پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری

موضوعات

پرسش و پاسخ (طلاق و عده)

ارتباط با پایگاه PDF
بانویی که در ۴۵ سالگی دچار یائسگی زودرس شده است، آیا باید عده نگه دارد؟
زنی که در سن حیض دیدن باشد ولی خون نمی بیند، عده او در عقد موقت، بعد از اتمام و یا بخشیده شدن مدت، 45 روز تمام می باشد و در عقد دائم بعد از اجرای طلاق، باید سه ماه عده نگه دارد.
در دوران عده طلاق خلع اگر زوجه رجوع به مبذول کند، آیا زوج بعد از اتمام عده حق رجوع دارد؟
در صورتی که زن واقعاً به بذل خود رجوع کرده، مرد می تواند فقط در دوران عده به همسر خود رجوع کند.
شاهدین طلاق دو نفر زن بوده‌اند. سردفتر حق الزحمه و کرایه آمد و شد را برای معرفی شاهدین مرد دریافت داشته است و به تعهدش عمل نکرده و هیچ‌یک از زوج و زوجه در هنگام اجرای صیغه طلاق حاضر نبوده‌اند. آیا طلاق صحیح است؟
ج1) شهود زن کفایت نمی‌کند و صیغه طلاق باید با حضور دو شاهد عادل مرد خوانده شود.
ج2) درصورت وکالت دادن برای اجرای صیغه طلاق، حضور زوجین هنگام اجراء طلاق لازم نیست.
آیا خانمی که بر اثر اختلافات خانوادگی با همسرش، به مدت 6 ماه هیچ گونه ارتباطی با وی نداشته است، آیا می تواند بعد از جاری شدن صیغه طلاق، بدون نگه داشتن عده، با مرد دیگری ازدواج کند؟
در فرض سؤال اگر زن و مرد از ابتدای عقد، حتی یک مرتبه رابطه زناشویی و دخول به اندازه ختنه گاه داشته باشند، زن برای ازدواج با مرد دیگر باید از زمان اجرای صیغه طلاق، عده نگه دارد مگر اینکه یائسه باشد که عده ندارد.
در طلاق خلع اگر شوهر رجوع به زن را بر خود ممتنع کند، مثلاً شوهر بعد از اینکه زن را طلاق خلع داد با خواهر او ازدواج کند، آیا حق رجوع زن، در پس گرفتن بذل، از بین می رود؟
در فرض سؤال زن حق رجوع به مال بذل شده را ندارد.
خانمی که در عده طلاق خلع قرار دارد، در این مدت توسط شوهر خود مورد تجاوز جنسی قرار می‌گیرد؛ آیا این مسئله در مدت عده این خانم تغییری ایجاد می‌کند؟
در فرض سؤال تغییری در عده ایجاد نمی‌کند.
در خصوص زن غیر مدخوله‌ای که منی شوهر داخل رحم او شده است:
1- آیا طلاق او در حال حیض، صحیح است؟
2- آیا برای ازدواج با مرد دیگر باید عده نگه‌دارد؟
3- آیا دختر او از شوهر دیگر، در محرمیت و ازدواج، حکم ربیبه را دارد؟
ج1) صحیح است.
ج3) اگر حامله نباشد، عده لازم نیست.
ج3) چون دخول صورت نگرفته است، حکم ربیبه را ندارد.
زنی که شوهرش فوت کرده است، در ایام عدّه از چه اموری باید پرهیز کند؟
در وفات شوهر، مادامی که زن در عدّه است باید از زینت کردن خود اجتناب کند، مانند کشیدن سرمه و زدن عطر و آرایش سر و صورت، و پوشیدن لباسهای رنگی زینتی؛ بنا بر این ترک هر چه که زینت حساب می شود که زن با آن، خود را برای شوهر تزیین می نماید جایز نیست و این به حسب اشخاص و زمان ها و شهرها مختلف می باشد. آنچه که در هر شهری برای زینت، متعارف است معیار است. البته تمیز کردن بدن و لباس و شانه کردن مو و گرفتن ناخن ها و حمام رفتن، اشکالی ندارد.
زنی که به مدّت دو سال با شوهر، رابطه زناشویی نداشته است، آیا بعد از طلاق باید عدّه نگه دارد؟
چنانچه در مدت ازدواج (ولو قبل از دو سال اخیر) دخول شده باشد، باید پس از جاری شدن صیغه طلاق، عده نگه دارد.
مدت عدّه زنی که همسرش فوت شده است چقدر است و چگونه محاسبه می‌شود؟
زنی که شوهرش مرده است، اگر باردار نباشد، باید تا چهار ماه و ده روز عدّه نگه دارد یعنی از شوهر کردن خودداری نماید، اگر چه یائسه باشد یا ازدواج، موقت باشد، یا شوهرش با او نزدیکی نکرده باشد، و اگر آبستن باشد، باید تا موقع وضع حمل عده نگه دارد، ولی اگر پیش از گذشتن چهار ماه و ده روز، بچه‌اش به دنیا بیاید، باید تا چهار ماه و ده روز از فوت شوهرش صبر کند، و این عدّه را عدّه وفات می‌گویند و ابتدای عدّه وفات از وقتی محاسبه می شود که زن از فوت شوهر مطلع می شود.
اگر در دوران عدّه، مرد از جلو یا عقب با همسرش نزدیکی کند، چه حکمی دارد؟
اگر در عدّۀ طلاق رجعی باشد، با نزدیکی رجوع محقق می‌شود و مجدّداً زن و شوهر هستند؛ اما در طلاق بائن، حتی در عدّه، اگر زن به بذل خود رجوع نکند مرد نمی تواند به او رجوع کند و نزدیکی - بدون رجوع زن به آنچه بذل کرده است -، زنا محسوب می شود.
آیا خانمی که 2 سال است درخواست طلاق داده، می‌تواند ازدواج موقت کند یا صیغه شود یا این کار حرام است؟
در فرض سؤال تا زمانی که صیغه طلاق شرعی جاری نشده و زن، عده را نگذرانده، ازدواج او (دائم یا موقت) با شخص دیگر باطل و حرام است.
من و خانمم بعد از دو ماه از طلاق خلع، با هم به سفر رفتیم؛ وقتی تنها بودیم، مهریه بذل شدۀ ایشان را به صورت زبانی به او برگرداندم. ایشان الآن پشیمان شده و حاضر به ثبت رجوع نیست. با توجه به برگرداندن مهریۀ بذل شدۀ ایشان به صورت شفاهی، آیا ما هم اکنون زن و شوهریم؟
چنانچه در طلاق خلع که زن تنفّر از شوهر داشته، زن به مقدار بذل شده، رجوع کرده باشد، در اینصورت، طلاق، رجعی می‌شود و شوهر می‌تواند در زمان عده به وی رجوع کند؛ ولو بعد از آن، حاضر به ثبت رجوع در دفتر ثبت ازدواج نباشد؛ ولی صِرف برگرداندن مهریۀ بذل شده به صورت زبانی توسط شوهر، برای رجوع کفایت نمی‌کند.
در زمان عده برای زنی که شوهرش فوت کرده، رنگ کردن مو و زینت کردن چه حکمی دارد؟
در وفات شوهر، مادامی که زن در عده است «حداد» بر او واجب است و منظور از حداد، ترک زینت در بدن، مانند کشیدن سرمه، زدن عطر، خضاب و رنگ کردن مو، سرخ کردن صورت و مانند این‌ها است و در لباس به پوشیدن لباس‌های قرمز و زرد و زیور و مانند این‌ها است و به طور کلی ترک هر چه که زینت حساب می‌شود که با آن خود را برای شوهر تزیین می‌نمایند و به حسب عادت در مناسبت‌ها زینت می‌نمایند مانند عیدها، عروسی‌ها و مانند این‌ها؛ البته این به حسب اشخاص، زمان ها و شهرها، مختلف است.
در عده وفات در خصوص زن:
1. آیا پوشیدن لباس نو حرام است؟
2. آیا لباس باید حتماً مشکی باشد؟
3. آیا در زمان نگه‌داشتن عده، اصلاح موهای زاید صورت مثل چانه و نیز استفاده از عطر حرام است؟
ج1) اگر زینت کردن محسوب شود، جایز نیست؛ در غیر این صورت اشکال ندارد.
ج2) لازم نیست حتماٌ مشکی بپوشد بلکه باید از پوشیدن لباسی که زینت محسوب می‌شود اجتناب کند.
ج3) تنظیف لباس و بدن، شانه کردن مو، گرفتن ناخن و استحمام، اشکالی ندارد اما زینت کردن جایز نیست.