همه
احکام بانوان
احکام سفر
احکام محتضر و اموات
احکام پزشکی
ازدواج و زناشویی
اعتکاف
اماکن مذهبی
امر به معروف و نهی از منکر
اموال پیدا شده و مجهول المالک، مظالم
تکلیف و تقلید
جهاد و دفاع
حج و عمره
حقوق
خمس
خوردنی ها و آشامیدنیها
روزه
زکات
شکار و ذبح حیوانات
صدقات و تبرعات
طلاق و عده
طهارت و نجاست
غصب
قوانین و مقررات و اموال بیت المال
مسائل فرهنگی و اجتماعی
مسائل قضایی
معاملات و شغلها
نذر، قسم و عهد
نماز
نگاه، پوشش و معاشرت
ورزش، مسابقات و تفریحات
وصیت و ارث
وضو، غسل و تیمم
وقف، مساجد و قبرستان
ولایت فقیه
گناهان
موضوعات
پرسش و پاسخ (تکلیف و تقلید)
ارتباط با پایگاه PDFعدول از مرجعی به مرجع دیگر در صورتی که مرجع دوم اعلم یا محتمل الاعلمیه باشد صحیح است. در حکم مذکور ملاکِ تشخیصِ «محتمل الاعلمیه» مکلف است یا اهل خبره باید نظر بدهند؟
باید خود مکلف تشخیص بدهد، البته اگر خود او خبره نیست، می تواند از راه هایی مانند شهرت فراگیر میان مردم یا نظر خبره عادل استفاده کند.
راه های به دست آوردن فتوای مرجع تقلید، چیست؟
از سه راه می توان نظر مرجع تقلید را به دست آورد:
الف) شنیدن از خود او
ب) خبر دادن یک شخص عادل یا یک شخص موثق از خود مرجع تقلید یا از رساله قابل اطمینان او
ج) مراجعه به رساله قابل اطمینان مرجع تقلید
الف) شنیدن از خود او
ب) خبر دادن یک شخص عادل یا یک شخص موثق از خود مرجع تقلید یا از رساله قابل اطمینان او
ج) مراجعه به رساله قابل اطمینان مرجع تقلید
مکلفی که در احکام شرعی مجتهد نیست، از چه کسی باید تقلید کند؟
باید از مجتهدی تقلید کند که شرایط آن را داشته باشد از جمله این که:
الف. مرد و شیعه دوازده امامی باشد.
ب. عادل باشد؛ عادل کسی است که پرهیزکاریش به حدّی رسیده باشد که از روی عمد هیچ گناهی مرتکب نشود.
ج. بنابر احتیاط واجب، باید از دیگر مجتهدان زمان خود عالمتر ـ یعنی بر استنباط احکام دین تواناتر ـ باشد.
الف. مرد و شیعه دوازده امامی باشد.
ب. عادل باشد؛ عادل کسی است که پرهیزکاریش به حدّی رسیده باشد که از روی عمد هیچ گناهی مرتکب نشود.
ج. بنابر احتیاط واجب، باید از دیگر مجتهدان زمان خود عالمتر ـ یعنی بر استنباط احکام دین تواناتر ـ باشد.
اگر حکمی را به شخصی اشتباه بگویم آیا اصلاح حکم بر من واجب است؟
در صورت امکان باید اشتباه را برطرف کنید.
اگر انسان شک کند که فتوای مرجعش عوض شده، آیا تحقیق یا احتیاط لازم است؟
تا انسان یقین نکند که فتوای مرجع تقلیدش عوض شده است، می تواند به فتوایی که از راههای معتبر به او رسیده است عمل کند و جستجو و احتیاط لازم نیست.
اگر انسان دچار مسئله ای شود که حکم آن را نمی داند وظیفه اش چیست؟ آیا باید احتیاط کند و آیا جستجو بر او واجب است یا خیر؟
اگر برای انسان مسألهای پیش آید که حکم آن را نمیداند، میتواند صبر کند تا فتوای مجتهد اعلم را به دست آورد، یا در صورت امکان به احتیاط عمل نماید و اگر احتیاط ممکن نیست چنانچه از انجام عمل، محذوری لازم نیاید، میتواند عمل را به جا آورد و در صورتی که پس از آن معلوم شود که مخالف نظر مجتهد بوده، دوباره انجام دهد.
بنده از ابتدای تکلیف تا به امروز به وظایف دینی خود عمل نکرده ام، حال می خواهم آنها را جبران کنم اما در زمان شروع تکلیف که دوم راهنمایی یا در دوران ابتدایی بوده ام، شک دارم؛ بنده باید تکالیفم را از چه زمانی محاسبه کنم؟
از هر زمان که یقین به بلوغ خود دارید، مکلف بوده و باید عبادات ترک شده خود را قضا کنید و نسبت به ماقبل آن که شک دارید، تکلیفی برعهده شما نیست.
پسر من ۱۳ سال دارد. آثار بلوغ از جمله موی زیر بغل در او مشهود است و گاهی در خواب، محتلم می شود؛ تکلیف والدین در این موارد چیست؟
در فرض مذکور، پسر بالغ است و در صورت محتلم شدن، غسل جنابت بر او واجب است و والدین باید از طرق مناسب، احکام شرع را برای او بیان کنند.
با توجه به این که در موارد احتیاط واجب میتوان به مرجع دیگری رجوع نمود؛ آیا فقط اعلمیت در همان فرع فقهی ملاک است یا اعلمیت مطلق؟ که در فرض دوم، برایم اعلمیت مطلق کسی ثابت نیست، پس وظیفه من چیست؟
بنا بر احتیاط باید رجوع کنید به فتوای مجتهد واجد شرائطی که پس از مرجع شما، نسبت به دیگر مجتهدان - هر چند تنها در همان باب فقهی - اعلم است.
در مورد انتخاب مرجع تقلید آیا شرط اعلمیت مهم ترین شرط است؟ اگر مرجع "الف" از "ب" اعلم باشد ولی زهد و تقوای مرجع "ب" بیش از "الف" باشد، کدام مرجع را باید انتخاب نمود؟
در فرض مذکور بنابر احتیاط واجب باید از اعلم تقلید نمود.
کسی که از شما تقلید می کند، آیا می تواند در احکامی که از شما تقلید نکرده (مبتلابه نبوده) و در آن مسأله احتیاط واجب هم ندارید، به مرجع دیگری رجوع نماید؟ مثلأ شخصی که سابقه تشرّف به حج را ندارد، می تواند در احکام حج به مرجع دیگری رجوع نماید؟
عدول از مجتهد زنده، به مجتهد زنده دیگر بنا بر احتیاط واجب جایز نیست مگر این که اعلم یا محتمل الاعلمیه باشد.
بنده ابتدا از مجتهدی تقلید می کردم. بعد از مدتی بدون دانستن شرایط لازم، مرجع تقلید خود را تغییر دادم و پس از آگاهی دوباره به تحقیق از دو نفر عادل پرداختم و اعلمیت مرجع دوم برایم قطعی شد. حال حکم اعمالی که در هنگام تغییر مرجع _ بدون رعایت شرایط لازم _ داشتم چیست؟
اگر عمل شما موافق احتیاط یا منطبق بر نظر مرجع تقلیدی بوده که وظیفه داشتید از ایشان تقلید کنید، عمل انجام شده صحیح است.
شخص که به هیچ صورت نسبت به اصول دین به یقین نرسیده، آیا باز هم بر او واجب است تا آخر عمر در تحصیل یقین کوشش نماید؟ یا صرف تلاش و مطالعه محدود کفایت می کند و تحصیل یقین بر او واجب نمی باشد؟
باید تلاش کند تا به اطمینان برسد.
یکی از دوستان من به تازگی به سنّ تکلیف رسیده و به احتمال زیاد، خودش نمیداند که بالغ شده است؛ آیا امر به معروف، بر من واجب است؟
اگر حکم را می داند اما توجّه به موضوع بالغ شدنش ندارد، اطلاع دادن، بر شما واجب نیست؛ در غیر اینصورت باید ایشان را ارشاد کنید.
آیا معانی الفاظی چون این کار "صورت شرعی ندارد" یا "جایز نیست" یا "اجازه داده نمی شود" یا "مشروعیت ندارد" یا "خلاف موازین شرع است" و مواردی از این دست که در احکام فقهی می آید، صراحتاً به معنی حرام بودن می باشد؟
تعابیر مذکور در مقام عمل تفاوتی ندارند و باید مکلف آن کار را ترک کند.