پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری

موضوعات

پرسش و پاسخ (احکام سفر)

ارتباط با پایگاه
ما در خارج از تهران، خانه ویلایی داریم، که هر ماه، هشت روز در آنجا ساکن می شویم؛ آیا نماز در آنجا شکسته است؟
اگر اقامت شما در آن مکان به مقداری نیست که عرفاً آن مکان برای شما محل استقرار و زندگی محسوب شود، بدون قصد اقامت ده روز، نماز شما در آنجا قصر است و روزه صحیح نیست.
بنده طلبه هستم. چند سالی برای یک کار تبلیغی هر هفته به تهران مسافرت می‌کنم. در ایام کرونا چند ماهی هست که به تهران نرفتم. طبق فتوای حضرت آقا می‌دانم در اولین سفر، نمازم شکسته است؛ ولی سؤال این است که:
1. اگر قبل از سفر اول، یک سفر غیر تبلیغی به تهران یا شهر دیگری داشته باشم، آیا باز هم در سفر اول، نمازم شکسته است؟
2. در فرض این که هفتۀ اول، در سفر غیر تبلیغی نمازم شکسته است، آیا هفته بعد، نمازم مطلقا کامل است یا باید بدانم در هفتۀ آینده هم حتماً سفر کاری دارم؟ (چون ممکن است هفته اول و دوم بروم؛ ولی هفته سوم مشکلی پیش بیاید و نتوانم سفر کنم.)
3. ملاک اتمام یا قصر نماز، داشتن سفر در هر ده روز است یا سفر کاری و تبلیغی و یا هر دو؟
ج1) در فرض مذکور، در سفر اول شغلی، بنابر احتیاط واجب باید نماز را به صورت جمع یعنی هم قصر و هم تمام بخوانید.
ج2) در فرض این که سفرهای شغلی ادامه دارد، هر وقت، قبل از سفر شغلی، ده روز یک جا ثابت نباشید، نمازتان تمام است و سفر بعدی ربطی به این سفر ندارد.
ج3) برای تحقق سفر شغلی که باعث تمام بودن نماز است، سه شرط لازم است:
1- قصد انجام سفر شغلی
2- شروع سفر شغلی
3- قصد استمرار سفر شغلی
بعضی از روزهای هفته فقط جهت سرکشی از کارخانه سنگبری (که به صورت شراکتی داریم) خارج از تهران رفت و آمد می کنم. نماز و روزه چه حکمی دارد؟
اگر رفت و آمد شما، در کمتر از ده روز و به اندازۀ مسافت شرعی* در طول سال ادامه داشته باشد، و یا اینکه تا محل مذکور کمتر از مسافت شرعی باشد نماز در این سفرها تمام و روزه صحیح است.
............................
*مسافت شرعی یعنی چهل و یک کیلومتر، هر چند به صورت رفت و برگشت، آنهم اگر مسیر رفت آن از بیست و نیم کیلومتر کمتر نباشد.
اول روز در محاسبه قصد عشره، طلوع آفتاب است یا طلوع فجر؟
مراد از «روز» در اقامت ده روز، معنای عرفی آن؛ یعنی از طلوع تا غروب خورشید است. بنابراین اگر فردی هنگام طلوع خورشید وارد مکانی شود و قصد کند تا غروب روز دهم آنجا بماند، نمازش تمام است..
اگر فردی به قصد سفر شغلی از وطن خارج شود اما در بین راه برای او مشکلی شخصی پیش آید و مجبور به رفتن به مکانی غیر از وطن و محل کار خود شود یا در بین راه برای مدتی در جایی توقف کند تا پس از رفع مشکل به محل کار خود برود، نماز و روزه در این مدت و در این مسیر و محل کار، چه حکمی دارد؟
در فرض مذکور، اگر بدون تغییر مسیر در آن محل بوده و عبور کرده تا به محل کار برود حکم سفر شغلی را دارد. اما اگر در غیر مسیر سفر شغلی و بیش از مسافت شرعی* باشد، نماز در آن مسیر و محل شکسته و روزه صحیح نمی‌شود.
---------------------------
* مسافت شرعی 41 کیلومتر است.
مدت رشد و نمو برای صدق وطن اصلی، چند سال است؟
مقدار لازم برای نشو و نما در وطن اصلی، موکول به نظر عرف است. مثلاً اگر حداقل ده سال اول زندگی را در جایی گذرانیده است، وطن اصلی صدق می کند و اگر یکی دو سال مانده باشد، وطن صدق نمی کند.
فتوای حضرت آقا در خصوص مبنای شروع سفر چیست؟ از خارج شهر محاسبه می شود یا از درب منزل؟ آیا تفاوتی بین بلاد کبیره و غیر آن وجود دارد؟
مبنای شروع سفر از آخر شهر است و فرقی بین شهرهای بزرگ و کوچک نیست.
وطن اینجانب تهران می باشد که به دلیل مأموریت شغلی حداقل هر هفته یا هر ده روز یکبار به قم می روم و هر بار، یک یا چند روز (کمتر از 10 روز) در قم می مانم.
الف: اگر در حین مأموریت، برای کار شخصی مانند تفریح، به کاشان بروم و سپس برای ادامه مأموریت، به قم بازگردم، نماز و روزه ی من در کاشان و مسیر رفت و برگشت قم به کاشان، چه حکمی دارد؟
ب: اگر بعد از پایان مأموریت، برای کار شخصی مانند تفریح، به کاشان بروم و سپس از مسیر قم یا مسیر دیگری به تهران بازگردم، نماز و روزه ی من در کاشان و مسیر رفت قم به کاشان و مسیر بازگشت از کاشان به تهران، چه حکمی دارد؟
ج1) در مسیر رفت به کاشان و در شهر کاشان نماز شکسته است و روزه صحیح نیست و در مسیر برگشت به محل شغل و در محل شغل، نماز تمام و روزه صحیح است.
ج2) در مسیر رفت و برگشت حتی اگر از قم عبور کند، نماز شکسته است و روزه صحیح نیست.
به قصد تفریح به پارک جنگلی رفتیم. فاصله ی شهر تا ابتدای پارک، بیست و یک کیلومتر و تا داخل پارک و مکان استقرار، بیست و چهار کیلومتر است. ملاک محاسبه، ابتدای پارک است یا محل استقرار؟ نماز چه حکمی دارد؟
در هر صورت چون مسافت شرعی، یعنی بیست و نیم کیلومتر را برای سفر تفریحی پیموده اید و قصد برگشت در کمتر از ده روز را هم دارید، نماز شما شکسته است.
در زمان مجردی در خانواده پدری ام، تابستان هر سال، بعد از تعطیلی مدارس، از خرداد تا شهریور به مدت تقریباً چهار ماه به روستایمان، نه برای تفریح و مسافرت، بلکه برای زندگی می‎رفتیم و در آنجا سکونت داشتیم. این موضوع از زمان طفولیت تا چندین سال ادامه داشت به گونه ای که در عرف، ما اهل آن روستا بودیم و هستیم؛ الآن هم که ازدواج کرده‌ام به آنجا تردد داریم و قصد داریم در آنجا خانه بسازیم. آیا آنجا وطنم محسوب می‌شود؟ حکم نماز و روزه بنده چیست؟
اگر قصد دارید برای همیشه یا سالیان متمادی سالی سه چهار ماه (مانند تابستان و ایام تعطیل) در آنجا زندگی کنید، و وسائل زندگی مانند خانه و امثال آن را فراهم کرده اید، آنجا از نظر عرف، وطن دوم شما محسوب می شود؛ لذا تا از آنجا اعراض* نکنید، حکم وطن برای شما باقی است.
------------------
*اعراض یعنی خروج از وطن با تصمیم بر عدم بازگشت برای سکونت.
شخصی قصد اقامت ده روز در جایی کرده و در این بین برای تفریح به اطراف محل رفته که بیشتر از مسافت شرعی بوده (بدون برنامه ی قبلی)، آیا قصد اقامت او باطل شده است؟
در فرض سؤال قصد ده روز به هم خورده و اگر بعد از بازگشت، بخواهد کمتر از ده روز در آنجا بماند نمازش قصر است.
بنده دانشجوی دوره کارشناسی ارشد هستم که در طول دو سال تحصیل خودم، اغلب اوقات (مگر در موارد استثنایی) با نیت ده روز بیشتر در محل تحصیل می مانم و نماز را کامل می خوانم. اگر به ندرت کمتر از ده روز در محل تحصیل بمانم نمازم شکسته خواهد بود یا کامل؟ (برای مثال بنده برای زیارت عازم قم می شوم و بعد از برگشت به محل تحصیل بعد از سه روز به وطن خود باز می گردم.)
اگر در وضعیت مذکور، در تهران عرفاً به شما مسافر گفته نمی شود، بدون نیت قصد اقامت، نمازتان تمام است.
مسافری که قصد کرده ده روز در محلی بماند، اگر در بین نماز اول چهار رکعتی ادایی از قصد خود برگردد، وظیفه اش در همان نماز و نمازهای دیگر چگونه است؟
در فرض سؤال اگر بعد از شروع رکعت سوم و قبل از رکوع از قصد اقامه برگردد در این صورت احتیاط واجب آن است که بنشیند و نماز را به صورت قصر تمام کند و مجدداً نماز را به صورت فرادا اعاده نماید.
اینجانب حدود ده سال است که از وطن اصلی خودم که در ده کیلومتری شهر یزد است، برای تحصیل علوم دینی به قم مهاجرت کردم و به دلیل اینکه مدتی در قم سکونت داشته و دارم از روی احساسات مثلاً به عنوان اینکه وطن اصلی را دوست نداشتم نه از روی عقلانیت، قصد اعراض از وطن کردم و اکنون پشیمان شده ام؛ با توجه به این موضوع اولاً آیا اعراض محقق شده است؟ و ثانیاً در صورت تحقق اعراض، آیا راهی برای برگشت از نیت وجود دارد؟
اعراض، ولو در فرض سؤال با خروج از وطن و با تصمیم جدی بر عدم بازگشت به آنجا و همچنین با علم یا اطمینان به عدم امکان بازگشت محقق می شود. بنا بر این اگر اعراض محقق شده باشد، تنها در صورتی که در آن محل سکونت کنید به گونه ای که عرفاً مسافر محسوب نشوید، نمازتان تمام است، همچنین در صورتی که بنا داشته باشید برای همیشه یا سالیان متمادی، سالی سه چهار ماه در آن محل زندگی کنید، با نیت توطن در آن محل و تهیه وسایل زندگی، مانند خانه و امثال آن، آنجا وطن شما محسوب می شود و نمازتان کامل است.
من یک طلبه هستم و هر هفته یک بار رفت و آمد دارم. خانه ما شهریار و حوزه علمیه، شهرک غرب است؛ حکم نماز و روزه من چیست؟
اگر معمولاً بین وطن و محل تحصیل در فاصله کمتر از ده روز سفر می کنید، سفرهای تحصیلی شما حکم سفر شغلی را دارد و نماز در بین راه و محل تحصیل کامل است و روزه صحیح است البته اگر در محل تحصیل به گونه ای اقامت دارید که عرفاً مسافر محسوب نمی شوید آنجا برای شما در حکم وطن می باشد.