پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری

موضوعات

پرسش و پاسخ (نذر، قسم و عهد)

ارتباط با پایگاه
اگر انسان در دل و ذهن خود عهد ببندد و یا به اسماء الهی قسم بخورد، که عمل مضری مانند استعمال مواد و یا داروهای مخدر را به مدت معینی ترک کند، آیا عمل به آنها واجب است؟
در فرض مذکور، قسم و عهد شرعی منعقد نشده و عمل به آن واجب نیست؛ ولی استعمال مواد مخدر که ضررهای شخصی و اجتماعی قابل توجه دارد، جایز نیست.
می‌خواستم بدانم ادا کردن نذر، قبل از برآورده شدن خواسته یا حاجت، مشکلی ندارد؟ بی اثرش نمی کند؟
چنانچه صیغه نذر را خوانده باشید و آن را مشروط به امری کرده باشید، قبل از برآورده شدن حاجت، عمل به نذر واجب نشده، بنا بر این عمل به آن، عمل به نذر محسوب نمی‌شود و اگر بعد از آن، حاجت برآورده شد، باید به نذر عمل کنید.
نذری کرده بودم که در صورت برآورده شدن حاجت، آن را در امامزاده ابراهیم (بابلسر) ادا کنم؛ می‌خواستم بدانم می‌شود مکان نذر را عوض کنم و در امامزاده ابراهیم (آمل) نذرم را ادا کنم؟
اگر صیغه مخصوص نذر* را نخوانده‌اید، اختیار آن با خود شما است و اگر صیغه نذر را خوانده اید باید طبق آن عمل کنید و تغییر آن صحیح نیست.
----------------------
* صیغه نذر عبارت است از «لله علیّ أن افعل کذا...» و می‌تواند ترجمه آن را بگوید که عبارت است از «برای خدا بر من است که فلان کار را انجام بدهم». و اگر بگوید: "برای خدا نذر می‌کنم فلان کار را انجام دهم" بنابر احتیاط واجب باید به آن عمل کنید.
اگر شخصی نذر کند که النگوی فرزندش را در ضریح مقدس امام رضا (علیه السلام) بیندازد ولی امکان رفتن به مشهد را نداشته باشد، آیا می‌تواند همان النگو را به شخصی مستحق که همگان به فقیر بودنش اذعان می کنند، بدهد؟
به طور کلی انسان نمی‌تواند مال دیگری را نذر کند؛ بنا بر این نذر مذکور صحیح نیست؛ ولی اگر النگو برای خودش باشد و آن را برای حرم امام رضا علیه السلام نذر شرعی کرده است و در نذر شرط نکرده است که خودش آن را در ضریح بیندازد، باید آن را هر چند از طریق دیگران به حرم امام رضا علیه السلام بفرستد و نمی تواند آن را در جای دیگر هزینه کند.
اگر کسی به صورت شرعی نذر کرده باشد زیارت عاشورا بخواند، آیا باید با صد لعن و صد سلام بخواند یا بدون آن نیز کافی است؟ همچنین آیا خواندن نماز زیارت عاشورا و دعای علقمه در فرض فوق واجب است؟
اگر صیغه نذر شرعی را خوانده باشد، باید طبق نذر خود و آنچه در نیت داشته است، عمل نماید ولی اگر صیغه نذر شرعی را نخوانده باشد، در عمل به آن وظیفه‌ای ندارد و اختیار با خودش است.
-------------------------
* صیغه نذر عبارت است از «لله علی أن افعل کذا...» و می تواند ترجمه آن را بگوید که عبارت است از «برای خدا بر من است که فلان کار را انجام بدهم». و اگر بگوید: "برای خدا نذر می کنم فلان کار را انجام دهم" بنابر احتیاط واجب باید به آن عمل کند.
بنده برای به دست آوردن شغلی، نذرهای زیادی کرده ام، متأسفانه حاجتم برآورده نشد؛ می‌خواستم بدانم می‌شود نذر را باطل کرد؟ مهلت آن شغل یک ماه بود که خبری نشد زمانش گذشته است، ولی مشخص نیست ممکن است ماه دیگر یا سال دیگر همان شغل فراهم شود؛ ولی در این مدت یک ماهه حاجت نگرفتم، یادم نمی‌آید مدتی برای نذرم تعیین کرده باشم، حالا می‌شود نذر را باطل کرد؟
اگر صیغه نذر* را به زبان جاری کرده‌اید و زمانی هم برای آن تعیین نکرده اید، در صورت فراهم شدن شغل در هر زمانی، ادای نذر بر شما واجب است و اگر صیغه مخصوص آن را به زبان جاری نکرده‌اید یا زمانی برای آن مد نظرتان بوده است و نذرتان بعد از زمان برآورده شده، ادای آن واجب نیست.
-----------------------
*صیغه مخصوص نذر «لله عَلَیَّ کذا...» یا لفظی مرادف آن می‌باشد مانند آن که بگوید: «برای خدا بر من است که چنین کاری بکنم».
منعقد شدن نذر با جملات زیر محل اشکال است: "نذرت لله أن اصوم" نذر کردم برای خدا این که روزه بگیرم.
آیا حکم فوق به معنای این است که اگر این جمله را به کار برده باشیم، نذر صحیح نبوده و انجامش واجب نیست؟
حکم مذکور، بدین معنا است که بنابر احتیاط واجب باید به نذر عمل نمایید.
در آشپزخانه مسجد محله ما در ایام شهادت و ولادت ائمه (ع) غذای نذری پخته می‌شود و بین عزاداران داخل مسجد توزیع می‌شود. مواد غذایی این نذورات توسط مردم و نمازگزاران و یا قدیمی‌های مسجد و محله تهیه می‌شود. در صورتی که غذای پخته شده مازاد افراد داخل مسجد باشد آیا توزیع این غذاها بین همسایه‌ها و یا افراد نیازمند و فقرا خارج از مسجد ایراد شرعی دارد؟
در صورتی که مخالف با نظر اهدا کنندگان پول نباشد، اشکال ندارد.
اگر ادای نذر را تأخیر بیندازیم، آیا اشکال دارد؟
مثلاً چند سال بعد، نذر خود را ادا کنیم؛ آیا ایرادی دارد و کفاره لازم است یا خیر؟
تابع چگونگی نذر است؛ اگر نذر، مقید به زمان خاصی نباشد، تأخیر آن تا زمانی که گمان به مرگ پیدا نشده است، اشکال ندارد و کفاره ندارد.
شخصی که قسم جلاله بخورد در صورت شکستن قسم، دو یا چند بار کفاره بدهد، آیا همان یک بار کفاره کفایت می کند؟‌
باید همان چند باری را که در قسم تعیین کرده است، کفاره بدهد.
اگر شخصی عهد ببندد که روزی را روزه بگیرد و آن روز را مشخص نکند. اگر یک روز را به نیت روزه عهد روزه بگیرد و بعد از اذان ظهر با کار حرامی روزه‌اش را باطل کند، آیا کفاره بر ذمه اوست؟
چنین فردی باید از گناه خود توبه کند؛ ولی لازم نیست کفاره شکستن عهد بدهد و اگر صیغه عهد را با شرایط آن خوانده باشد، باید یک روز دیگر روزه بگیرد.
اگر فردی عهد کند که چنانچه مرتکب فعلی شود، سه ماه مثلاً روزه بگیرد و عهدش را بشکند، آیا باید به کفاره عمل کند یا سه ماه روزه بگیرد؟
اگر منظور شما از شکستن عهد این باشد که فعل مذکور را بر خلاف عهد انجام بدهد، چنین فردی اگر عهد شرعی کرده و صیغه شرعی آن را خوانده، باید سه ماه روزه بگیرد.
آیا زن برای نذر غیر مالی نیز باید از شوهر اجازه بگیرد؟
نذر زن در صورت حضور شوهر بنابر احتیاط واجب باید با اجازه شوهر باشد و فرقی بین نذر مالی و غیر آن نیست.
اگر به واسطه نذر، سفر زیارتی واجب شود، از طرفی پدر و مادر رضایت نداشته باشند، تکلیف چیست؟
مجرّد عدم رضایت آن‌ها، مجوز ترک عمل به نذر نمی شود؛ ولی اگر سفر باعث ایذاء قابل توجه آن‌ها شود، عمل به نذر، جایز نیست.
اگر نذری دارای مدت باشد، مثلاً تا یک سال هر جمعه دعای ندبه شرکت کند. اگر در این مدت انسان هر بار نذر را بشکند، آیا کفاره بر او واجب می‌شود؟ یعنی اگر ۳ جمعه به عمد به مراسم دعای ندبه نرود، ۳ کفاره بر او واجب می‌شود؟
اگر نذر، شرعی و همراه صیغه باشد در صورتی که هنگام نذر، منظورش تمام جمعه‌ها به عنوان مجموعه واحد بوده است، به این معنا که اگر حتی یک جمعه هم شرکت نکند، مطلوب تأمین نشده است، در این صورت به خاطر یک بار تخلف، نذر منحل شده و کفاره بر او واجب می‌شود و هفته‌های بعد، دیگر واجب نیست. اما اگر هر جمعه جداگانه مد نظر است، در این صورت در ازای هر جمعه یک کفاره، واجب است.