif şagirdlərindən təxminən otuz nəfəri məscidə toplamışıq. Onlar öz səviyyələrinə uyğun şəkildə Qurani-Kərim, əhkam və əxlaq dərslərini öyrənirlər. Bu işi görməyin hökmü nədir? Bu qrup musiqi aləti olan sintizatordan istifadə edə bilərmi və bunun hökmü nədir? Şəri qaydalara, habelə, İran İslam Respublikasının “Media və Yayım şirkəti”nin və Mədəniyyət nazirliyinin qanunlarına riayət edərək, məsciddə bu musiqi aləti ilə ifaları məşq etməyin hökmü nədir?
      Cavab: Məsciddə Quran, əhkam və İslam əxlaqını təlim etməyin, həmçinin ilahi nəğmələr və marşlar ifa etməyin maneəsi yoxdur. Amma hər halda məscidin şənini, müqəddəsliyini və məqamını qorumaq vacibdir. Məscidin şəninə və məqamına zidd olan işlərdən çəkinmək lazımdır. Namaz qılanlara da maneəçilik törətmək olmaz.

       

      Sual 398: İran İslam Respublikasının Mədəniyyət nazirliyinin istehsal etdiyi kinofilmləri məsciddə Quran kurslarında iştirak edənlər üçün nümayiş etdirməyin şəri maneəsi vardırmı, yoxsa yox?
      Cavab: Məscidi kinofilmlərin nümayiş etdirildiyi məkana çevirmək olmaz. Amma müəyyən münasibətlərlə əlaqədar və ehtiyac olduğu halda, habelə, məscidin imam-camaatının nəzarəti altında faydalı və tərbiyəvi məzmuna malik dini və inqilabi kinofilmləri nümayiş etdirməyin maneəsi yoxdur.

       

      Sual 399: Məsum İmamların (ə) mövludu münasibətilə məsciddən şən nəğmələrin yayımlanmasının şəri baxımdan maneəsi vardırmı?
      Cavab: Aydın məsələdir ki, məscidin şəri baxımdan xüsusi mövqeyi vardır. Odur ki, əgər məsciddən musiqinin yayımlanması onun hörmətinə zidd olarsa, hətta yayımlanan musiqi halal musiqi olsa belə, bu iş haramdır.
       
      Sual 400: Məscidin səsucaldanlarından - səsi məsciddən kənarda yayımlayan səsucaldanlardan - hansı vaxtadək istifadə etmək olar? Azandan qabaq inqilabi nəğmələri və ya Qurani-Kərimin qiraətini yayımlamağın hökmü nədir?
      Cavab: Qonşuların və məhəllə sakinlərinin narahatçılığına səbəb olmayan vaxtlarda - azandan bir neçə dəqiqə qabaq Qurani-Kərimin qiraətini yayımlamağın maneəsi yoxdur.

       

      Sual 401: Cami məscid hansı məscidə deyilir?
      Cavab: Cami məscid, hansısa bir dəstəyə və təbəqəyə aid olmayan və bütün şəhər əhalisinin toplaşması üçün şəhərdə tikilən bir məsciddir.

       

      Sual 402: Bir məscidin tavanlı bir hissəsi təxminən otuz ildir ki, tərk edilib və xarabalığa çevrilibdir, orada artıq namaz qılınmır. Oranın bir tərəfindən anbar kimi istifadə edilir. Könüllülər dəstəsi təxminən on beş ildir ki, məscidin bu hissəsində yerləşiblər. Onlar burada müəyyən təmir işləri aparıblar. Çünki olduqca əlverişsiz şəraitdə idi və tavan da uçmaq üzrə idi. Könüllülər dəstəsinin üzvü olan qardaşlar məscidin şəri hökmlərini bilmədiklərinə və bilən şəxslər də onları məlumatlandırmadığına görə onlar məscidin bu hissəsində bir neçə otaq tikiblər. Bu işə xeyli pul xərcləyiblər və hal-hazırda tikinti işləri bitmək üzrədir. Xahiş edirəm, aşağıdakı halların şəri hökmünü açıqlayın:
      1) Bu işi görənlərin və bu işə nəzarət edənlərin şəri hökmü bilmədiklərini nəzərə alaraq, onlar beytülmaldan xərclənən məbləğə zamindirlərmi? Onlar günah işlədiblərmi?
      2) Çəkilən xərclərin beytülmaldan olduğunu nəzərə alaraq, icazə verirsinizmi ki, məscidin bu hissəsinə ehtiyac olmayanadək və orada namaz qılınmayanadək bu otaqlardan məscidin şəri hökmlərinə tam riayət edərək təlim işləri üçün, məsələn, Qurani-Kərimin, şəri hökmlərin təlimi, həmçinin məscidin digər işləri üçün istifadə edilsin? Otaqları uçurtmaq vacibdirmi?
      Cavab: Məscidin tavanlı hissəsində tikilən otaqları uçurub məscidi əvvəlki vəziyyətinə gətirmək vacibdir. Əgər otaqları tikmək və bu işə vəsait xərcləmək bilərəkdən həddi aşmaq və məsuliyyətsizlik üzündən olmayıbsa, bu xərclərə kiminsə zamin olması məlum deyildir. Məscidin tavanlı hissəsindən Qurani-Kərimin, şəri hökmlərin və dini maarifin təlimi, həmçinin dini mərasimlərin təşkili üçün istifadə edilməsi, namaz qılanlara maneçilik yaratmadığı və məscidin imam-camaatının nəzarəti altında olduğu təqdirdə, maneəsi yoxdur. Könüllülər dəstəsinin məsciddə davamlı iştirak etmələri, həmçinin namaz və bu kimi ibadi vəzifələrin yerinə yetirilməsində əngəl yaranmaması üçün imam-camaat, könüllülər dəstəsi və məscidin digər məsulları əməkdaşlıq etməlidirlər.

       

      Sual 403: Prospektlərdən birinin genişləndirilməsi layihəsində bir neçə məscid plana düşür. Nəqliyyat vasitələrinin hərəkətinin asanlaşması üçün bu məscidlərdən bir neçəsi bütünlüklə, digərlərinin isə bəzi hissələri sökülməlidir. Xahiş edirəm, bu barədə öz nəzərinizi açıqlayın.
      Cavab: Məscidi bütünlüklə sökməyə və ya məscidin bir hissəsini sökməyə icazə verilmir. Amma əgər ortada elə bir fayda və xeyir olsa ki, ona əhəmiyyət verməmək və etina etməmək mümkün deyildir, bu təqdirdə icazə verilir.

       

      Sual 404: Məscidin suyundan şəxsi ehtiyac üçün az miqdarda istifadə etmək olarmı? Məsələn, mağazaçılar bu sudan içmək və çay hazırlamaq, yaxud maşına tökmək üçün istifadə edə bilərlərmi? Nəzərə almalıyıq ki, məscidin bu işlərə qadağa qoyan xüsusi bir vəqf edəni yoxdur.
      Cavab: Əgər suyun yalnız namaz qılanların dəstəmaz almaları üçün vəqf edildiyi məlum olmazsa və məscidin məhəlləsində qayda belə olsa ki, qonşular və məhəllədən keçib gedənlər də onun suyundan istifadə edirlərsə, bu halda maneəsi yoxdur. Baxmayaraq ki, bu xüsusda ehtiyat etmək bəyənilir.

       

      Sual 405: Bir qəbiristanlığın qonşuluğunda bir məscid vardır. Qəbir əhlini ziyarət edən bəzi möminlər məscidin suyundan öz mərhumlarının qəbirləri üstünə su tökmək üçün istifadə edirlər. Biz bu suyun ümumi olduğunu, yoxsa xüsusilə məscidə vəqf edildiyini bilmirik. Xüsusilə məscidə vəqf edilmədiyi fərz edilsə belə, dəstəmaz almağa və ayaqyoluna getməyə məxsus olub-olmadığı məlum deyildir. Bu sudan sözügedən məqsəd üçün istifadə etmək olarmı?
      Cavab: Əgər qəbirlərin üstünə su tökmək üçün məscidin suyundan istifadə etmək bir adət halındadırsa və kimsə buna etiraz etmirsə, habelə, bu suyun xüsusilə dəstəmaz və təharət işləri üçün vəqf edildiyinə dair bir dəlil-sübut yoxdursa, bu sudan sözügedən məqsəd üçün istifadə etməyin maneəsi yoxdur.

       

      Sual 406: Əgər məscidin təmirə ehtiyacı varsa, bu işi görmək üçün şəri-hakimdən və ya onun vəkilindən (nümayəndəsindən) icazə almaq vacibdirmi?
      Cavab: Əgər təmir könüllü şəkildə və xeyriyyəçilik məqsədilə olarsa, şəri-hakimin icazəsinə ehtiyac yoxdur.

       

      Sual 407: Mən məhəllə məscidində dəfn olunmağımı vəsiyyət edə bilərəmmi? Mən bu məscid üçün çox zəhmət çəkmişəm və buna görə də, məscidin daxilində və ya həyətində dəfn olunmaq istəyirəm?
      Cavab: Əgər “vəqf cümlələri” oxunarkən “meyit dəfni” istisna edilməyibsə, məsciddə meyit dəfninə icazə verilmir. Sizin bu barədə olan vəsiyyətinizin əhəmiyyəti yoxdur.

       

      Sual 408: Bir məscid təxminən iyirmi il bundan qabaq tikilib və ona “İmam Zaman (ə.f) məscidi” adı verilib. Amma bu adın “vəqf cümlələri”ndə qeyd olunduğu məlum deyildir. Məscidin adını dəyişib, “Cami məscidi” qoymağın hökmü nədir?
      Cavab: Məscidin sadəcə adını dəyişməyin bir maneəsi yoxdur.

       

      Sual 409: Bir məscid möminlərin xeyriyyəçilik məqsədilə verdikləri vəsait və məscidə aid nəzirlər hesabına işıqlandırma və havalandırma sistemi ilə təchiz olunubdur. Məhəllə sakinlərindən kimsə vəfat edəndə, məsciddə onun üçün yas məclisi qurulur və məscidin işıqlarından və havalandırma sistemindən istifadə edilir. Yas məclisinin sahibi bu xidmətlərin xərcini vermir. Şəri baxımdan buna icazə verilirmi?
      Cavab: Yas məclislərində və bu kimi məclislərdə məscidin imkanlarından istifadə etmək məsələsi, bu imkanların məscid üçün hansı şəkildə vəqf və nəzir edildiyinə bağlıdır.

       

      Sual 410: Bir kənddə yeni tikilən bir məscid vardır ki, əvvəlki məscidin yerində tikilibdir. Bu məscidin bir hissəsində - belə ki, bu hissənin yeri əvvəlki məscidin yerinə daxildir – şəri hökmü bilməmək üzündən çay hazırlamaq və bu kimi işlər üçün bir otaq tikilibdir. Həmçinin məscidin şəbistanının bir hissəsində yarım mərtəbədə bir kitabxana qurulub. Xahiş edirəm, bu barədə öz nəzərinizi bildirin.
      Cavab: Əvvəlki məscidə aid olan yerdə çay hazırlamaq üçün otaq tikmək düzgün deyildir və bu yerin məscid halına gətirilməsi vacibdir. Məscidin şəbistanındakı yarım mərtəbə də məscid hökmündədir və məscidin şəri hökmlərini daşıyır. Amma orada kitab rəfləri qoymaq və mütaliə etməyə gəlincə, əgər namaz qılanlara maneçilik törətməzsə, maneəsi yoxdur.

       

      Sual 411: Aşağıdakı məsələ barədə sizin nəzəriniz nədir?
      Kəndlərin birində uçulub-dağılmaq üzrə olan bir məscid vardır. Amma onu sökmək üçün heç bir səbəb yoxdur, çünki yolu da kəsmir. Bu məscidi tamamilə sökmək olarmı? Həmçinin bu məscidin bir qədər əşyası vardır. Bunlar kimə verilməlidir?
      Cavab: Məscidi sökmək və uçurmaq olmaz. Ümumiyyətlə, məscidi sökmək onu məscid olmaqdan xaric etmir. Məscidin əşyaları əgər həmin məsciddə istifadə edilmirsə, istifadə edilməsi üçün onları başqa məscidlərə aparmağın maneəsi yoxdur.

       

      Sual 412: Məscidin binasına müdaxilə etmədən şəbistanının bir tərəfində muzey düzəltməyə şəri baxımdan icazə verilirmi? Necə ki, hal-hazırda kitabxana məscidin bir tərəfində düzəldilir.
      Cavab: Əgər şəbistanın bir tərəfində muzey və ya kitabxana düzəltmək şəbistanın vəqfinə zidd olarsa və ya məscid binasının dəyişməsinə səbəb olarsa, bu işə icazə verilmir. Yaxşı olar ki, bu məqsədlər üçün məscidin kənarında bir yer təşkil olunsun.

       

      Sual 413: Vəqfi bir yerdə məscid, dini elmlər mədrəsəsi və ümumi kitabxana tikilibdir və hamısı fəaliyyət göstərməkdədir. Amma hal-hazırda bu yer İcra Hakimiyyəti tərəfindən plana düşübdür. Bu obyektlərin uçurulması və vəsaitin alınması barəsində İcra Hakimiyyəti ilə hansı şəkildə əməkdaşlıq etmək lazımdır ki, bu obyektlər üçün daha yaxşı binalar tikilsin?
      Cavab: Əgər İcra Hakimiyyəti bu obyektləri uçurub əvəzində vəsait verirsə və bu vəsaiti təhvil verirsə, maneəsi yoxdur. Amma məscidi və vəqfi mədrəsəni uçurmağa öz-özlüyündə icazə verilmir. Yalnız o təqdirdə icazə verilir ki, etina etməməyin qeyri-mümkün olduğu bir məsləhət bunu tələb edir.

       

      Sual 414: Məscidi genişləndirmək üçün onun sahəsindən bir neçə ağac çıxarmaq lazımdır. Məscidin sahəsinin böyük olduğunu və orada çoxsayda ağacların olduğunu nəzərə alaraq, bu işə icazə verilirmi?
      Cavab: Əgər bu iş vəqfi dəyişdirmək hesab olunmazsa, maneəsi yoxdur.

       

      Sual 415: Bir məscid İcra Hakimiyyətinin abadlaşdırma layihəsində plana düşmüşdür. Yol çəkildiyinə görə məscid binasının bir hissəsi məcburiyyətdən sökülmüşdür. Bu yerin hökmü nədir?
      Cavab: Əgər məcsidin əvvəlki vəziyyətinə qayıtması ehtimalı mövcud olmazsa, bu yer daha məscidin şəri hökmlərini daşımır.
       
      Sual 416: Əgər bir məscid uçulub-dağılıbsa və məsciddən bir əsər-əlamət qalmayıbsa, məsələn, kənd tərk edilərək xarabalığa çevrilibsə, yaxud məscidin yerində başqa bir bina tikilibsə və orada məscidin yenidən bərpa edilməsinə ümid yoxdursa, həmin yeri napak etmək haramdırmı və oranı paklamaq vacibdirmi?
      Cavab: Suala əsasən, bu yeri napak etmək haram deyildir. Baxmayaraq ki, napak etməmək ehtiyata müvafiqdir.

       

      Sual 417: Bir müddətdir ki, məscidlərin birində camaat namazı qılıram və məscidin vəqfinin şərtləri barədə məlumatım yoxdur. Məscidin xərcləri baxımından müəyyən çətinliklərin mövcud olduğunu nəzərə alaraq, məscidin zirzəmisini məscidin şəninə uyğun olan bir iş üçün icarəyə vermək olarmı?
      Cavab: Əgər zirzəmi məscid adını daşımırsa və məscidin ehtiyacı olan yerlərdən də deyilsə, habelə, onun vəqfi “intifa vəqfi”[3] deyilsə, maneəsi yoxdur.

       

      Sual 418: Məscidin işlərini idarə etmək üçün vəsait olmadığına görə məscidin idarə heyəti qərara alıbdır ki, məscidin tavintifa anlı hissəsində zirzəmi düzəltsinlər və məscidə xidmət üçün oradan emalatxana və ümumi yerlər kimi istifadə etsinlər. Bu işə icazə verilirmi?
      Cavab: Emalatxana və bu kimi yerlərin yaradılması üçün məscidin yerini qazmağa icazə verilmir.

       

      Sual 419: Ümumiyyətlə, kafirlər müsəlmanların məscidlərinə daxil ola bilərlərmi, hətta tarixi abidələrə baxmaq məqsədilə olsa belə?
      Cavab: Kafirlərin Məscidul-hərama daxil olmaları şəri baxımdan qadağandır. Başqa məscidlərə daxil olmaları isə əgər məscidə hörmətsizlik hesab olunarsa, icazə verilmir, hətta başqa məscidlərə də daxil olmasınlar.

       

      Sual 420: Kafirlərin tikdikləri məsciddə namaz qılmağa icazə verilirmi?
      Cavab: Maneəsi yoxdur.

       

      Sual 421: Əgər bir kafir könüllü şəkildə müəyyən bir məbləği məscid binası üçün verərsə və ya başqa bir köməklik edərsə, onu qəbul etməyə icazə verilirmi?
      Cavab: Maneəsi yoxdur.

       

      Sual 422: Əgər bir şəxs gecə məscidə gəlsə və orada yatıb möhtəlim olsa, oyandıqdan sonra məsciddən xaric olmaq onun üçün mümkün olmasa, vəzifəsi nədir?
      Cavab: Əgər məsciddən çıxıb başqa bir yerə getmək onun üçün mümkün olmasa, dərhal təyəmmüm etməlidir ki, məsciddə qalmaq ona halal olsun.

      [1] Şəbistan – böyük məscidlərin üstü tavanlı və kənarları örtülü hissələridir. Oxşar və bir-birinə paralel sütunlara malikdir və bir tərəfi məscidin daxilinə açılır. Şəbistan, qədim memarlıqda məscid binasının o hissəsi idi ki, insanlar orada ibadət edir və gecələr isə orada yatırdılar.
      [2] Lazım əqd – bu müqavilədə tərəflərdən heç birinin müqaviləni pozmaq haqqı yoxdur.
      [3] “İntifa vəqfi”ndə maddi gəlir əldə etmək nəzərdə tutulmayıbdır və “moqufun-ələyhim”, vəqf edilən əmlakdan yalnız istifadə edir. Məsələn, torpaq sahibi öz torpaq sahəsini vəqf edir ki, orada məktəb tikilib istifadəyə verilsin.
    • Başqa dini məkanların hökmləri
    • Namaz qılanın paltarı
    • Qızıl və gümüşdən istifadə etmək
    • Azan və iqamə
    • Qiraət və onun hökmləri
    • Namazın zikri
    • Səcdə və onun hökmləri
    • Namazın düzgün olmamasına səbəb olan işlər
    • Salam
    • Namazın şəkləri
    • Qəza namazı
    • Ata və ananın qəza namazı
    • Camaat namazı
    • Qiraəti düzgün olmayan imam-camaatın hökmü
    • Əlil şəxsin imam-camaat olması
    • Qadınların camaat namazında iştirak etmələri
    • Əhli-sünnəyə iqtida etmək
    • Cümə namazı
    • Fitr və Qurban bayramı namazları
    • Müsafir namazı
    • Peşəsi səfər etmək olan şəxs və ya səfər etmək peşəsinin müqəddiməsi olan şəxs
    • Tələbələrin hökmü
    • Qəsdi-iqamət və şəri məsafə
    • Tərəxxüs həddi
    • Günah səfəri
    • Vətənin hökmləri
    • Vətən məsələsində zövcənin və övladın ailə başçısına tabe olmaları
    • Böyük şəhərlərin hökmləri
    • İsticari namaz
    • Ayət namazı
    • Nafilələr
    • Namazın müxtəlif məsələləri
  • Orucun hökmləri
  • Xümsün hökmləri
  • Cihad
  • Əmr bil-məruf (yaxşı işlərə dəvət) və nəhy ənil-munkər (pis işlərdən çəkindirmə)
  • Haram qazanclar
  • Şahmat və qumar alətləri
  • Musiqi və ğina
  • Rəqs
  • Əl çalmaq
  • Naməhrəmin videogörüntüsü və fotoşəkli
  • Peyk antena
  • Teatr və kinofilm
  • Rəssamlıq və heykəltəraşlıq
  • Sehr etmək, fokus göstərmək, ruhları və cinləri çağırmaq
  • Hipnotizm
  • Bəxt oyunları (lotoreya)
  • Rüşvət
  • Tibbə aid məsələlər
  • Elm öyrənmək və öyrətməyin qaydaları
  • Müəllif hüquqları
  • Qeyri-müsəlman ilə ticarət
  • Zalım dövlətdə hansısa bir peşədə işləmək
  • Şöhrət geyimi və geyimin hökmləri
  • Qərb mədəniyyətini təqlid etmək
  • Casusluq, xəbərçilik, sirri ifşa etmək
  • Tütün məmulatları və narkotik maddələrin istifadəsi
  • Saqqalı qırxmaq
  • Günah məclisində iştirak etmək
  • Dua yazmaq və istixarə etmək
  • Dini ayinlərin və mərasimlərin qorunması
  • İhtikar və israf
  • Alğı-satqı və sövdələşmənin hökmləri
  • Ribanın (sələm) hökmləri
  • Şuf`ə haqqı
  • İcarə
  • Zaminlik
  • Girov
  • Şəriklik
  • Hədiyyə
  • Borc
  • Sülh (Razılaşma)
  • Vəkillik və həvalə etmək
  • Sədəqə
  • Ariyə və əmanət
  • Vəsiyyət
  • Qəsb
  • Həcr və büluğun nişanələri
  • Müzaribə
  • Bankın hökmləri
  • Sığorta
  • Dövlət qanunları
  • Vəqf
  • Qəbiristanlığın hökmləri
700 /